„Każde niepowodzenie jest jak listek spadający z drzewa nadziei” – rzecz o doraźnych i odległych skutkach niepowodzeń szkolnych

Anna Karpińska

doi:10.18290/rped25172.1

Published : 2025-06-05

Vol. 17 No. 2 (2025)

“Every Failure is Like a Leaf Falling From the Tree of Hope”: on the Immediate and Distant Effects of School Failure

Anna Karpińska

https://orcid.org/0000-0001-6579-5703

DOI: https://doi.org/10.18290/rped25172.1

Abstract

The article presents a possibly holistic view of the consequences of school failure. It addresses the problem of the negative consequences of this phenomenon in social, psychological and pedagogical terms. In her analysis of the social consequences of school failure, the author exposed the connection between school failure and social maladjustment. Indeed, among students experiencing failure, signs of maladjustment are noted in the form of health-risk behavior, such as smoking or alcohol use. The article addresses the problem of depression among children and adolescents, as well as school phobia. The psychological consequences of failure are manifested mainly in lowered motivation to learn, aggressive behavior, withdrawal, and lowered self-esteem. Much attention here is paid to suicidal thoughts and acts of children and adolescents, which are not infrequently the consequence of unsatisfactory academic progress. Pedagogical effects of school failure include disregard for learning and school duties, disruption of lessons, disturbed interactions with teachers, bad influence on the new class team, refusal to go to school. The article also draws attention to the distant effects of school failure in future professional and personal life.

Keywords:

school failure, socioeconomic effects, psychological effects, pedagogical effects, depression, school phobia, suicidal behavior

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Beck, U. (2002). Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności (Tłum. S. Cieśla). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Bereźnicki, F. (2001). Dydaktyka kształcenia ogólnego. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Bułatowicz, J. (2004). Myślą, piórem i bułatem. Kęty: Wydawnictwo Antyk.

Czekaj, A., i Łukasik, J. M. (2012). Konsekwencje niepowodzeń edukacyjnych. Debata Edukacyjna, (5), 47–54.

Domagała-Kręcioch, A. (2008). Niedostosowanie społeczne uczniów a niepowodzenia szkolne. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.

Domagała-Zyśk, E., i Amilkiewicz-Marek, A. (2019). Kompetencje społeczno-emocjonalne uczniów z niepowodzeniami szkolnymi – badania pilotażowe z zastosowaniem modelu TROS-KA. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, (33), 157–169. https://doi.org/10.4467/25439561.NP.19.011.10486

Karpińska, A. (1999). Drugoroczność. Pedagogiczne wyzwanie dla współczesności. Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.

Karpińska, A. (2013). Niepowodzenia edukacyjne – renesans myśli naukowej. Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.

Karpińska, A. (2015). Niepowodzenia szkolne w biografiach edukacyjnych studentów. W: K. Denek, A. Kamińska i P. Oleśniewicz (red.), Edukacja Jutra. Aksjologiczno-kulturowy fundament edukacji jutra (s. 139–152). Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza Humanitas.

Karpińska, A. (2024). Wielowymiarowość niepowodzeń edukacyjnych – perspektywa dydaktyczna. Kultura i Edukacja, (2), 49–62. https://doi.org/10.15804/kie.2024.02.02

Kawula, S. (2007). Zachowanie samobójcze młodzieży i jej stosunek do kary śmierci. W: J. A. Malinowski i A. Zandecki (red.), Środowisko – młodzież – zdrowie. Pedagogiczne i psychologiczne wymiary zagrożeń życia i rozwoju młodzieży (s. 105–127). Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.

Kicińska, L., i Palma, J. ( 2022). Zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży. Raport za lata 2012–2021. https://zwjr.pl/artykuly/raport-dotyczacy-zachowan-samobojczych-mlodziezy

Konieczny, M. (2023). Próby i zamachy samobójcze – etiologia i zjawiska społeczne mające wpływ na podjęcie decyzji o samobójstwie. Studia Administracji i Bezpieczeństwa, 14(14), 205–220. https://doi.org/10.5604/01.3001.0053.7820

Konopnicki, J. (1966). Powodzenia i niepowodzenia szkolne. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.

Krocz, K. (2019). Fobia szkolna. WP Parenting, 5.06. https://parenting.pl/fobia-szkolna

Kupisiewicz, Cz. (1972). Niepowodzenia dydaktyczne. Przyczyny oraz niektóre środki zaradcze (wyd. 5). Warszawa: PWN.

Makara-Studzińska, M. (2013). Przyczyny prób samobójczych u młodzieży w wieku 14-18 lat. Psychiatria, 10(2), 76–83.

Mayor, F. (2001). Przyszłość świata (Tłum. J. Wolf, A. Janik, W. Rabczuk). Warszawa: Fundacja Studiów i Badań Edukacyjnych.

Mądry-Kupiec, M. (2020). Wieloaspektowość fobii szkolnej na przykładzie studium przypadku Mateusza. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, (9), 31–40.

Miller, A. L., Rathaus, J. H., i Linehan, M. M. (2011). Dialektyczna terapia behawioralna nastolatków z tendencjami samobójczymi (Tłum. M. Kapera). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Napieralska, E., Kułaga, Z., Gurzkowska, B., i Grajda, A. (2010). Epidemiologia zgonów dzieci i młodzieży z powodu samobójstw w Polsce w latach 1999-2006. Problemy Higieny i Epidemiologii, 91(1), 92–98. http://www.phie.pl/pdf/phe-2010/phe-2010-1-092.pdf?fbclid=IwAR3sSayLHG7D6DietiP4jakzCYXGa7MJbpZAXMForMdm4WSdywW9VuFt69g

Nie jesteś sam: Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją 2024 (2024). https://suloszowa.naszops.pl/n,nie-jestes-sam-ogolnopolski-dzien-walki-z-depresja-2024

Okoń, W. (2004). Nowy słownik pedagogiczny (wyd. 4). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Okoń, W. (2007). Nowy słownik pedagogiczny (wyd. 10). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Parafiniuk-Soińska, J. (1998). Sytuacja szkolna uczniów z trudnościami w nauce W: J. Łysek (red.), Niepowodzenia szkolne (s. 55–64). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Pasławska-Turczyn, A. (2021). Depresja maskowana u dzieci i młodzieży – objawy, przyczyny, terapia. Część I. https://evimed.com.pl/depresja-czesc-1/

Przybysz-Zaremba, M. (2021). Profilaktyka depresji i zachowań suicydalnych dzieci i młodzieży wobec wyzwań codzienności. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J: Paedagogia-Psychologia, 34(1), 119–130. http://dx.doi.org/10.17951/j.2021.34.1.119-1s30

Rośnie liczba prób samobójczych dzieci i młodzieży (2023). Medycyna Praktyczna, 30.08. https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/aktualnosci/330168,rosnie-liczba-prob-samobojczych-dzieci-i-mlodziezy

Rybicka, W. (2021). Depresja maskowana. Medycyna Praktyczna, 15.03. https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/261515,depresja-maskowana

Rzadkowska, M. (2016). Zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży – charakterystyka ryzyka i profilaktyki. Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały, (1), 161–179.

Śliwerski, B. (1998). Analfabetyzm u progu XXI wieku. Rocznik Pedagogiczny, (21), 63–77.

Urban, B. (2012). Agresja młodzieży i odrzucenie rówieśnicze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Urzędowska, M. (2000). Myśli o samobójstwie a osiągnięcia i niepowodzenia w nauce. Teraźniejszość - Człowiek - Edukacja, (1), 119–132.

Witkowska, H., Kicińska, L., Palma, J., i Łuba, M. (2024). Zrozumieć, aby zapobiec 2024 – zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży. II edycja raportu na podstawie danych KGP i serwisu www.zwjr.pl. Warszawa: Serwis Życie Warte Jest Rozmowy.

Zińczuk, M. (2014). Niska motywacja do nauki w kontekście niepowodzeń szkolnych. W: A. Karpińska i M. Zińczuk (red.), Dydaktyczna refleksja o edukacyjnych priorytetach (s. 90–105). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.