The Song Już to po zachodzie słońca (It is Already After the Sunset) in the Recordings from Living Tradition

Kinga Strycharz-Bogacz

doi:10.18290/rt.2018.65.13-10

Data publikacji : 2018-12-31

Tom 65 Nr 13 (2018)

Pieśń Już to po zachodzie słońca do Matki Bożej Gietrzwałdzkiej w przekazach z żywej tradycji

Kinga Strycharz-Bogacz

DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2018.65.13-10

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie funkcjonowania pieśni do Matki Bożej Gietrzwałdzkiej Już to po zachodzie słońca w przekazach z żywej tradycji. Tę napisaną w 1877 r. przez Andrzeja Samulowskiego pieśń, zainspirowaną objawieniami w Gietrzwałdzie, przekazywano drogą ustną i w ten sposób dotarła ona do wielu parafii na terytorium naszego kraju. Podczas badań terenowych zebrano 22 przekazy tej pieśni, które pochodzą z 9 regionów Polski. Studia nad tym materiałem wykazały, iż pieśń ta posiada 4 wersje melodyczne, z których wersja I i II mają liczne warianty, jak również, iż jest to pieśń wielofunkcyjna (maryjna, dziadowska, pielgrzymkowa, pogrzebowa). Uwagę zwraca ogromna różnorodność wszystkich przekazów pieśni, każdy z nich jest inny, często wykazujący lokalne uwarunkowania, co potwierdza, że cechuje je bogata wariabilność melodyczna, metrorytmiczna, międzystroficzna, agogiczna i odmienny sposób wykonawstwa wokalnego, jak też duża wariantywność tekstu.

Słowa kluczowe:

żywa tradycja ludowych pieśni religijnych, wielofunkcyjność pieśni, wariabilność melodyczna, wariantywność tekstu, lokalne uwarunkowania wykonawcze

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bartkowski, Bolesław. Polskie śpiewy religijne w żywej tradycji. Style i formy. Kraków: PWM, 1987.

Bartkowski, Bolesław. “Problem ludowości i wariabilności polskich pieśni religijnych, żyjących w tradycji ustnej.” Seminare. Poszukiwania naukowo-pastoralne 2(1977), 301-317.

Bartkowski, Bolesław. “Uwagi o polskich religijnych pieśniach narracyjnych.” Roczniki Teologiczno- -Kanoniczne 34(1987), 7: 81-87.

Bartkowski, Bolesław. “Z badań terenowych nad pieśniami religijnymi.” Zeszyty Naukowe KUL 18(1975), 1(69): 55-60.

Dadak-Kozicka, Katarzyna. “Rodzimość muzyki według XIX-wiecznych folklorystów.” Polski Rocznik Muzykologiczny 2004, 113-132.

Dahlig, P. “Oskar Kolberg i etnomuzykologia wobec ludowej pieśni religijnej.” Pro Musica Sacra 12(2014), 131-150.

Ewertowski, Stefan. “Kulturowy i gospodarczy wymiar „świętych miejsc” regionu Warmii i Mazur,” Studia Warmińskie, 47(2010), 109-122.

Kolberg, Oskar. Pieśni ludu polskiego. Vol. 1. Wrocław–Poznań: IOK, 1961.

Krakowiak, Czesław. “Idee przewodnie Wstępu do Dyrektorium o pobożności ludowej.” In Liturgia i pobożność ludowa. Ed. W. Nowak, 11-24. Olsztyn: Wydawnictwo UWM, 2003.

Krause, Irena J. “Pieśni maryjne w diecezji warmińskiej w XIX w. (w aspekcie muzykologicznym).” Studia Warmińskie 14(1977), 387-418.

Kumala, Janusz. “Liturgia i pobożność ludowa w sanktuariach.” In Liturgia i pobożność ludowa. Ed. W. Nowak, 166-177. Olsztyn: Wydawnictwo UWM, 2003.

Kusto, Agata. “From research into the sources of traditional folk songs. The example of Marian songs from the Lublin Region.” In Traditional Musical Cultures In Central- Eastern Europe. Ecclesiastical and Folk Transmission. Ed. P. Dahlig. Transl. J. Comber, 257-295. Warsaw: University of Warsaw, Institute of Musicology, Warsaw Learned Society, Polish Academy of Sciences: Institute of Art, 2009.

Leniec, A. “Liturgia i modlitwa w sanktuarium w Gietrzwałdzie.” In Orędzie gietrzwałdzkie wczoraj i dziś. Ed. K. Parzych, 153-172. Olsztyn, 2015.

Obłąk, Jan. Gietrzwałd. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1979.

Occasional printing from AMFR KUL (DU15): Pieśń o Najświętszej Maryi Pannie Gietrzwałdzkiej. Czcionkami St. Romana. Pelplin 1887.

Polska Pieśń i Muzyka Ludowa. Źródła i Materiały. Vol. 3: Warmia i Mazury. Part I: Pieśni doroczne i weselne. Ed. L. Bielawski. Warszawa: IS PAN, 2002.

Polska Pieśń i Muzyka Ludowa. Źródła i Materiały. Vol. 3: Warmia i Mazury. Part V: Pieśni religijne i popularne. Ed. L. Bielawski. Warszawa: IS PAN, 2002.

Ropiak, Sławomir. “Pieśni o świętych oraz rozmaite i przygodne w polskich warmińskich śpiewnikach drukowanych w latach 1858-1924.” Studia Warmińskie 37(2000), 2: 347-370.

Ryłko, Stefan. Łaskami słynący obraz Matki Boskiej w Gietrzwałdzie. Kraków: Wydawnictwo Św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej, 1995.

Sulima, Stefan. Gietrzwałd. Zapomniane sanktuarium na ziemiach odzyskanych w 70 rocznicę objawień M. Boskiej. Kraków: Nakładem Autora, 1947.

Wilk, Wiesław. “Matka Boska w warmińskiej poezji regionalnej.” Studia Warmińskie 14(1977), 419-426.

Zoła, Antoni. Melodyka ludowych śpiewów religijnych w Polsce. Lublin: Wydawnictwo Polihym- nia, 2003.

Zoła, Antoni. “Pieśni maryjne w żywej tradycji. Typologia i charakterystyka.” In Muzyka sakralna. Materiały z seminariów „Gaude Mater”. Ed. J. Masłowska, 63-72. Warszawa, 1998.