De wondere wegen van La Salette. Nederlandstalige literatuur in het Tsjechisch versus bekeringen tot het katholicisme

Wilken Engelbrecht

doi:10.18290/rh23715sp-13

Data publikacji : 2023-10-20

Tom 71 Nr 5sp (2023)

Cudowne drogi z La Salette. Przekłady literatury niderlandzkojęzycznej na język czeski w związku z konwersjami literatów na katolicyzm

Wilken Engelbrecht

https://orcid.org/0000-0002-9058-8199

DOI: https://doi.org/10.18290/rh23715sp-13

Abstrakt

Rewolucja przemysłowa głęboko zmieniła społeczeństwo. Większość państw europejskich przekształciła się ze społeczeństw agrarnych w przemysłowe. Miasta znacznie powiększyły swój obszar, pojawił się liczny proletariat i nasiliła się sekularyzacja. Nowe ruchy polityczne XIX wieku, liberalizm i socjalizm, były zdecydowanie antyklerykalne, bardziej w Belgii niż w Niderlandach. W połowie wieku miało miejsce wiele objawień maryjnych, z których pierwsze nastąpiło w La Salette w 1846 r. Objawienia niezmiennie wydarzały się na wsi, skierowane były do prostych ludzi, z apelem o osobiste nawrócenie i z apokaliptycznym przesłaniem. Kościół katolicki uznawał je niechętnie. La Salette miało silny wpływ na kilku poetów dekadenckich i symbolistycznych, z których najważniejszym był Léon Bloy (1846-1917). Wpłynął on zarówno na Holendra Pietera van der Meer de Walcheren (1880-1970), jak i na Czecha Josefa Floriana (1873-1941). Wokół obu wyłoniły się kręgi katolickich lub skatolicyzowanych literatów. Czescy członkowie skupieni wokół grupy Floriana tłumaczyli – niekiedy poprzez francuskie przekłady Van de Meer de Walcheren – średnioniderlandzką i inną mistyczną i katolicką niderlandzkojęzyczną literaturę, zwłaszcza poezję. La Salette dokonała w ten sposób przeniesienia specyficznej części literatury niderlandzkiej na grunt czeski.

Słowa kluczowe:

La Salette, Léon Bloy, Pieter van der Meer de Walcheren, Josef Florian, język niderlandzki, język czeski, tłumaczenia, katolicyzm

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (Nederlands)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Beck, Robert. Histoire du dimanche de 1700 à nos jours. Les Éditions de l’Atelier, 1997.

Bel, Jacqueline. Bloed en rozen. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur, 1900-1945. Bert akker, 2015.

Binder, Ivo. “Josef Florian (1873-1941).” Bulletin Společnosti Otakara Březiny, nr. 78, sep. 2021, pp. 9-12.

Calvat, Mélanie. Zjevení přesvaté Panny na hoře La Saletteské dne 19. září 1846 dle sepsání pasačky Melanie. Vertaald door Josef Florian, Josef Florian, 1907.

Carstens, Jan. “Petrus Balthasar Albertus (Pieter) van der Meer de Walcheren Utrecht 10 september 1880 – Breda 16 december 1970.” Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1973, pp. 169-174.

Daems, Luc. “Vlaamse en Nederlandse novellen in vroege Franse vertaling van Pieter van der Meer de Walcheren inzonderheid Streuvels’ Doodendans of La Ronde de la Mort.” Verslagen en Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse taal- en letterkunde, vol. 110, 2000, nr. 1, pp. 107-158.

Engelbrecht, Wilken. Van Siska van Rosemael tot Max Havelaar. Receptie van Nederlandstalige literatuur in Tsjechische vertaling tussen 1848 en 1948. Academia Press, 2021. Lage Landen Studies 14.

Fischer, Otokar, vertaler. Lancelot a Alexandrina. Středověká hra. Jan V. Pojer, 1929. Edice Atlantis.

Fogel, Robert W. “The Conquest of High Mortality and Hunger in Europe and America: Timing and Mechanisms.” Favorites of Fortune. Technology, Growth and Economic Development since the Industrial Revolution, onder redactie van Patrice Higonnet, David S. Landes en Henry Rosoky, Harvard UP, 1991, pp. 33-71.

Francesco, Santo Padre. “Omelia del Santo Padre Francesco. Cappella Sistina, Giovedi, 14 Marzo 2013.” Libreria Editrice Vaticana, tekst op www.vatican.va/content/francesco/it/homilies/ 2013/documents/papa-francesco_20130314_omelia-cardinali. html. Laatst geraadpleegd op 10 aug. 2023.

Gadeyne, François. “Bloy, Huysmans et La Salette. Retrouvailles au sommet.” Bloy-Huysmans, vol. 7, 2019, pp. 71-96.

Gezelle, Quido (sic). Verše. Vertaald door Zdeněk Řezníček, nawoord Émile Cammaerts (vert. Josef Florian), Karel Kryl, 1942. Edice Magnificat.

Het Nieuwe Testament. Nieuwe Nederlandsche vertaling met aanteekeningen, uitgegeven door de apologetische vereeniging “Petrus Canisius”. N.V. de R.K. Boek-Centrale & Paul Brand’s Uitgeversbedrijf, 1931. 10e-26e duizendtal.

Jardin, Aimeric. “Huysmans, Barbey et la bouche du revolver.” Philit. Philosophie, littérature et cinéma, 30 apr. 2021. Geraadpleegd op 9 okt. 2022.

Jelly, Frederick M., O.P. “Discerning the Miraculous: Norms for Judging Apparitions and Private Revelations.” Marian Studies, vol. 44, 1993, pp. 41-55.

Joosten, Leonardus M. H. Katholieken en fascisme in Nederland 1920-1940. Paul Brand, 1964. Diss. KU Nijmegen.

Kaufmann, Suzanne K. Consuming Visions: Mass Culture and the Lourdes Shrine. Cornell UP, 2005.

Knibbe, Merijn T. “De hoofdelijke beschikbaarheid van voedsel en de levensstandaard in Nederland, 1807-1913.” Tijdschrift voor Sociale en Economische Geschiedenis, vol. 4, nr. 4, 2007, pp. 71-107.

Kossmann, Ernst H. De Lage Landen 1780-1940. Anderhalve eeuw Nederland en België. Elsevier, 1976.

Laurentin, René. Année Sainte 1983-1984, pélerinages, sanctuaires, apparitions, redécouvrir la religion populaire. Office d’Édition, 1983.

Meer de Walcheren, Pieter van der. Journal d’un converti. Téqui, 1921.

Menichetti, Massimiliano. “Pope Authorizes Pilgrimages to Medjugorje.” Vatican News, 12 mei 2019, www.vaticannews.va/en/pope/news/2019-05/pope-authorizes-pilgrimages-to-medjugorje.html. Geraadpleegd op 16 okt. 2022.

Putna, Martin C. “K recepci díla Otokara Březiny – pokus o metakritiku interpretací katolizujících i dekatolizujících.” Česká literatura, vol. 44, nr. 5, 1996, pp. 499-512.

Putna, Martin C. Česká katolická literatura 1848-1918. Torst, 1998.

Putna, Martin C. “Bohuslav Reynek, apokalyptik – zdroje a motivy.” Česká literatura, vol. 49, nr. 3, 2001, pp. 314-319.

Rodina, Herta. “Textual Harassment: Barbey d’Aurevilly’s Les Diaboliques.” Nineteenth-Century French Studies, vol. 24, nr. 1-2, 1995-1996, pp. 144-153.

Ruiter, Frans, en Wilbert Smulders. Literatuur en moderniteit in Nederland, 1840-1990. De Arbeiderspers, 1996.

Szreter Simon, en Graham Mooney. “Urbanization, Mortality, and the Standard of Life Debate: New Estimates of the Expectation of Life at Birth in Nineteenth-century British Cities.” The Economic History Review, vol. 51, nr. 1, 1998, pp. 84-112.

Stankovič, Andrej. Josef Florian a Stará Říše. Triáda, 2008. Spisy Andreje Stankoviče 2.

Wesemael, Sabine van. “De receptie van de Franse literatuur in de Nederlandse tijdschriften van het interbellum: een pleidooi voor een meer synchrone literatuurgeschied-schrijving.” Ts. Tijdschrift voor tijdschriftstudies, vol. 14, 2003, pp. 18-28.

Willems, Hans. “De lijdensweg van een rustdag: de wet op zondagsrust (1905).” Belgisch Tijdschrift voor Nieuwe Geschiedenis, vol. 32, nr. 1-2, 2002, pp. 73-118.

Witte, Els, Jan Craeybeckx en Alain Meynen. Politieke geschiedenis van België van 1830 tot heden. Standaard Uitgeverij, 1990.

Zimdars-Swartz, Sandra L. Encountering Mary. From La Salette to Medjugorje. Princeton UP, 1991.