De receptie van Conscience in de Poolse pers tot 1918. Voorlopige bevindingen

Bożena Czarnecka

doi:10.18290/rh23715sp-14

Data publikacji : 2023-10-20

Tom 71 Nr 5sp (2023)

Recepcja Conscience’a w prasie polskiej do 1918 roku. Uwagi wstępne

Bożena Czarnecka

https://orcid.org/0000-0002-8901-2061

DOI: https://doi.org/10.18290/rh23715sp-14

Abstrakt

Polskie badania recepcyjne nad twórczością flamandzkiego powieściopisarza Hendrika Conscience’a (1812-1883), jednego z najczęściej tłumaczonych z języka niderlandzkiego na polski pisarzy, koncentrują się głównie na przekładach jego twórczości w formie książkowej. Niewiele wiadomo o recepcji Conscience’a w polskiej prasie XIX i początków XX wieku, choć w tamtym czasie musiał to być istotny czynnik w procesach upowszechniania i asymilacji jego prozy w kulturze polskiej. Już choćby z tego powodu obecną wiedzę o recepcji Flamanda można uznać za niepełną. Niniejszy artykuł prezentuje pierwsze cząstkowe wyniki badań nad recepcją Conscience’a w prasie polskojęzycznej do 1918 r. Dostarcza podstawowych informacji o kontekście historyczno-‑kulturowym badanego okresu oraz charakteryzuje (ilościowo i jakościowo) zebrany korpus tekstów. Najwięcej uwagi poświęca nieznanym dotąd przekładom dwóch opowiadań Conscience’a, Rikke-tikke-tak (1846) i Blinde Rosa (1847), które w 1856 r. zostały opublikowane jako powieść w odcinkach przez lwowskie czasopismo Rozmaitości. Są to też najprawdopodobniej najwcześniejsze przekłady Conscience’a na język polski, dokonane nie z oryginału, lecz pośrednio, z przekładu francuskiego Wocquiera (1854).

Słowa kluczowe:

Hendrik Conscience, recepcja, polska prasa, Rik-tik-tak, Ciemna Rózia, Rozmaitości

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (Nederlands)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

“Belgia [België].” Dodatek Literacki do Czasu, nr. 4, 1849, p. 4.

“Bruksella 27 lipca [Brussel, 27 juli].” Gazeta Codzienna, nr. 205, 1847, p. 2.

“Duch publiczny i literatura w Niemczech [Publieke opinie en literatuur in Duitsland].” Gazeta W. Xięstwa Poznańskiego, nr. 107, 1846, pp. 433-434.

“Henryk Conscience: Lew z Flandrji [Hendrik Conscience, De Leeuw van Vlaanderen].” Kurjer Poznański, nr. 293, 1914, pp. 5-6.

“Powieści Henryka Conscience [Romans van Hendrik Conscience].” Rozmaitości, nr. 37, 1856, p. 281.

Conscience, Hendrik. Blinde Rosa. Drukkery van J.P. van Dieren en Comp., uitgevers, 1850.

Conscience, Henri. Rosa l’aveugle. Scènes de la vie flamande [Blinde Rosa. Scènes uit het Vlaamse leven]. Deel 2, vertaald door Léon Wocquier, onder redactie van Michel Lévy Frères, éditeurs, 1856.

Conscience, Henryk. Ciemna Rózia (Blinde Rosa). Rozmaitości, nr. 37-39, 1856.

Conscience, Henryk. Lew z Flandrji. Powieść historyczna z XIV wieku osnuta na tle bohaterskich walk Flamandczyków o niepodległość ojczyzny [De Leeuw van Vlaanderen. Historische roman uit de 14e eeuw tegen de achtergrond van de Vlaamse strijd om onafhankelijkheid van het vaderland]. 2e uitgave, Księgarnia św. Wojciecha, 1921.

Engelbrecht, Wilken. Van Siska van Rosemael tot Max Havelaar. Receptie van Nederlandstalige literatuur in Tsjechische vertaling tussen 1848 en 1948, Academia Press, 2021.

Humbeeck, Kris, Kevin Absillis, en Janneke Weijermars, redacteuren. De Grote Onleesbare. Hendrik Conscience herdacht, Academia Press, 2016.

Koch, Jerzy. “Enkele facetten van de Poolse receptie van de Noord- en Zuidnederlandse literatuur tot 1914. Een verkenning.” Neerlandica Wratislaviensia, vol. 7, 1994, pp. 105-120.

Koch, Jerzy. “Między Zubożałym szlachcicem a Szczęściem w bogactwie. Uwagi na temat odbioru literatury niderlandzkiej w Polsce [Tussen De arme edelman en Het geluk van rijk te zijn. Overwegingen over het thema van de receptie van Nederlandse literatuur in Polen].” Widzę rzeki szerokie… Z dziejów literatury niderlandzkiej XIX i XX wieku, onder redactie van Jerzy Koch en Piotr Oczko, Biblioteka Werkwinkel, 2018, pp.197-222.

Koch, Jerzy. “Multatuli in Polen. Proeve van een bibliografie.” Neerlandica Wratislaviensia, vol. 4, 1989, pp. 7-16.

Lipnicki, Marcin. “‘De leeuw zonder klauwen’. Een paar opmerkingen over vertalingen van Hendrik Conscience in het Pools tijdens de tweede helft negentiende en begin twintigste eeuw.” De Lage Landen, onder redactie van Wilken Engelbrecht en Muriel Waterlot, Wydawnictwo KUL, 2013, pp. 55-64.

Lipnicki, Marcin. “Wat eene moeder lijden kan door Hendrik Conscience in het Pools. Vertaling of adaptatie?” Neerlandica Wratislaviensia, vol. 27, 2017, pp. 129-139.

Rik-tik-tak. Rozmaitości, nr. 1-8, 1856.

Szyjkowski, Marian. “Z wielkopolskiej niwy powieściowej [Uit de Groot-Poolse romantische niche].” Przegląd Powszechny, nr. 123, 1914, pp.105-106.

Wauters, Karel. “Literair-historisch essay over De Leeuw van Vlaenderen.” De Leeuw van Vlaenderen of de Slag der Gulden Sporen, van Hendrik Conscience. Tekstkritische editie door van Edward Vanhoutte en met een uitleiding door Karel Wauters, 2002, pp. 395-410.