Znaczenie kompetencji cyfrowych polskich (euro)dziadków w podtrzymywaniu relacji z wnukami

Joanna Wnęk-Gozdek; Jolanta Maćkowicz

doi:10.18290/rped24164.5

Published : 2025-01-28

Vol. 16 No. 4 (2024)

The Importance of Digital Competence of Polish (Euro)Grandparents for Maintaining Relationships with Grandchildren

Joanna Wnęk-Gozdek

https://orcid.org/0000-0003-4049-5872

Jolanta Maćkowicz

https://orcid.org/0000-0002-4067-2384

DOI: https://doi.org/10.18290/rped24164.5

Abstract

Economic migrations of the young generation have given rise to a new concept: Euro grandparents. Left behind in Poland, seniors face different aspects of loneliness and loosening up the relationships with their grandchildren. Some of them try to maintain long-distance relations with the youngest generation, which is made possible by their digital competence. The paper presents different ways in which Polish seniors maintain relationships using modern technologies. The research method was a multi-case study with an in-depth interview (IDI). The results show that the senior respondents are very interested in using modern information and communication technologies (ICT) to communicate with their grandchildren living abroad. They are digitally competent in different areas, which is helped by their life-long and peer-to-peer learning. They use these technologies mainly to learn the foreign languages of their grandchildren, maintain close relationships with them and pass on norms and values connected with Polish culture and history.

Keywords:

migration, seniors, Euro grandparents, digital competence, information and communication technologies

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Abad, L. (2014). Diseño de programas de e-inclusión para al fabetización mediática de personas mayores. Comunicar, 21(42), 173–180. http://doi.org/10.3916/C42-2014-17

Adamczyk, M., i Betlej, A. (2021). Social Determinants of Digital Exclusion in an Ageing Society. The Case of Poland. Entrepreneurship and Sustainability Issues, 8(3), 122–135. http://doi.org/10.9770/jesi.2021.8.3(7)

Bartol, A., Herbst, J., i Pierścińska, A. (2021). Wykluczenie społeczno-cyfrowe w Polsce. Stan zjawiska, trendy, rekomendacje. Warszawa: Fundacja Orange i Orange Polska.

Blažič, B. J., i Blažič, A. J. (2020). Overcoming the Digital Divide With a Modern Approach to Learning Digital Skills for the Elderly Adults. Education and Information Technologies, 25, 259–279. https://doi.org/10.1007/s10639-019-09961-9

Bradbrook, G., i Fisher, J. (2004). Digital Equality: Reviewing Digital Inclusion Activity and Mapping the Way. Stroud: Wydawnictwo Citizens Online

Carretero Gomez, S., Vuorikari, R., i Punie, Y. (2017). DigComp 2.1: The Digital Competence Framework for Citizens With Eight Proficiency Levels and Examples of Use. Luxembourg: Publications Office of the European Union.

Gaweł, A., Madej-Babula, M., i Urlińska, M. M. (2014). Eurosieroctwo seniorów a jakość ich życia – nowe wyzwania dla pedagogiki społecznej. Studia Edukacyjne, 32, 135–145.

Gauthier, A. (2002). The Role of Grandparents. Current Sociology, 50(2), 295-307. https://doi.org/10.1177/0011392102050002623

GUS (2020a). Jakość życia i kapitał społeczny w Polsce. Wyniki badania spójności społecznej 2018. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/warunki-zycia/dochody-wydatki-i-warunki-zycia-ludnosci/jakosc-zycia-i-kapital-spoleczny-w-polsce-wyniki-badania-spojnosci-spolecznej-2018,4,3.html

GUS (2020b). Sytuacja demograficzna Polski do 2019 r. Migracje zagraniczne ludności w latach 2000–2019. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/migracje-zagraniczne-ludnosci/sytuacja-demograficzna-polski-do-roku-2019-migracje-zagraniczne-ludnosci,16,1.html

GUS (2023a). Główne kierunki emigracji i imigracji na pobyt stały w latach 1966-2023, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/migracje-zagraniczne-ludnosci/

GUS (2023b). Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2017-2022. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/migracje-zagraniczne-ludnosci/informacja-o-rozmiarach-i-kierunkach-emigracji-dlugookresowych-w-latach-2017-2022,18,1.html

GUS (2023c). Sytuacja demograficzna Polski do 2022. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/sytuacja-demograficzna-polski-do-roku-2022,40,3.html

Gołdys A., Krzyżowska, Ł., Stec, M., i Ostrowski, Ł. (2012). Zoom na UTW. Raport z badania. Warszawa: Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę”

Harari, Y. N. (2020). 21 lekcji na XXI wiek. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Krzyżowski, Ł. (2013). Polscy migranci i ich starzejący się rodzice. Transnarodowy system opieki międzygeneracyjnej. Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Maćkowicz, J., i Wnęk-Gozdek, J. (2018). Importance of Education in Old Age in the Context of Economical Migration of Adult Children. W: L. Chova, A. Martinez, i I. Torres (red.), Edulearn 18: 10th International Conference on Education and New Learning Technologies (s. 3378–3382). https://doi.org/10.21125/edulearn.2018.0882

Maćkowicz, J. (2017). Osoby starsze jako ofiary przemocy w rodzinie. Ujęcie wiktymologiczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza ImpulsRichert-Kaźmierska, A., i Forkiewicz, M. (2013). Kształcenie osób starszych w koncepcji aktywnego starzenia się. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 131, 127–139.

Selwyn, N., Gorard, S., Furlong, J., i Madden, L. (2003). Older Adults’ Use of Information and Communi-cations Technology in Every Day Life, Aging and Society, 23(5), 561–582. https://doi.org/10.1017/S0144686X03001302

Stake, R. E. (2009). Jakościowe studium przypadku W: N. K. Denzin, i Y. S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych (Tłum. K. Podemski) (s. 623–654). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Stępniewska, K. (2017). Jak budować więź dziecka z dziadkami, kiedy mieszkają daleko?. https://mamotoja.pl/male-dziecko/wychowanie/jak-budowac-wiez-dziecka-z-dziadkami-kiedy-mieszkaja-daleko-22103-r1/

Szatur-Jaworska, B., Błędowski, P., i Dzięglewska, M. (2006). Podstawy gerontologii społecznej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA.

Tarkowski, A., Klimczuk, A., Jasiewicz, J., Filiciak, M., Mierzecka, A., Kisilowska, M., i Bojanowska, E. (2015). Taksonomia funkcjonalnych kompetencji cyfrowych oraz metodologia pomiaru poziomu funkcjonalnych kompetencji cyfrowych osób z pokolenia 50+. SSRN Electronic Journal, (1). https://doi.org/10.2139/ssrn.2708226

Tomczyk, Ł. Eliseo, M. A., Costas, V., Sánchez, G., Silveria, I. F., Barros, M., Amado-Salvatierra, H. i Oyelere, S. S. (2019). Digital Divide in Latin America and Europe: Main Characteristics in Selected Countries. 14th Iberian Conference on Information Systems and Technologies (CISTI). Coimbra, Portugal. https://doi.org/10.23919/CISTI.2019.8760821

Tomczyk, Ł., Mascia, M. L., Gierszewski, D., i Walker, C. (2023). Barriers to Digital Inclusion Among Older People: A Intergenerational Reflection on the Need to Develop Digital Competences for the Group With the Highest Level of Digital Exclusion. Innoeduca. International Journal of Technology and Educational Innovation, 9(1), 5–26. https://doi.org/10.24310/innoeduca.2023.v9i1.16433

Venkatesh, V., Thong, J.Y.L., i Xu, X. (2016). Unified Theory of Acceptance and Use of Technology. A Synthesis and the Road Ahead. Journal of the Association for Information Systems, 17(5), 328–376. https://doi.org/10.17705/1jais.00428

Vuorikari, R., Kluzer, S., i Punie, Y. (2022). DigComp 2.2: The Digital Competence Framework for Citizens – With New Examples of Knowledge, Skills and Attitudes. Luxembourg: Publications Office of the European Union.

Wilk, J. (2000). Kulturowy kontekst wychowania w rodzinie. Lublin: Wydawnictwo Episteme.

Wojciechowska, M. (2021). ,,Życie zaczyna się po 90”. Anna Kusiak ma 94 lata, konto na Instagramie i marzy o własnym reality show. Wysokie Obcasy, 06.08. https://www.wysokieobcasy.pl/akcje-specjalne/7,158911,27402390,zycie-zaczyna-sie-po-90-anna-kusiak-ma-94-lata-konto-na.html?disableRedirects=true

Wyatt, S. G., Allison, S., Donoghue, D., Horton, P., i Kearney, K. (2003). Evaluation of CMF Funded UK Online Centres – Final Report. London: Hall Aitken Associates.

Zięba, M. S. (red.) (2008). Migracje – wyzwania XXI wieku. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II.