Znaczenie uczenia się w codzienności (przed)szkolnej „z” innymi i „od” innych dla profesjonalnej samorealizacji nauczyciela

Joanna Szymczak

doi:10.18290/rped23152.8

Data publikacji : 2023-09-01

Tom 15 Nr 2 (2023)

Znaczenie uczenia się w codzienności (przed)szkolnej „z” innymi i „od” innych dla profesjonalnej samorealizacji nauczyciela

Joanna Szymczak

https://orcid.org/0000-0002-5755-5790

DOI: https://doi.org/10.18290/rped23152.8

Abstrakt

Artykuł przedstawia model rozwijania refleksyjności nauczycieli w odniesieniu do codzienności (przed)szkolnej jako konstrukt teoretyczny, sprzyjający projektowaniu spotkań w ramach sieci współpracy i samokształcenia. Ukazuje go jako przestrzeń kulturową dla rozmyślania, rozważania połączonego z analizą, wyjaśnianiem, tłumaczeniem czy przewidywaniem. Akcentuje również jego znaczenie dla rozwijania zdolności uczenia się transformatywnego, którego określone aspekty zostały odkryte w poddanym analizie materiale empirycznym. Codzienność (przed)szkolną ujmuje on jako źródło sytuacji edukacyjnych, motywujących nauczyciela do budowania świadomości bycia profesjonalistą. Inspiracją do stworzenia ramy konstrukcyjnej tekstu była samorealizacja rozumiana przez pryzmat założeń racjonalności emancypacyjnej.

Słowa kluczowe:

sieć współpracy i samokształcenia nauczycieli, refleksyjność, refleksja, model rozwijania refleksyjności, codzienność (przed)szkolna, uczenie się transformatywne, samorealizacja

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Arends, R. I. (1994). Uczymy się nauczać. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Berner, H. (2006). Współczesne kierunki pedagogiczne (tł. K. Natoniewska). W: B. Śliwerski (red.), Pedagogika. T. 1: Podstawy nauk o wychowaniu (s. 195-275). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.

Bruner, J. (2006). Kultura edukacji (tł. T. Brzostowska-Tereszkiewicz). Kraków: Universitas.

Dewey, J. (1988). Jak myślimy? (tł. Z. Bastgenówna). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe

Filipiak, E. (2002). Konteksty rozwoju aktywności językowej dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.

Filipiak, E. (2008). Uczenie się w klasie szkolnej w perspektywie socjokulturowej. W: E. Filipiak (red.), Rozwijanie zdolności uczenia się. Wybrane konteksty i problemy (s. 17-34). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Filipiak, E. (2011). Z Wygotskim i Brunerem w tle: Słownik pojęć kluczowych. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Filipiak, E. (2012). Rozwijanie zdolności uczenia się. Z Wygotskim i Brunerem w tle. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Filipiak, E. (2015). Kulturowe kompetencje studentów-beneficjentów projektu ACK. Wprowadzenie. W: E. Filipiak, E. Lemańska-Lewandowska (red.), Raport tematyczny z realizacji projektu ACK. Model nauczania rozwijającego we wczesnej edukacji według Lwa S. Wygotskiego. Gotowość studentów i nauczycieli. Możliwości aplikacji (s. 89-93). Bydgoszcz: Agencja Reklamowo-Wydawnicza ArtStudio.

Filipiak, E. (2019). Sieci współpracy i samokształcenia nauczycieli – pozory zmiany czy przestrzeń możliwości rozwoju kultury szkoły i jej uczestników. Kwartalnik Pedagogiczny, 64(1), 33-46.

Gergen, K. J. (2009). Nasycone Ja. Dylematy tożsamości w życiu współczesnym (tł. M. Marody). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Giddens, A. (2003). Stanowienie społeczeństwa (tł. S. Amserdamski). Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.

Goodman, N. (1997). Jak tworzymy świat (tł. M. Szczubiałka). Warszawa: Fundacja Aletheia.

Gołębniak, B. D., Zamorska, B. (2014). Nowy profesjonalizm nauczycieli. Podejścia–praktyka–przestrzeń rozwoju. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa.

Joyce, B., Calhoun, E., Hopkins, D. (1999). Przykłady modeli uczenia się i nauczania (tł. K. Kruszewski). Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Kemmis, S. (2010). Teoria krytyczna i uczestniczące badania w działaniu. W: H. Červinková. B. D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane (tł. K. Liszka) (s. 45-88). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.

Kędzierska, H. (2012). Kariery zawodowe nauczycieli. Konteksty – Wzory – Pola dyskursu. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Kozielecki, J. (1995). Koncepcje psychologiczne człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Kwaśnica, R. (2007). Dwie racjonalności. Od filozofii sensu ku pedagogice ogólnej. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji.

Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Langer, E. J. (1993). Problemy uświadamiania. Konsekwencje refleksyjności i bezrefleksyjności. W: T. Maruszewski (red.), Poznanie. Afekt. Zachowanie (s. 137-179). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Maciuszek, J. (2013). Automatyzmy i bezrefleksyjność w kontekście wpływu społecznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Maslow, A. (2009). Motywacja i osobowość (tł. J. Radzicki). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Perkowska-Klejman, (2014). Cztery poziomy refleksyjności studentów. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 17(2(66)), 69-78.

Pleskot-Makulska, K. (2007). Teoria uczenia się transformatywnego autorstwa Jack’a Mazirowa. Rocznik Andragogiczny, 81-97.

Sobol, E. (1997). Mały Słownik Języka Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Szyller, A. (2018). Bezrefleksyjna codzienność refleksyjnych uczniów, czyli polska edukacja wczesnoszkolna z podręcznikiem w tle. Problemy Wczesnej Edukacji, 40(1), 50-60.

Szymczak, J. (2015a). Model rozwijania refleksyjności u (przyszłych) nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej – założenia, istota, motywy nadawania mu wymiaru praktycznego. Problemy Wczesnej Edukacji, 28(1), 140-153.

Szymczak, J. (2015b). (Współ)bycie/(współ)stawanie się refleksyjnym nauczycielem i uczniem. Portfolio oraz feedback jako strategie działania ku refleksyjności. W: E. Filipiak (red.), Nauczanie rozwijające we wczesnej edukacji według Lwa S. Wygotskiego. Od teorii do zmiany w praktyce (s. 181-202). Bydgoszcz: Agencja Reklamowo-Wydawnicza ArtStudio.

Szymczak, J. (2017a). Refleksja nauczycieli wczesnej edukacji dotycząca pracy z uczniami (w perspektywie badań rekonstrukcyjnych). Studium teoretyczno-metodologiczne. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Szymczak, J. (2017b). Typologia nauczycielskiej refleksji dotyczącej pracy z uczniami. Problemy Wczesnej Edukacji, 13(3(38)), 50-60.

Szymczak, J. (2017c). Co się dzieje w umysłach nauczycieli, kiedy myślą o pracy z uczniami. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 20(3(79)), 117-130.

Szymczak, J. (2018). AnAlySE jako narzędzie stymulujące rozwój refleksyjności i refleksji nauczyciela dotyczącej codzienności szkolnej. Problemy Wczesnej Edukacji, 42(3), 103-112.

Zybertowicz, A. (1995). Przemoc i poznanie. Studium z nie-klasycznej socjologicznej wiedzy. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.