Zasada modelowania a conditio humana wychowanka

Jacek Siewiora

doi:10.18290/rped24162.7

Data publikacji : 2024-07-01

Tom 16 Nr 2 (2024)

Zasada modelowania a conditio humana wychowanka

Jacek Siewiora

https://orcid.org/0000-0003-0472-7381

DOI: https://doi.org/10.18290/rped24162.7

Abstrakt

Proces wychowania to szczególne spotkanie wychowawcy i wychowanka, którego – zdaniem W. Okonia – „celem jest wywoływanie zamierzonych zmian w osobowości wychowanka”. Jest to proces złożony, a jego wyniki kształtują się pod wpływem wielu czynników: świadomego i celowego oddziaływania odpowiedzialnych za wychowanie osób i instytucji, odpowiednio zorganizowanego sytemu wychowania oraz wysiłków jednostki nad kształtowaniem własnej osobowości. Niniejszy artykuł poświęcony jest zagadnieniu wychowania przez modelowanie, czyli metodę przykładu. Zasady, rozumiane jako normy postępowania, stosowane są w celu osiągnięcia efektywności podjętego działania. Skoro przyjmujemy konieczność aktywności wychowawcy i wychowanka w ramach realizacji procesu wychowania, to właśnie wykorzystanie z modelowania jawi się jako szczególnie przydatne. Istota modelowania polega bowiem na uruchomieniu mechanizmu identyfikacji wychowanków z określonym modelem, którym może być wychowawca, pozytywny bohater powieści, programu telewizyjnego czy sztuki teatralnej. Można odnieść wrażenie, że modelowanie zwłaszcza poprzez dawanie przez wychowawcę osobistego przykładu jako istotny czynnik oddziaływania wychowawczego zostało nieco zapomniane. W artykule przypomniano zatem ideę przykładu w procesie wychowania, zagadnienie kształtowania sumienia pedagoga i zasadność samooceny.

Słowa kluczowe:

modelowanie, przykład, wychowanie, sumienie, samoocena moralna

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adamski, F. (1993). Poza kryzysem tożsamości. W kierunku pedagogiki personalistycznej. W: F. Adamski (red.), Poza kryzysem tożsamości. W kierunku pedagogiki personalistycznej (s. 9-15). Kraków: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Cudowska, A. (red.) (2018). Życie wartościowe w perspektywie aksjologii pedagogicznej. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.

De Beni, M. (2007). Mieć odwagę być wychowawcami dzisiaj. W: A. Rynio (red.), Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością (s. 61-69). Lublin.

Derdziuk, A. (2011). Prawda, dobro, sumienie – u podstaw odpowiedzialności społecznej. W: P. Kawalec, A. Błachut (red.), Odpowiedzialność społeczna w innowacyjnej gospodarce (s. 9-30). Lublin: Wydawnictwo KUL. https://depot.ceon.pl/handle/123456789/2192

Gadacz, T. (1993). Wychowanie jako spotkanie osób. W: F. Adamski (red.), Człowiek, wychowanie, kultura. Wybór tekstów (s. 107-113). Kraków: Wydawnictwo WAM.

Gołaszewska, M. (1990). Conditio humana qua fuga. Sztuka i Filozofia, 3, 85-96.

Jundziłł, I. (1966). Aktywizacja dziecka w procesie wychowania. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.

Jundziłł, I. (1975). O samowychowaniu. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Kaniewska-Mackiewicz, E. (2019). Aksjologiczne paradygmaty edukacji. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy, Edukacja – Rodzina – Społeczeństwo, 35(4), 155-169.

Kazimierczak, P. (2016), Dietrich von Hilebrand: Konteksty pedagogiczne kategorii wartości i cnoty, Studia Pedagogica Ignatiana, 19(1), 93-106. https://doi.org/10.12775/SPI.2016.1.005

Kiereś, B. (2015), U podstaw pedagogiki personalistycznej. Filozoficzny kontekst sporu o wychowanie, Lublin: Wydawnictwo KUL.

Kukołowicz, T. (1978). Pomagamy w samowychowaniu. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Kwieciński, Z. (2012). Pedagogie postu. Preteksty-konteksty-podteksty. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Łobocki, M. (2003). Minimum wiedzy o współczesnej teorii wychowania. Chowanna, 1, 81-98.

Michałowski, S. C. (2007). Kategorie edukacyjne w pedagogii współbycia osobowego. W: A. Rynio (red.), Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością (s. 180-210). Lublin: Wydawnictwo KUL.

Nowak, M. (2012). Pedagogiczny profil nauk o wychowaniu. Studium z odniesieniami do pedagogiki pielęgniarstwa. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Okoń, W. (2004). Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Pietrasiński, Z. (1977). Kierowanie własnym rozwojem. Warszawa: Wydawnictwo Iskry.

Słotwińska, H. (2021). Wzór osobowy nauczyciela gwarancją sukcesu edukacyjnego ucznia. W: A. Karpińska, M. Zińczuk, K. Kowalczuk (red.), Nauczyciel we współczesnej rzeczywistości edukacyjnej (s. 97-120). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.

Spielman, R. M., Jenkins, W. J., Lovett, M. D., Czarnota-Bojarska, J. (2020). Psychologia. Warszawa: OpenStax Poland. https://openstax.org/details/books/psychologia-polska

Sujak, E. (1991). Samowychowanie. W: Cz. Bartnik i in. (red.), Bóg-Człowiek-Świat. Ilustrowana encyklopedia dla młodzieży (s. 252-253). Katowice: Księgarnia św. Jacka.

Ślipko, T. (2009). Zarys etyki ogólnej. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Ślipko, T. (2010). Zarys etyki szczegółowej. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Swieżawski, S. (1995). Święty Tomasz na nowo odczytany. Poznań: W drodze.

Tomasik, P. (1998). Pedagogika wobec kryzysu wychowania. Warszawskie Studia Teologiczne, 11, 287-318.

Васянович, Г. П. (2011). Педагогічна етика. Київ: Академвидав. [Vasyanovych, H. P. (2011). Pedahohichna etyka. Kyyiv: Akademvydav].

Zasada, W: Słownik języka polskiego PWN. Pobrane 17 stycznia 2024 z https://sjp.pwn.pl/slowniki/ zasada.html.