Lęk przed sztuczną inteligencją w kontekście tolerancji niepewności i wieloznaczności

Bożena Majerek

doi:10.18290/rped25173.8

Published : 2025-09-26

Vol. 17 No. 3 (2025)

Fear of Artificial Intelligence in the Context of Tolerance of Uncertainty and Ambiguity

Bożena Majerek

https://orcid.org/0000-0002-5817-4826

DOI: https://doi.org/10.18290/rped25173.8

Abstract

Modern humans are increasingly and more frequently surrounded by devices and tools based on artificial intelligence. This new situation generates conflicting emotions and attitudes, ranging from hope and fascination to fear and a sense of threat. A significant dichotomy emerges in current discussions, oscillating between the possibility of intelligent tools to improve the quality of human life and the fear of their uncontrollable decisions and actions. Therefore, conducting empirical research in determining the significance of the further development of artificial intelligence and its impact on human life is now becoming ‘the most important conversation of our time’ (Tegmark). This article presents the results of a study that aimed to determine the relationship between fear of AI and uncertainty tolerance. A total of 319 individuals, diverse in terms of sociodemographic characteristics, participated in the study.

Keywords:

artificial intelligence, fear of AI, uncertainty, uncertainty tolerance

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Bonss, W. (2011). (Un-)Sicherheit in der Moderne. W: P. Zoche, S. Kaufmann i R. Haverkamp (red.), Zivile Sicherheit. Gesellschaftliche Dimensionen gegenwärtiger Sicherheitspolitiken (s. 43–69). Bielefeld: Transcript Verlag.

George, D., i Mallery, P. (2022). IBM SPSS Statistics 27 Step by Step: A Simple Guide and Reference. Wyd. 17. New York: Routledge.

Głomb, K., Jakubowski, M., Krawczyk, A., Kulisiewicz, T., Nowakowski, Z., Złotnicki, A. i Gajderowicz, T. (2019). Kompetencje przyszłości w czasach cyfrowej dysrupcji. Studium wyzwań dla Polski w perspektywie roku 2030. Warszawa: Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur.

Lange, R., Ładna, A., Konopczyński, F., i Kowalczyk, M. (2019). Sztuczna inteligencja w społeczeństwie i gospodarce. Analiza wyników ogólnopolskiego badania opinii polskich internautów. Warszawa: NASK Państwowy Instytut Badawczy.

Kossowska, M. (2005). Umysł niezmienny… Poznawcze mechanizmy sztywności. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Fortuna, P. (2021). Optimum. Idea cyberpsychologii pozytywnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Majerek, B. (2018). Niepewność w społeczeństwie współczesnym. Studium socjopedagogiczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Majerek, B., Pyrczak-Piega, M., i Rzewucka, P. (2025a), Poczucie zagrożenia wobec sztucznej inteligencji. Przegląd Badań Edukacyjnych (artykuł przyjęty do druku).

Majerek, B., Pyrczak-Piega, M., i Rzewucka, P. (2025b), Walidacja Skali Lęku przed Sztuczną Inteligencją (SLPSI), (w opracowaniu).

Malczewski, Ł., Bilczyk, J., i Jamrogiewicz, P. (2019). Czy leci z nami robot?. https://dfusion.pl/wp-content/uploads/2019/03/Czy-leci-z-nami-robot_Raport_AI.pdf

Przegalińska, A. (2022). Współpracująca sztuczna inteligencja. Przykład wirtualnych asystentów i konwersacyjnej AI. W: J. Fazlagić (red.), Sztuczna inteligencja (AI) jako megatrend kształtujący edukację. Jak przygotowywać się na szanse i wyzwania społeczno-gospodarcze związane ze sztuczną inteligencją? (s. 12–24). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.

Parlament Europejski (2020.02.19). White paper on Artificial Intelligence: A European approach to excellence and trust. https://commission.europa.eu/publications/white-paper-artificial-intelligence-european-approach-excellence-and-trust_en

Ptaszek, R. T. (2022). Wstęp. W: J. Fazlagić (red.), Sztuczna inteligencja (AI) jako megatrend kształtujący edukację. Jak przygotowywać się na szanse i wyzwania społeczno-gospodarcze związane ze sztuczną inteligencją? (s. 5–6). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.

Sorrentino, R. M., Hudson, G., i Huber, G. L. (2005). Umysł społeczny a style reagowania na niepewność – różnice indywidualne w kontekście interpersonalnym. W: J. P. Forgas, K. D. Willams i L. Wheeler (red.), Umysł społeczny Poznawcze i motywacyjne aspekty zachowań interpersonalnych (A. Nowak, tłum.) (s. 209–236). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Studenski, R. (2004). Ryzyko i ryzykowanie. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Sysło, M. M. (2022). Sztuczna inteligencja wkracza do szkół: jak uczyć się o AI i z pomocą AI. W: J. Fazlagić (red.), Sztuczna inteligencja (AI) jako megatrend kształtujący edukację. Jak przygotowywać się na szanse i wyzwania społeczno-gospodarcze związane ze sztuczną inteligencją? (s. 74–98). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.

Tabachnick, B. G., i Fidell, L. S. (2019). Using Multivariate Statistics. Wyd. 7. New York: Pearson.

Tegmark, M. (2019). Życie 3.0. Człowiek w erze sztucznej inteligencji (T. Krzysztoń, tłum.). Warszawa: Prószyński i S-ka.

Torczyńska, M. (2019). Sztuczna inteligencja i jej społeczno-kulturowe implikacje w codziennym życiu. Kultura i Historia, (36), 106–126.

Wang, Y.-Y, i Wang, Y.-S. (2022). Development and validation of an artificial intelligence anxiety scale: An initial application in predicting motivated learning behavior. Interactive Learning Environments, 30(4), 619–634. https://doi.org/10.1080/10494820.2019.1674887