Poczucie samotności a style radzenia sobie ze stresem przez przyszłych nauczycieli

Joanna Wrótniak

doi:10.18290/rped24162.11

Data publikacji : 2024-07-01

Tom 16 Nr 2 (2024)

Poczucie samotności a style radzenia sobie ze stresem przez przyszłych nauczycieli

Joanna Wrótniak

https://orcid.org/0000-0002-0492-4396

DOI: https://doi.org/10.18290/rped24162.11

Abstrakt

Celem pracy było przedstawienie analizy związku poczucia samotności i stylów radzenia sobie ze stresem przez przyszłych nauczycieli. Badaniami objęto 310 osób w przedziale wiekowym 18 – 29 lat. Posłużono się metodą sondażu diagnostycznego wykorzystując następujące narzędzia badawcze: Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych oraz Zrewidowaną Skalę Samotności R – UCLA. Analiza danych dotyczących poczucia samotności ujawniła, że średni wynik ogólny wśród badanych wyniósł M=40,6 pkt. Zarówno poczucie samotności w wymiarze ogólnym jak i w poszczególnych podskalach oscylowało wokół wartości przeciętnych. W odniesieniu do analizy danych dotyczących stylów radzenia sobie ze stresem wyniki rozłożyły się podobnie w poszczególnych skalach. Najbardziej preferowanym stylem radzenia sobie ze stresem przez badane osoby okazał się styl skoncentrowany na emocjach, co potwierdzają uzyskane przez 60% respondentów wyniki wysokie w tym aspekcie. Na drugim miejscu uplasował się styl skoncentrowany na unikaniu (38,4%), na trzecim zaś styl skoncentrowany na zadaniach (30%). Przeprowadzone analizy wykazały, że zachodzi zależność istotna statystycznie między poczuciem samotności a stylami radzenia sobie ze stresem wśród badanych osób.

Słowa kluczowe:

poczucie samotności, stres, style radzenia sobie ze stresem, przyszli nauczyciele

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bishop, G.D. (2007). Psychologia zdrowia. Zintegrowany umysł i ciało. Wrocław: Wydawnictwo Astrum.

Bodnar, M. (2022). Style radzenia sobie ze stresem a satysfakcja z życia wśród menadżerów. Praca magisterska. http://dspace.wsb-nlu.edu.pl/handle/11199/10628

Brzezińska, A.I, Appelt, K., Ziółkowska, B. (2024). Psychologia rozwojowa. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne GWP.

Brzezińska, A.I. (2000). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Scholar.

Byra, S., Parchomiuk, M. (2009). Osobowościowe i społeczne uwarunkowania radzenia sobie ze stresem przez studentów pierwszego roku. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Chałas, K. (2003). Samotność a osiągnięcia edukacyjne wychowanka. W: A. Karpińska (red.), U podstaw dialogu o edukacji (s. 181-196). Białystok: Trans Humana.

Charchut, D. (2013). Samotność – interdyscyplinarny przegląd definicji. W: J. Zimny (red.), Samotność rzeczywistość czy fikcja? (s. 11-22). Stalowa Wola: Eikon Plus.

Dąbska, O., Wołoszynek, E., Kowalczyk, A., Kozłowska, E. (2017). Sposoby radzenia sobie ze stresem – badanie ankietowe studentów wybranych szkół wyższych z Lublina. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 26(1), 27-34. DOI 10.17219/pzp/64695

Dołęga, Z. (2003), Samotność młodzieży – analiza teoretyczna i studia empiryczne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Dołęga, Z. (2009). Poczucie samotności a sposoby radzenia sobie w sytuacjach szkolnych w kontekście autodestruktywności. W: Z. Dołęga, M. John-Borys (red.), Zdrowie psychiczne uczniów – różne konteksty i odniesienia (s. 154-181). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Dołęga, Z. (2020a). Poczucie samotności jako moderator przebiegu kryzysów sytuacyjnych, rozwojowych i egzystencjalnych. Psychologia Rozwojowa, 25(3), 89-99.

Dołęga, Z. (2020b). Biedy i bogactwo samotności. Studium psychologiczne. Warszawa: Difin.

Dubas, E. (2000). Edukacja dorosłych w sytuacji samotności i osamotnienia. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Dubas, E. (2022). Uczenie się samotności na przedprożu dorosłości. Przyczynek do zrównoważonego rozumienia samotności. Edukacja Dorosłych, 87(2), 23-43. http://dx.doi.org./10.12775/ED.2022.012

Endler, N.S., Parker J.D. (1990). Multidimensional assessment of coping: A critical evaluation. Journal of Personality and Social Psychology, 58(5), 844-854. http://doi:10.1037/0022-3514.58.5.844

Ernst, M., Niederer, D., Werner, A.M., Czaja, S.J., Mikton, Ch., Ong, A.D., Rosen, T., Brähler, E., Beutel, M.E. (2022). Loneliness Before and During the COVID-19 Pandemic: A

Heszen-Niejodek I. (2000). Teorie stresu psychologicznego i radzenia sobie. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej (s. 465- 492). Gdańsk: GWP.

Heszen-Niejodek, I. (1991). Radzenie sobie z konfrontacją stresową (wybrane zagadnienia). Nowiny Psychologiczne, nr 1-2, 13-26.

Huber, L. (2010). Style adaptacyjne do sytuacji stresowych w różnych grupach wiekowych a choroby cywilizacyjne XXI wieku. Problemy Higieny i Epidemiologii, 91(2), 268-275.

Killgore W. D., Cloonen S. A., Taylor E. C., Dailey N. S. (2020). Loneliness: a signature mental health concern in the era of COVID-19. Psychiatry Research, 290: 113117. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.113117

Kwiatkowska, M.M., Rogoza, R., Kwiatkowska, K. (2018). Analysis of the psychometric properties of the Revised UCLA Loneliness Scale in a Polish adolescent sample. Current Issues in Personality Psychology, 6(2), 165-170.

Lazarus R.S., Folkman, S. (1984). Stress, Appraisal and Coping. Nowy Jork: Springer Publishing Company.

Maszke, A.W. (2008). Metody i techniki badań pedagogicznych. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Matthews, T., Danese, A., Caspi, A., Fisher, H., Goldman-Mellor, S., Kepa, A., Moffitt, T.E., Odgers, C. L., Arseneault, L. (2019). Lonely young adults in modern Britain: Findings from an epidemiological cohort study. Psychological Medicine, 49(2), 268-277. https://doi.org/10. 1017/S0033291718000788

Mroczkowska, D., Białkowska, J. (2014). Style radzenia sobie ze stresem jako zmienne determinujące jakość życia młodych dorosłych. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 20(3), 265-269.

Ogińska-Bulik, N., Juczyński, Z. (2008). Osobowość. Stres a zdrowie. Warszawa: Difin.

Palgi, Y., Shrira, A., Ring, L., Bodner, E., Avidor, S., Bergman, Y., Cohen-Fridel, S., Keisari, S., Hoffman, Y. (2020). The loneliness pandemic: loneliness and other concomitants of depression, anxiety and their comorbidity during the COVID-19 outbreak. Journal of Affective Disorders, 275, 109-111. https://doi.org/10.1016/j.jad.2020.06.036

Ratajczak, Z. (1996). Stres – radzenie sobie – koszty psychologiczne. W: I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak, Człowiek w sytuacji stresu: problemy teoretyczne i metodologiczne (s. 65-87). Katowice: Wydawnictwo UŚ.

Rembowski, J. (1992). Samotność. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Russell, D., Peplau, L.A., Cutrona, C.E. (1980). The Revised UCLA Loneliness Scale: Concurrent and Discriminant Validity Evidence. Journal of Personality and Social Psychology, 39(3), 472-480.

Shovestul, B., Han, J., Germine, L., Dodell-Feder (2020). Risk factors for loneliness: The high relative importance of age versus other factors. Plos ONE, 15(2): e0229087. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0229087

Siudem, A. (2008). Style radzenia sobie ze stresem a wybrane cechy osobowości. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia Sectio J, 21: 29-38. DOI: 10.2478/v10073-008-003-1

Stasiorowska, M., Rydz, E. (2022). Samowspółczucie a style radzenia sobie ze stresem i samostygmatyzacja związana z poszukiwaniem pomocy psychologicznej u adolescentów. Polskie Forum Psychologiczne, 27(2), 182-201. DOI: 10.34767/PFP.2022.02.03

Strelau, J., Jaworowska, A., Wrześniewski, K., Szczepaniak, P. (2005). Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach stresowych CISS. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.

Szafrańska, K. (2017). Problematyka samotności i poczucie osamotnienia młodzieży, wychowanków młodzieżowych ośrodków wychowawczych. Resocjalizacja Polska, 13, 193-210.

Victor, C. R., Yang, K. (2012). The prevalence of loneliness among adults: a case study of the United Kingdom. The Journal of Psychology, 146(1-2), 85-104. https://doi.org/10.1080/00223980.2011.613875

Walęcka-Matyja, K. (2019). Loneliness and coping with stress in people raised as only children and people with siblings in early adulthood. Fides et Ratio 1(37), 137-157.

Wasilewska-Ostrowska, K. (2018). Chroniczna samotność jako czynnik ryzyka zachowań autodestrukcyjnych wśród młodzieży. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 17(3), 63-74.

Wei, M., Russel, D.W., Zakalik, R. (2005). Adult Attachment, Social Self-Efficacy, Self-Disclosure, Loneliness, and Subsequent Depression for Freshman College Students: A Longitudinal Study. Journal of Counseling Psychology, 52(4), 602-614.

Weiss, R.S., (1973). Loneliness: The Experience of' Emotional and Social Isolation. Cambridge: MIT Press.

Wrótniak, J. (2018a). Poczucie samotności uczniów szkoły wiejskiej. Edukacja – Technika – Informatyka, 25(3), 281-286. DOI: 10.15584/eti.2018.3.40

Wrótniak, J. (2018b). Poczucie samotności młodzieży w dobie portali społecznościowych. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 573(8), 51-59. DOI: 10.5604/01.3001.0012.7473

Wrótniak, J. (2020a). Doświadczanie samotności przez młodych dorosłych. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 590(5), 68-79. DOI:10.5604/01.3001.0014.1171

Wrótniak, J. (2020b). Samotność młodych ludzi w opinii studentów. Horyzonty Wychowania, 19(52), 93-104.

Wrótniak, J. (2023). Kompetencje społeczne a poczucie samotności młodych dorosłych. Roczniki Pedagogiczne, 15(51)(4), 189-206. DOI:10.18290/rped23154.11