Doświadczenia w zakresie praktyk religijnych osób z niepełnosprawnością intelektualną. Raport z badań jakościowych

Agnieszka Żyta

doi:10.18290/rped23153.2

Data publikacji : 2023-11-30

Tom 15 Nr 3 (2023)

Doświadczenia w zakresie praktyk religijnych osób z niepełnosprawnością intelektualną. Raport z badań jakościowych

Agnieszka Żyta

https://orcid.org/0000-0002-2504-7257

DOI: https://doi.org/10.18290/rped23153.2

Abstrakt

Osoba z niepełnosprawnością często jest postrzegana jako ta, która potrzebuje szczególnej opieki i pomocy. Jednocześnie zgodnie z założeniami Kościoła Katolickiego jako jej członek zobowiązana jest do odkrywania swojego powołania osobistego i żywego uczestnictwa w misji Kościoła. Artykuł poświęcony został prezentacji wyników fenomenograficznych badań jakościowych z dorosłymi katolikami z niepełnosprawnością intelektualną. Celem badań przeprowadzonych z 10 uczestnikami Warsztatów Terapii Zajęciowej i Zakładu Aktywności Zawodowej było opisanie i analiza doświadczeń związanych z udziałem w praktykach religijnych. Na podstawie przeprowadzonych wywiadów określono czynniki, które sprzyjają i utrudniają realizację praktyk religijnych oraz wysunięto implikacje dla praktyki pedagogicznej.

Słowa kluczowe:

osoba z niepełnosprawnością intelektualną, praktyki religijne, fenomenografia

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Ashworth, P., Lucas, U. (2000) Achieving Empathy and Engagement: A practical approach to the design, conduct and reporting of phenomenographic research. Studies in Higher Education, 25(3), 295-308.

Barnard, A., Spencer, J. (red.) (1996). Encyclopedia of Social and Cultural Anthropology. London–New York: Routledge.

Białas, M. (2014). Praca socjalna oparta na zasadach wiary katolickiej jako pomoc rodzicom po traumie narodzin dziecka niepełnosprawnego. Rozprawy Społeczne, 8(1), 5-11.

Carter, E. W., Boehm, T. L. (2019). Religious and spiritual expressions of young people with intellectual and developmental disabilities. Research and Practice for Persons with Severe Disabilities, 44(1), 37-52.

Chudy, W. (2006). Wartości i świat ludzi niepełnosprawnych (Przyczynek do aksjologii osób niesłyszących) W: K. Krakowiak, A. Dziurda-Multan (red.), „Nie głos, ale słowo”. Przekraczanie barier w wychowaniu osób z uszkodzeniem słuchu (s. 25-41). Lublin: Wydawnictwo KUL.

Domagała-Zyśk, E. (2010). Chrześcijańska pedagogika niepełnosprawności – współczesne wyzwania W: J. Michalski, A. Zakrzewska (red.), Pedagogika chrześcijańska. Tradycja, współczesność, nowe wyzwania (s. 495-509). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Domagała-Zyśk, E. (2018). Integral development of students with special educational needs in inclusive education from a personalistic perspective. Paedagogia Christiana, 42(2), 181-194.

Domagała-Zyśk, E. (2021). Osoba chora i osoba z niepełnosprawnością w rodzinie w ujęciu Teresy Kukołowicz. Roczniki Pedagogiczne, 13(3), 5-16.

Flick, U. (2010). Projektowanie badania jakościowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Gibbs, G. (2011). Analizowanie danych jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Husserl, E. (1989). Nastawienie nauk przyrodniczych i humanistycznych. Naturalizm, dualizm i psychologia psychofizyczna. W: Z. Krasnodębski (red.), Fenomenologia i socjologia (s. 53-74). Warszawa: PWN.

Jakubas, A. (2017). „Zapomniany wymiar doświadczeń”? Duchowość i religijność dorosłej osoby z niepełnosprawnością intelektualną w kontekście badawczym. W: M. Humeniuk, I. Paszenda (red.), Między inkluzją a ekskluzją w edukacji religijnej (s. 217-233). Wrocław: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego.

Kiciński, A. (2012). Katecheza osób z niepełnosprawnością umysłową. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Kluz, M. (2015). Rola rodziny i Kościoła w wychowaniu religijno-moralnym osób niepełnosprawnych intelektualnie. Studia Socialia Cracoviensia, 7(1), 143-154. https://doi.org/10.15633/ssc.987

Korgul, G. (2021). Towarzyszenie duszpasterskie umacnianiem miłości małżeńskiej. Pedagogika Katolicka, 29(2), 45-53.

Krause A., Żyta, A., Nosarzewska, S. (2010). Normalizacja środowiska społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.

Krzemińska, D. (2013). Szkic do rozważań o życiu religijnym i doświadczaniu wiary przez osoby dorosłe z niepełnosprawnością intelektualną. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 10, 112-132.

Maliszewska, A. (2018). Fully human. People with profound intellectual disabilities in light of the teaching of the Catholic Church. Studia Bobolanum, 29(4), 23-53.

Maliszewska, A. (2020). The Sacrament of Confirmation and Profound Intellectual Disability – a Catholic Perspective. Journal of Disability & Religion. 25(2), 209-224. https://doi.org/ 10.1080/23312521.2020.1775754

Marton, F. (1986). Phenomenography – A Research Approach to Investigating Different Understandings of Reality. Journal of Thought, 21(3), 28-49.

Pearce, L. D., Hayward, G. M., Pearlman, J. A. (2017). Measuring five dimensions of religiosity across adolescence. Review of Religious Research, 59, 367-393.

Schalock, R., Luckasson, R. A., Tassé, M. (2021). Intellectual Disability. Definition, Diagnosis, Classification, and Systems of Supports. Silver Spring: AAIDD.

Shogren, K. A., Rye, M. S. (2005). Religion and Individuals with Intellectual Disabilities. An Exploratory Study of Self-reported Perspectives. Journal of Religion, Disability & Health, 9, 29-53.

Szahaj, A. (2010). Jaka wspólnota? W: J. Szomburg (red.), Jaka wspólnotowość Polaków w XXI wieku? (s. 45-51). Gdańsk: Instytut Badań nad Gospodarka Rynkową.

Turner, S., Hatton, C., Shah, R., Stansfield, J., Rahim, N. (2004). Religious expression amongst adults with intellectual disabilities. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 17(3), 161-171. https://doi.org/10.1111/j.1468-3148.2004.00192.x

Watts, G. (2011). Intellectual disability and spiritual development. Journal of Intellectual & Developmental Disability, 36(4), 238-245, https://doi.org/10.3109/13668250.2011.617731

Zapotoczny, R. (2014). Osoba niepełnosprawna w Kościele. Wrocławski Przegląd Teologiczny, 22(1), 103-126.

Zimny, J. (2021). Znaczenie autorytetu w procesie zarządzania jako istotny walor osobowości. Pedagogika Katolicka, 28(1), 17-24.

Żyta, A., Ćwirynkało, K. (2013). Nowe tendencje i kierunki rozwoju pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną: Zmiany terminologiczne. Niepełnosprawność, Dyskursy Pedagogiki Specjalnej. 10, 52-61.