Kindermoord in het theater van de 21ste eeuw: Herwerkingen van de Mythe van Jason en Medea in de Toneelstukken Mamma Medea van Tom Lanoye En Hydra Krieg van Werner Fritsch

Aleksandar Đokanović

doi:10.18290/rh25735.4

Data publikacji : 2025-08-04

Tom 73 Nr 5 (2025)

Dzieciobójstwo w teatrze XXI wieku: ponowne wyobrażenie mitu o Jazonie i Medei w sztukach Mamma Medea Toma Lanoye’a i Hydra Krieg Wernera Fritscha

Aleksandar Đokanović

https://orcid.org/0000-0002-8517-0302

DOI: https://doi.org/10.18290/rh25735.4

Abstrakt

W swoich adaptacjach mitycznej opowieści o Jazonie i Medei z początku XXI wieku flamandzki autor Tom Lanoye w Mamma Medea i niemiecki dramaturg Werner Fritsch w Hydra Krieg podejmują próbę zrewidowania starożytnego mitu Medei jako dzieciobójczyni, całkowicie lub częściowo uwalniając ją od winy. W wersji Lanoye’a zarówno Medea, jak i Jazon zabijają swoje dzieci, natomiast w interpretacji Fritscha to Jazon staje się dzieciobójcą. Lanoye i Fritsch sięgają po archaiczny mit, by przeprowadzić krytykę cywilizacyjną. Obie sztuki ukazują dychotomię między kulturą hellenistyczną a barbarzyńską. Lanoye skupia się przede wszystkim na relacjach między płciami, podczas gdy Fritsch kładzie większy nacisk na współczesną sytuację globalno-polityczną, łącząc sagę z atakiem terrorystycznym z 11 września 2001 roku, potępiając w ten sposób wojowniczy męski pierwiastek. Celem artykułu jest porównanie obu wersji z ich oryginalnymi źródłami – Medeą Eurypidesa oraz Argonautyką Apolloniosa z Rodos – a także odpowiedź na pytanie o znaczenie klasycznego mitu we współczesnym teatrze.

Słowa kluczowe:

rewizja mityczna, „ja” i „inny”, cywilizowani i barbarzyńcy, wzajemne niezrozumienie, destrukcyjność, przemoc, niewinne ofiary

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (Nederlands)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Apollonius Rhodius. (1947). Die Argonauten. Dieterich’sche Verlagsbuchhandlung.

Aristoteles. (1997). Poetik. Reclam.

Blumenberg, H. (1979). Arbeit am Mythos. Suhrkamp Verlag.

Buruma, I., & Margalit, A. (2004). Occidentalism. The West in the eyes of its enemies. The Penguin Press.

Euripides. (2016). Medea. Hofenberg Digital. [Kindle-editie]. Opgehaald van www.amazon.de

Fritsch, W. (2004). Hydra Krieg. In W. Fritsch, Schwejk? Hydra Krieg: Stücke und Materialien (pp. 107–182). Suhrkamp Verlag.

Fritsch, W., & Pokroppa, S. (2004). Bis die Zeichen erloschen sind. Zu „Hydra Krieg“. Werner Fritsch im Gespräch mit Stefan Pokroppa. In W. Fritsch, Schwejk? Hydra Krieg: Stücke und Materialien (pp. 205–210). Suhrkamp Verlag.

Genette, G. (1993). Palimpseste. Die Literatur auf zweiter Stufe (W. Bayer & D. Hornig, ver.). Suhrkamp Verlag. (Originele titel: Palimpsestes. La littérature au second degré. [1982]. Éditions du Seuil)

Girard, R. (1972). La violence et le sacré. Bernard Grasset.

Göttner-Abendroth, H. (1982). Die Göttin und ihr Heros. Die matriarchalen Religionen in Mythos, Märchen und Dichtung. Frauenoffensive.

Graves, R. von Ranke. (1974). Griechische Mythologie. Quellen und Deutung (dln. 1–2). Rowohlt.

Jans, E. (2001, december). Medea of de ironie van de gemeenschap. Etcetera, (79), 5–10.

Jung, C. G. (1992). Die Archetypen und das kollektive Unbewusste. Walter-Verlag.

Lanoye, T. (2012). Mamma Medea. Geraadpleegd op 25 september 2024, van https://www.lanoye. be/sites/default/files/theatre/Mamma-Medea%281%29.pdf (Gedrukte versie: Lanoye, T. [2001]. Mamma Medea. Prometheus)

Lanoye, T., & Ruijters, I. (2022). Interview. Het gelijk van Medea en Jason [programmaboekje]. Theatergroep Suburbia. Geraadpleegd op 25 september 2024, van https://www.parktheater.nl/ cms_files/File/Tekst%20boekje%20Mamma%20Medea-22-02- 22.pdf

Lehmann, H.-T. (2006). Postdramatic Theater. Routledge.

Moreau, A. (1994). Le mythe de Jason et Médée. La va-nu-pied et la sorcière. Les belles lettres.

Nünning, V., & Nünning, A. (2010). Methoden der literatur- und kulturwissenschaftlichen Textanalyse. J. B. Metzler.

Pełka, A. (2016). Das Spektakel der Gewalt – die Gewalt des Spektakels. Angriff und Flucht in deutschsprachigen Theatertexten zwischen 9/11 und Flüchtlingsdrama. transcript.

Pokroppa, S. (2004). Hydra: Medea Reloaded. In W. Fritsch, Schwejk? Hydra Krieg: Stücke und Materialien (pp. 194–204). Suhrkamp Verlag.

Said, E. W. (1979). Orientalism. Vintage Books.

Ziegler, K., & Sontheimer, W. (red.). (1964). Der kleine Pauly. Lexikon der Antike. Alfred Druckenmüller.