Ocena wyższych funkcji słuchowych jako standard w ocenie funkcjonalnej

Agnieszka Amilkiewicz-Marek

doi:10.18290/rped25173.4

Published : 2025-09-26

Vol. 17 No. 3 (2025)

Assessment of Higher Auditory Functions as a Standard in Functional Assessment

Agnieszka Amilkiewicz-Marek

https://orcid.org/0000-0001-8190-9010

DOI: https://doi.org/10.18290/rped25173.4

Abstract

The presented material is a summary of the analysis based on Polish and foreign literature, elements of auditory processing and own observations. Directly available these activities, which come from the results of research from the Neuroflow ATS application, include students with recurrent or equipped with health elements and students with psychological and pedagogical diagnosis in the clinic with school difficulties or language problems. After the collected initial material, that the combined health interview may, but does not have to, predispose to auditory processing disorders (APD). However, as part of the prevention of speech disorders in the society of awareness of knowledge about speech and language disorders in addition to typical information activities, it is advisable to indicate in the use of central auditory views (CAPD) as standard formulations regarding concepts (or concepts once during teaching), when there are premises for this in scientific indications (reporting them as symptoms for: dyslexia, ADHD or sensory).

Keywords:

(C)APD, assessment/functional diagnosis, auditory processing disorder, prevention

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Ahmmed, A. U. (2021). Auditory processing disorder and its comorbidities: A need for consistency in test cutoff scores. American Journal of Audiology, 30(1), 128–144. https://doi.org/10.1044/2020_AJA-20-00103

American Speech-Language-Hearing Association. (1996). Central Auditory Processing Current Status of Research and Implications for Clinical Practice American. Journal of Audiology, 2, 51–55.

American Speech-Language-Hearing Association. (2005). Central Auditory Processing Disorders – The Role of the Audiologist [Position statement]. https://www.asha.org/policy/ps2005-00114/

Bamiou, D. E., Musiek, F. E., i Luxon, L. M. (2001). Aetiology and clinical presentations of auditory processing disorders-a review. Archives of Disease in Childhood, 85(5), 361–365. https://doi.org/10.1136/adc.85.5.361

Barry, J.G., Tomlin, D., Moore, D. R., i Dillon, H. (2015). Use of questionnaire-based measures in the assessment of listening difficulties in school-aged children. Ear Hear, 36(6), 300–313. https://doi.org/10.1097/AUD.0000000000000180

Bieńkowska, K., Gos, E., i Skarżyński, P. H. (2020). Psychometric properties of the Polish version of the Children’s Auditory Performance Scale. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 26(3), 261–267. https://doi.org/10.26444/monz/126461

Bieńkowska, K. I., Zaborniak-Sobczak, M., Senderski, A., i Jurczak, P. (2019). Terapia centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego – przegląd metod i narzędzi w kontekście wsparcia edukacyjnego uczniów. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej (36), 103–124. https://doi.org/10.4467/25439561.NP.19.049.12292

Bieńkowska, K. I. (2022). Holistyczna koncepcja wspierania procesu nabywania mowy przez dzieci z uszkodzeniem słuchu w mikrosystemie rodzinnym – „Podróż doMowy”. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej.

Borkowska, A. (2005). Impulsywność poznawcza w zespole ADHD. Psychologia Rozwojowa, 10(3), 145–156.

BSA (2011). Practice guidance. An overview of current management of auditory processing disorder (APD). https://www.thebsa.org.uk/wp-content/uploads/2023/10/Current-APD-Management-2.pdf

Cieszyńska, J., i Korendo, M. (2012). Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka. Od noworodka do 6. roku życia. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.

Czajka, N., Grudzień D., Pluta A., Kurkowski Z.M. Ganc M., Cieśla K., i Skarżyński H. (2012). Efekty terapii Stymulacji Percepcji Słuchowej (SPS-S) u dzieci z zaburzeniami koncentracji uwagi słuchowej oraz centralnymi zaburzeniami przetwarzania słuchowego. Nowa Audiofonologia, 1(1), 79–86. https://doi.org/10.17431/882785

Dajos-Krawczyńska, K., Piłka, A., Jędrzejczak, W. W., i Skarżyński, H. (2013). Diagnoza zaburzeń przetwarzania słuchowego – przegląd literatury. Nowa Audiofonologia, 2(5), 9–14. https://doi.org/10.17431/890109

Domagała-Zyśk, E., i Bieńkowska I. K. (2022). Uszkodzenie słuchu. W: W. Otrębski, K. Mariańczyk, A. Amilkiewicz-Marek, K. I. Bieńkowska, E. Domagała-Zyśk, B. Kostrubiec-Wojtachnio, B. Papuda-Dolińska i E. Pisula. Podręcznik metodyczny. Standardy przebiegu oceny funkcjonalnej oraz planowania wsparcia edukacyjno-specjalistycznego w przypadku wystąpienia następujących trudności: uszkodzenie słuchu; dysfunkcja wzroku; specyficzne zaburzenia uczenia się; zaburzenia rozwoju mowy i języka; zaburzenia rozwoju intelektualnego; zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD); zaburzenia zachowania i emocji (s. 13–29). Lublin: Wydawnictwo KUL.

Fuente, A., i McPherson, B. (2007). Ośrodkowe procesy przetwarzania słuchowego: wprowadzenie i opis testów możliwych do zastosowania u pacjentów polskojęzycznych, Otorynolaryngologia, 6(2), 66–76.

Gajdzica, Z., Widawska, E., Byra, S., Domagała-Zyśk, E., Jachimczak, B., i Piotrowicz, R. (2024). Ocena funkcjonalna w edukacji włączającej – założenia teoretyczne i procedura stosowania Kwestionariusza Szkolnej Oceny Funkcjonalnej. Katowice–Kraków: AT Wydawnictwo.

Grabias, S. (2015). Postępowanie logopedyczne. Standardy terapii. W: S. Grabias, J. Panasiuk i T. Woźniak (red.), Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego (s. 13–35). Lublin: UMCS.

Iliadou, V. V., Ptok, M., Grech, H., Raben Pedersen, E., Brechmann, A., Deggouj, N., Kiese--Himmel, C., Śliwińska-Kowalska, M., Nickisch, A., Demanez, L., Veuillet, E., Thai-Van, H., Sirimanna, T., Callimachou, M., Santarelli, R., Kuske, S., Barajas, J., Hedjever, M., Konukseven, O., Veraguth, D., (…) Bamiou, D. E. (2017). A European Perspective on Auditory Processing Disorder-Current Knowledge and Future Research Focus. Frontiers in neurology, 8, 622. https://doi.org/10.3389/fneur.2017.00622

Jas, M. (2022). Ocena funkcjonalna w praktyce przedszkolnej/szkolnej z uwzględnieniem roli SCWEW. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.

Knopik, T. Oszwa, U., i Domagała-Zyśk E. (2019). Diagnoza funkcjonalna jako standard pomocy psychologiczno-pedagogicznej – od założeń teoretycznych do praktyki diagnostyczno-terapeutycznej. Kwartalnik Pedagogiczny, 64(2), 163–175. https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.3618

Kornas-Biela, D. (2011). Okres prenatalny. W: J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Podręcznik akademicki (s. 147–171). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Krakowiak, K. (2012). Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami narządu słuchu. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Krasowicz-Kupis, G. (2012). SLI i inne zaburzenia językowe. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Krzeszewska, P., i Kurkowski, Z. M. (2015). Przydatność wybranych kwestionariuszy przesiewowych do wykrywania zaburzeń ośrodkowego przetwarzania słuchowego. Nowa Audiofonologia, 4(3), 51–54. https://doi.org/10.17431/894767

Kurkowski, Z. M. (2015). Usprawnianie percepcji słuchowej. W: S. Grabias, J. Panasiuk i T. Woźniak (red.), Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego (s. 122–129). Lublin: UMCS.

Majak, J., Senderski, A., Wiskirska-Woźnica, B., i Śliwińska-Kowalska, M. (2023). Diagnostyka i postępowanie w zaburzeniach przetwarzania słuchowego u dzieci. Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny, 12(2), 9–19. https://doi.org/10.5604/01.3001.0053.7127

Moore, D. R. (2018). Editorial: Auditory processing disorder. Ear and Hearing, 39(4), 617–620. https://doi.org/10.1097/AUD.0000000000000582

Otrębski, W., Mariańczyk, K., Amilkiewicz-Marek, A., Bieńkowska, K. I., Domagała-Zyśk, E., Kostrubiec-Wojtachnio, B., Papuda-Dolińska, B., i Pisula, E. (2022). Podręcznik metodyczny: Standardy przebiegu oceny funkcjonalnej oraz planowania wsparcia edukacyjno-specjalistycznego w przypadku wystąpienia następujących trudności: uszkodzenie słuchu; dysfunkcja wzroku; specyficzne zaburzenia uczenia się; zaburzenia rozwoju mowy i języka; zaburzenia rozwoju intelektualnego; zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD); zaburzenia zachowania i emocji. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Paczkowska, A., i Marcinkowski, J. T. (2013). Istota zaburzenia przetwarzania słuchowego – niedocenianego problemu zdrowotnego. Hygeia Public Health, 48(4), 396–399.

Schow, R. L., Dillon, H., i Seikel, J. A. (2021). Comment on Ahmmed (2021): The search for evidence-based auditory processing disorder diagnostic criteria. American Journal of Audiology, 30(4), 1139–1141. https://doi.org/10.1044/2021_AJA-21-00100

Senderski, A. (2005). Centralne zaburzenia słuchu. W: Program pracy z dziećmi z wadą słuchu lub zagrożonych wadą słuchu w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dziecka (0-6 lat). Poradnik dla nauczycieli i terapeutów. Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu.

Senderski, A. (2007). Ośrodkowe zaburzenia słuchu dzieci w wieku przedszkolnym – materiały informacyjne. Warszawa: Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu.

Senderski, A. (2010). Ośrodkowe zaburzenia słuchu. Słyszę, (5), 4–8.

Senderski, A. (2014). Rozpoznawanie i postępowanie w zaburzeniach przetwarzania słuchowego u dzieci. Otorynolaryngologia, 13(2), 77–81.

Skoczylas A., Cieśla, K., Kurkowski, Z. M., Czajka, N., i Skarżyński, H. (2012a). Diagnoza i terapia osób z centralnymi zaburzeniami przetwarzania słuchowego w Polsce. Nowa Audiofonologia, 1(3), 51–55. https://doi.org/10.17431/883307

Skoczylas, A., Lewandowska, M., Pluta, A., Kurkowski, Z. M., i Skarżyński, H. (2012b). Ośrodkowe zaburzenia słuchu – wskazówki diagnostyczne i propozycje terapii. Nowa Audiofonologia, 1(1), 11–18. https://doi.org/10.17431/882777

Skoczylas, A. (2018). Lingwistyczne aspekty zaburzeń przetwarzania słuchowego u dzieci i ich rehabilitacja z perspektywy logopedy. Nowa Audiofonologia, 7(4), 51–57.

Skoe, E., i Kraus, N. (2010). Auditory brain stem response to complex sounds: a tutorial. Ear Hear, 31(3), 302–324. https://doi.org/10.1097/AUD.0b013e3181cdb272

Statuch, B., i Kurkowski, Z. M. (2012). Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego a problemy w nauce u uczniów klasy II Szkoły Podstawowej. Nowa Audiofonologia, 1(3), 62–66.

Szkiełkowska, A., Włodarczyk, E., Senderski, A., Skarżyński, H., Ganc, M., i Piłka, A. (2009). Ocena procesów przetwarzania słuchowego u dzieci z dyslalią. Otolaryngologia Polska, 63(1), 54–57.

Wiatrowska, L. (2013). Zróżnicowany obraz dziecka z trudnościami w uczeniu się i rodzicielskiej pomocy. Wychowanie w Rodzinie, 8(2), 207–226. https://doi.org/10.23734/wwr20132.207.226

Zaborniak-Sobczak, M., Bieńkowska, K. I., i Senderski, A. (2016). Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego: od teorii do praktyki edukacyjnej. Wybrane problemy. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, (23), 116–132.

Zdanowicz, R., Gos, E., Czajka, N., Skarżyński, P. H., i Skarżyński, H. (2024). Zastosowanie skróconych wersji testów przetwarzania słuchowego na potrzeby badań przesiewowych u dzieci w wieku szkolnym. Nowa Audiofonologia, 13(4), 57–71. https://doi.org/10.17431/na/195197

Żelazowska-Sobczyk, M., Czajka, N., i Skarżyński, P. H. (2022). Ośrodkowe zaburzenia przetwarzania słuchowego u dzieci w wieku szkolnym w świetle uczenia (się) języka angielskiego. Applied Linguistics Papers, 26(4), 118–127.