Rodzina jako środowisko wspierające dobrostan edukacyjny dziecka

Paulina Forma

doi:10.18290/rped25174.3

Data publikacji : 2025-12-17

Tom 17 Nr 4 (2025)

Rodzina jako środowisko wspierające dobrostan edukacyjny dziecka

Paulina Forma

https://orcid.org/0000-0001-5634-9250

DOI: https://doi.org/10.18290/rped25174.3

Abstrakt

Rodzina jest przestrzenią budowania relacji i wychowania młodego pokolenia. W niej dziecko dorasta i kanalizuje społeczno-pedagogiczne oddziaływania rodziców. Poprzez realizację przypisanych rodzinie zadań rodzice kreują dobrostan dzieci, także ich dobrostan edukacyjny. Celem artykułu jest przedstawienie różnych form wsparcia dobrostanu edukacyjnego dziecka, w tym synergicznej przestrzeni oddziaływań we wszystkich sferach dziecięcej osobowości: fizycznej, psychiczno--emocjonalnej, duchowej, poznawczo-intelektualnej oraz społeczno-kulturowej. Tło rozważań tworzy integralna koncepcja wychowania Heleny Radlińskiej, zgodnie z którą znaczenie rodziny w procesie kreowania dobrostanu dziecka ma związek z integralnym wychowaniem oraz troską rodziców o synergiczne oddziaływanie wielu środowisk wychowawczych, w których przebywa dziecko, m.in. szkoły, środowiska lokalnego, mass mediów.

Słowa kluczowe:

rodzina, środowisko wychowawcze, dobrostan edukacyjny dziecka

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Forma, P. (2013). Antynomia postaw rodzicielskich wobec niepełnosprawnego dziecka – diagnoza i wskazania pedagogiczne. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 3(4), 359–365.

Izdebska, J. (2007). Dziecko w świecie mediów elektronicznych. Teoria, badania, edukacja medialna. Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.

Izdebska, J. (2015). Dziecko – dzieciństwo – rodzina - wychowanie rodzinne. Kategorie pedagogiki rodziny w perspektywie pedagogiki personalistycznej. Białystok: Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczne.

Izdebska, J. (2016). Rodzina. W: K. Chałas i A. Maj (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (s. 957–965). Radom: Polwen.

Jędrzejko, M. (2010). Rodzina w „wektorze przesuniętego czasu”. Zmiana społeczna a zmiany relacji w polskiej rodzinie po 1989 roku – ujęcie socjo-pedagogiczne. W: M. Ciczkowska-Giedziun i E. Kantowicz (red.), Pedagogika społeczna wobec problemów współczesnej rodziny. Polska pedagogika społeczna na początku XXI wieku (s. 28–41). Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.

Kasperek-Golimowska, E. (2012). Nadzieja i optymizm vs zwątpienie i pesymizm w kontekście „dobrego życia” w kulturze konsumpcji. Studia Edukacyjne, (19), 179–213.

Kawula, S. (2002). Pomocniczość i wsparcie. Kategorie pedagogiki społecznej. Olsztyn: Oficyna Wydawnicza „Kastalia”.

Krok, D. (2010). Systemowe ujęcie rodziny w badaniach dobrostanu psychicznego jej członków. W: D. Krok i P. Landwójtowicz (red.), Rodzina w nurcie współczesnych przemian. Studia interdyscyplinarne (s. 359–368). Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.

Kulesza, M. (2017). Rodzinne zasoby w pedagogice społecznej i praktyce psychopedagogicznej. Warszawa: Difin.

Kwak, A. (2006). Rodzina – formy i warunki funkcjonowania. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (T. 5, s. 311–321). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Liu, Q., Zhou, Y., Xie, X., Xue, Q., Zhu, K., Wan, Z., Wu, H., Zhang, J., i Song, R. (2021). The prevalence of behavioral problems among school-aged children in home quarantine during the COVID-19 pandemic in China. Journal of Affective Disorders, 279, 412–416. https://doi.org/10.1016/j.jad.2020.10.008

Matyjas, B. (2017a). Topos dzieciństwa wielkomiejskiego. Warunki socjalizacyjno-edukacyjne dzieci w wieku szkolnym. Warszawa: Difin.

Matyjas, B. (2017b). Integralna koncepcja wychowania w ujęciu Heleny Radlińskiej (punkt widzenia pedagogiki społecznej). W: B. Zawadzka i T. Łączek (red.), Pedagogika zdrowia w teorii i praktyce (s. 93–104). Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.

Matyjas, B. (2024). Badania nad rodziną. Perspektywa pedagogiki społecznej. Pedagogika Społeczna Nova, 4(7), 29–44. https://doi.org/10.14746/psn.2024.4.7.2

Ministerstwo Edukacji Narodowej. (13.06.2024). Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2024/2025. https://www.gov.pl/web/edukacja/podstawowe-kierunki-realizacji-polityki-oswiatowej-panstwa-w-roku-szkolnym-20242025

Opozda, D. (2014). Rodzicielstwo: stałość zadań i zmienność modeli (?) – zarys refleksji. W: W. Danilewicz i W. Theiss (red.), Pedagogika społeczna wobec zagrożeń człowieka i idei sprawiedliwości społecznej (s. 451–461). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Paluch, M. (red.). (2022). Lekcje pokoju w czasie (po)wojenny. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Plopa, M. (2005). Psychologia rodziny. Teoria i badania (Wyd. 3). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Plopa, M. (2008). Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań (Wyd. 4). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Polak-Janik, E. (18.09.2024). Wspieranie dobrostanu dzieci i młodzieży, ich zdrowia psychicznego. GłosPedagogiczny.pl. https://www.glospedagogiczny.pl/article/wspieranie-dobrostanu-dzieci-i-mlodziezy-ich-zdrowia-psychicznego

Radlińska, H. (1961). Pedagogika społeczna. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Rembierz, M. (1998). Egzystencjalne i aksjologiczne doświadczenie domu rodzinnego. W: L. Dyczewski i D. Wadowski (red.), Kultura dnia codziennego i świątecznego w rodzinie (s. 41–57). Lublin: RW KUL.

Rembierz, M. (2012). Dom rodzinny jako przestrzeń wychowania intelektualnego – wzrastanie w mądrości czy utwierdzanie się w dziedziczonych uprzedzeniach i stereotypach?. W: M. Kozubek (red.), Jaka rodzina, takie społeczeństwo. Wspólnototwórczy wymiar wychowania integralnego (s. 225–255). Katowice: Księgarnia św. Jacka.

Rembierz, M. (2024). O rozumieniu i roli wartości w teorii i praktyce wychowania. W: P. Magier (red.), Młodzież wobec wartości (T. 7, s. 157–196). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.

Sadowska, K. (2021). Dobrostan psychiczny dziecka w procesie edukacji szkolnej w czasach pandemii. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 16(5), 97–110.

Stradomska, M. (wrzesień, 2022). Dobrostan psychologiczny dzieci i młodzieży – komentarz. UMCS.pl. https://www.umcs.pl/pl/komentarze-eksperckie,22097,dobrostan-psychologiczny-dzieci-i-mlodziezy-komentarz,120717.chtm

Symela, K., Kramek, Z., i Sławińska, K. (red.). (2012). System wsparcia uczenia się pozaformalnego i nieformalnego osób o niskich kwalifikacjach. Radom: Instytut Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy.

Syrek, E. (2019). Zdrowie psychiczne, higiena psychiczna - edukacja dla dobrostanu psychicznego – aktualność koncepcji i poglądów Kazimierza Dąbrowskiego. Pedagogika Społeczna, (3), 223–235.

Syrek, E. (2024). Kiedy promil rządzi rodziną. No Limits, 2(10), 27.

Woynarowska, B. (2007). Edukacja zdrowotna. Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Wróbel, M., i Stawska, M. (2007). Style przywiązania i podatność na zarażanie się nastrojem a satysfakcja ze stałych związków partnerskich. Referat konferencyjny. ResearcheGate.net. https://www.researchgate.net/publication/272661264_Style_przywiazania_i_podatnosc_na_zarazanie

Theiss, W. (1984). Radlińska. Warszawa: Wiedza Powszechna.