Pregoreksja – jej następstwa dla zdrowia potomstwa i przyszłych pokoleń

Dorota Kornas-Biela

doi:10.18290/rped24163.10

Data publikacji : 2024-12-19

Tom 16 Nr 3 (2024)

Pregoreksja – jej następstwa dla zdrowia potomstwa i przyszłych pokoleń

Dorota Kornas-Biela

https://orcid.org/0000-0001-6002-1901

DOI: https://doi.org/10.18290/rped24163.10

Abstrakt

Społeczno-kulturowa presja dotycząca wyglądu kobiet i oceny ich atrakcyjności utożsamianej ze szczupłą sylwetką zwiększa liczbę tych kobiet, które starają się po poczęciu dziecka utrzymać jak najdłużej przedciążowy wygląd ciała i podejmują wiele zachowań charakterystycznych dla anoreksji w ciąży, czyli pregoreksji. Celem artykułu jest przegląd literatury dotyczącej pregoreksji jako zaburzenia odżywiania kobiet w ciąży (niektóre z nich miały już wcześniej problemy z anoreksją) z punktu widzenia jej rozległych następstw dla zdrowia prokreacyjnego matki i zdrowia dziecka. Badania potwierdzają jeden ogólny wniosek – nieprawidłowe odżywianie kobiety i niedobór jej masy ciała tuż przed ciążą oraz w jej trakcie ma negatywny wpływ na przebieg procesu prokreacji oraz całożyciowe zdrowie dziecka, jak i przyszłych pokoleń. Istnieje pilna potrzeba nie tylko prowadzenia badań nad pregoreksją, lecz również rozwinięcia interdyscyplinarnych usług diagnostyczno-terapeutycznych wobec grup ryzyka oraz edukacji zdrowotnej społeczeństwa odnośnie do prawidłowego żywienia kobiet w okresie prokreacyjnym.

Słowa kluczowe:

pregoreksja, zaburzenia jedzenia w ciąży, rozwój prenatalny, programowanie prenatalne, obraz ciała

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Andersen, C. H., Thomsen, P. H., Nohr, E. A., i Lemcke, S. (2018). Maternal Body Mass Index Before Pregnancy as a Risk Factor for ADHD and Autism in Children. European Child & Adolescent Psychiatry, 27(2), 139–148. https://doi.org/10.1007/s00787-017-1027-6

Atkinson, S., i Stanley, F. J. (1983). Spastic Diplegia Among Children of Low and Normal Birthweight. Developmental Medicine & Child Neurology, 25(6), 693–708. https://doi.org/10.1111/j.1469-8749.1983.tb13837.x

Babicz-Zielinska, E., Wądołowska L., i Tomaszewski, D. (2013). Eating Disorders: Problems of Contemporary Civilization – A Review. Polish Journal of Food and Nutrition Sciences, 63(3), 133–146. https://doi.org/10.2478/v10222-012-0078-0

Bainbridge, J. (2008). Pregorexia: Body Image Over Baby? British Journal of Midwifery, 16(9), 608. https://doi.org/10.12968/bjom.2008.16.9.30890

Barker, D.J. (2005). The Developmental Origins of Insulin Resistance. Hormone Research, 64 Suppl 3, 2–7. https://doi.org/10.1159/000089311

Baskin, R., i Galligan, R. (2019). Disordered Eating and the Perinatal Period: A Systematic Review and Best Evidence Synthesis of Mental Health and Psychosocial Correlates. European Eating Disorders Review, 27(5), 462–480. https://doi.org/10.1002/erv.2675

Berhane, A., Fikadu, T., i Belachew, T. (2022). Dietary Practice Among Cohort Pregnant Women Who Gave Birth to Neonates With and Without Neural Tube Defect: A Comparative Cross-sectional Study. Journal of Nutritional Science, 11, e24. https://doi.org/10.1017/jns.2022.20

Boepple, L., i Thompson, J. K. (2017). An Exploration of Appearance and Health Messages Present in Pregnancy Magazines. Journal of Health Psychology, 22(14), 1862–1868. https://doi.org/10.1177/1359105316639435

Carmichael, S. L., Shaw, G. M., Schaffer, D. M., Laurent, C., i Selvin, S. (2003). Dieting Behaviors and Risk of Neural Tube Defects. American Journal of Epidemiology, 158(12), 1127–1131. https://doi.org/10.1093/aje/kwg286

Castrogiovanni, P., i Imbesi, R. (2017). The Role of Malnutrition During Pregnancy and Its Effects on Brain and Skeletal Muscle Postnatal Development. Journal of Functional Morphology and Kinesiology, 2(3), 30. https://doi.org/10.3390/jfmk2030030

Cichecka-Wilk, M. (2021). Pregoreksja – jadłowstręt psychiczny kobiet w ciąży. Studia Edukacyjne, (62), 187–204. http://doi.org/10.14746/se.2021.62.11

Coyne, S. M., Liechty, T., Collier, K. M., Sharp, A. D., Davis, E. J., i Kroff, S. L. (2018). The Effect of Media on Body Image in Pregnant and Postpartum Women. Health Communication, 33(7), 793–799. https://doi.org/10.1080/10410236.2017.1314853

Demmelmair, H., von Rosen, J., i Koletzko, B. (2006). Long-term Consequences of Early Nutrition. Early Human Development, 82(8), 567–574. https://doi.org/10.1016/j.earlhumdev.2006.07.004

Dobrescu, S. R., Dinkler, L., Gillberg, C., Gillberg, Ch., Råstam, M., i Wentz, E. (2024). Mental and Physical Health in Children of Women With a History of Anorexia Nervosa. European Child and Adolescent Psychiatry. doi: 10.1007/s00787-024-02393-y

Dutta, S., i Deshmukh, P. (2022). Association of Eating Disorders in Prenatal and Perinatal Women and Its Complications in Their Offspring. Cureus, 14(11), e31429. https://doi.org/10.7759/cureus.31429

Eleftheriades, M., Creatsas, G., i Nicolaides, K. (2006). Fetal Growth Restriction and Postnatal Development. Annals of the New York Academy of Sciences, 1092, 319-330. https://doi.org/10.1196/annals.1365.047

Godfrey, K., i Robinson, S. (1998). Maternal Nutrition, Placental Growth and Fetal Programming. Proceedings of the Nutrition Society, 57(1), 105–111. https://doi.org/ 10.1079/pns19980016

Golicka, D., i Pańkowska, E. (2004). Udział upośledzonego rozwoju wewnątrzmacicznego w patogenezie zespołu metabolicznego. Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna, 4(2), 91–95.

Grabe, S., Ward, L. M., i Hyde, J. S. (2008). The Role of the Media in Body Image Concerns Among Women: A Meta-analysis of Experimental and Correlational Studies. Psychological Bulletin, 134(3), 460–476. https://doi.org/10.1037/0033-2909.134.3.460

Grajek, M. K., Grot, M., Kujawińska, M., Nigowski, M., i Kryska, S. (2023). Pregoreksja i jej znaczenie dla procesów fizjologicznych zachodzących u płodu – przegląd aktualnej wiedzy. Psychiatria Polska, 57(6), 1181–1194. https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/150421

Gromkowska-Melosik, A. (2015). Ikony i idole popkultury. Taylor Swift i Barbie jako wzory ciała i tożsamości młodzieży. W: J. Pyżalski (Red.), Wychowawcze i społeczno-kulturowe kompetencje współczesnych nauczycieli. Wybrane konteksty (s. 43–52). Łódź: theQ studio.

Hoang, T. T., Agopian, A. J., i Mitchell, L. E. (2018). Maternal Use of Weight Loss Products and the Risk of Neural Tube Defects in Offspring: A Systematic Literature Review. Birth Defects Research, 110(1), 48–55. https://doi.org/10.1002/bdr2.1116

James, P. (2006). Marabou 2005: Nutrition and Human Development. Nutrition Reviews, 64(5 Pt 2), S1–S91. https://doi.org/10.1301/nr.2006.may.s1-s11

Janas-Kozik, M., Żmijowska, A., Zasada, I., Jelonek, I., Cichoń, L., Siwiec, A., i Wilczyński, K. M. (2021). Systematic Review of Literature on Eating Disorders During Pregnancy – Risk and Consequences for Mother and Child. Frontiers in Psychiatry, 12, 777529. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2021.777529

King, J. C. (2003). The Risk of Maternal Nutritional Depletion and Poor Outcomes Increases in Early or Closely Spaced Pregnancies. The Journal of Nutrition, 133(5 Suppl 2),1732S-1736S. https://doi.org/10.1093/jn/133.5.1732S

Kornas-Biela, D. (2009). Pedagogika prenatalna. Nowy obszar nauk o wychowaniu. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Kornas-Biela, D. (2011). Psychopedagogiczne aspekty niedożywienia dziecka w prenatalnym okresie rozwoju. W: Cz. Kępski (red.), Głodne dzieci w Polsce (s. 53–73). Lublin: Wydawnictwo KUL.

Kornas-Biela, D. (2024). Pregoreksja: aspekty psychomedyczne, społeczno-kulturowe i zdrowotne. W E. Domagała-Zyśk, i A. Borowicz (red.), Uczyć (się) o niepełnosprawności i wspieraniu. Księga Katedry Pedagogiki Specjalnej KUL w czterdziestolecie powstania Katedry (s. 141–174). Lublin: Episteme.

Kornas-Biela, D. (2025). Pregoreksja jako ryzyko dla procesu prokreacji oraz stanu zdrowia noworodka. Lubelski Rocznik Pedagogiczny (oddane do druku).

Koubaa, S., Hällström, T., Hagenäs, L., i Hirschberg, A. L. (2013). Retarded Head Growth and Neurocognitive Development in Infants of Mothers With a History of Eating Disorders: Longitudinal Cohort Study. An International Journal of Obstetrics and Gynaecology, 120(11), 1413-1422. https://doi.org/10.1111/1471-0528.12370

Liechty, T., Coyne, S. M., Collier, K. M., i Sharp, A. D. (2017). “It’s Just Not Very Realistic”: Perceptions of Media Among Pregnant and Postpartum Women. Health Communication, 33(7), 851–859. https://doi.org/10.1080/10410236.2017.1315680

Lisowska, A. (b.r.) Syndrom Barbie – czy postać lalki może wpłynąć na nasze zdrowie psychiczne? https://selfum.me/pl/blog/syndrom-barbie-czy-postac-lalki-moze-wplynac-na-nasze-zdrowie-psychiczne [dostęp: 10.03.2024].

Mandera, A., Pawlikowska, A., Szuster, E. M., Całkosiński, A., Kostrzewska, P., i Majewski, M. (2019). The Pregorexia – Anorexia During the Pregnancy. Journal of Education, Health and Sport, 9(5), 137–144. https://doi.org/10.5281/zenodo.2718477

Martínez-Olcina, M., Rubio-Arias, J. A., Reche-García, C., Leyva-Vela, B., Hernández-García, M., Hernández-Morante, J. J., i Martínez-Rodríguez, A. (2020). Eating Disorders in Pregnant and Breastfeeding Women: A Systematic Review. Medicina, 56(7), 352. https://doi.org/10.3390/medicina56070352

Martini, M. G., Barona-Martinez, M. i Micali, N. (2020.) Eating Disorders Mothers and Their Children: A Systematic Review of the Literature. Archives of Women's Mental Health, 23, 449–467. https://doi.org/10.1007/s00737-020-01019-x

Martini, M. G., Taborelli, E., Easter, A., Bye, A., Eisler, I., Schmidt, U., i Micali, N. (2023). Effect of Maternal Eating Disorders on Mother-infant Quality of Interaction, Bonding and Child Temperament: A Longitudinal Study. European Eating Disorders Review, 31(2), 335–348. https://doi.org/10.1002/erv.2960

McMillen, I.C., Robinson, J.S. (2005). Developmental Origins of the Metabolic Syndrome: Prediction, Plasticity, and Programming. Physiological Reviews, 85(2), 571-633. https://doi.org/10.1152/physrev.00053.2003

McMillen, I.C., MacLaughlin, S.M., Muhlhausler, B. S., Gentili, S., Duffield, J.L., i Morrison, J.L. (2008). Developmental Origins of Adult Health and Disease: The Role of Periconceptional and Foetal Nutrition: Early Programming of Adult Health. Basic Clinical Pharmacology and Toxicology, 102(2), 82–89. https://doi.org/10.1111/j.1742-7843.2007.00188.x

Możdżonek, P., i Antosik, K. (2017). Kreowanie trendów dietetycznych przez media i ich wpływ na rozwój zaburzeń odżywiania się. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 7(2), 159–164.

Przybyłowicz, K. E., Janiszewska, K. Przybyłowicz, M., i Grzybiak, M. (2012). Zależność między matczynym BMI kobiet, spożyciem błonnika i tłuszczu w czasie ciąży a masą urodzeniową noworodka. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 45(3), 1010–1017.

Rice, D., i Barone, S. Jr. (2000). Critical Periods of Vulnerability for the Developing Nervous System: Evidence From Humans and Animal Models. Environmental Health Perspectives, 108(Suppl 3), 511–533. https://doi.org/10.1289/ehp.00108s3511

Shaw, G. M., Todoroff, K., Carmichael, S. L., Schaffer, D. M., i Selvin, S. (2001). Lowered Weight Gain During Pregnancy and Risk of Neural Tube Defects Among Offspring. International Journal of Epidemiology, 30(1), 60–65. https://doi.org/10.1093/ije/30.1.60

Stringer, E. C, i Furber, C. (2019). Eating Disorders in Pregnancy: Practical Considerations for the Midwife. British Journal of Midwifery, 27(3), 146–150.

Suarez, L., Felkner, M., Brender, J. D., i Canfield, M. A. (2012). Dieting to Lose Weight and Occurrence of Neural Tube Defects in Offspring of Mexican-American Women. Maternal and Child Health Journal, 16, 844–849. https://doi.org/10.1007/s10995-011-0806-9

Treasure, J., Duarte, T. A., i Schmidt, U. (2020). Eating Disorders. Lancet, 395(10227), 899–911. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30059-3

Trehan, A., i Sehgal, S. S. (2024). Effect of Social Media on Body Image of Pregnant and Postpartum Women in India. Health Care Women International, 45(8), 946–965. https://doi.org/10.1080/07399332.2023.2267007

Vasiliu, O. (2023a). An Integrative Model as a Step Toward Increasing the Awareness of Eating Disorders in the General Population. Frontiers in Psychiatry, 14, 1184932. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2023.1184932

Vasiliu, O. (2023b). The Complex Interplay Between Psychosocial and Biological Factors in Pregorexia Nervosa – A Rapid Review. Frontiers in Psychology, 14, 1168696. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1168696

Watson, H. J., Torgersen, L., Zerwas, S., Reichborn-Kjennerud, T., Knoph, C., Stoltenberg, C., Siega-Riz, A. M., Von Holle, A., Hamer, R. M., Meltzer, H., Ferguson, E. H., Haugen, M., Magnus, P., Kuhns, R., i Bulik, C. M. (2014). Eating Disorders, Pregnancy, and the Postpartum Period: Findings From the Norwegian Mother and Child Cohort Study (MoBa). Norsk Epidemiologi, 24(1–2), 51–62. https://doi.org/10.5324/nje.v24i1-2.1758

Welderufael, A. L., Berihu, B. A., Berhe, Y., Magana, T., Asfaw, S., Gebreselassie, K., Belay, E., Kebede, H., i Mulugeta A. (2019). Nutritional Status Among Women Whose Pregnancy Outcome Was Afflicted With Neural Tube Defects in Tigray Region of Ethiopia. Brain Development, 41(5), 406–412. https://doi.org/10.1016/j.braindev.2018.12.005

Wierzejska, R., i Jarosz, M. (2012). Niedożywienie i zaburzenia odżywiania u kobiet w wieku prokreacyjnym. Postępy Nauk Medycznych, 12, 965–970.

Yim, G., Roberts, A., Ascherio, A., Wypij, D., Kioumourtzoglou, M. A., i Weisskopf, M. G. (2021). Association Between Periconceptional Weight of Maternal Grandmothers and Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder in Grandchildren. JAMA Network Open, 4(7), e2118824. https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2021.18824