Five Basic Colour Terms and Colour Taboos in Ancient China (Part One)

Wei Bi

doi:10.18290/rh24729.6

Data publikacji : 2024-12-03

Tom 72 Nr 9 (2024)

Pięć podstawowych określeń kolorów i tabu z nimi związane w starożytnych Chinach (część pierwsza)

Wei Bi

https://orcid.org/0000-0002-1081-8717

DOI: https://doi.org/10.18290/rh24729.6

Abstrakt

Niniejszy artykuł ma na celu zbadanie użycia pięciu podstawowych terminów kolorów i tabu kolorów w starożytnych Chinach. Patrząc na wiele tekstów literackich, w tym Classic of Poetry, Collection of Oracle Bone Inscriptions, Discussing Writings and Explaining Characters i kilka innych zbiorów, artykuł oferuje szczegółową analizę etymologii i znaczeń następujących chińskich terminów określających kolory: huang 黄 ‘żółty’, chi 赤 ‘czerwony’, bai 白 ‘biały’, hei 黑 ‘czarny’ i qing 青 ‘cyjan’. Kolory zawsze miały dobrze zdefiniowane symboliczne znaczenie w Chinach, na przykład czerwony jest kojarzony z bogactwem, godnością i szczęściem. Ponadto pięć podstawowych kolorów jest powiązanych z żywiołami i punktami kardynalnymi: żółty – ziemia i środek, czerwony – ogień i południe, biały – metal i zachód, czarny – woda i północ, cyjan – drewno i wschód. Zbadane starożytne chińskie teksty dostarczają dowodów na to, że kolory oznaczały wysoką i niską pozycję społeczną, dobre i złe cechy osobiste lub fortunę. Używanie niektórych kolorów w określonych okolicznościach, a także przez osoby o określonym statusie, było zabronione. Zjawisko tabu kulturowego i społecznego było związane z wyrażaniem własnej tożsamości i przejawiało się w strojach i zwyczajach ludowych, a także na wiele innych sposobów.

Słowa kluczowe:

Chińskie podstawowe terminy określające kolory, analiza etymologiczna, inskrypcje z kości wyroczni, tabu związane z kolorami, znaczenia symboliczne

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Ban, Gu 班固. 1962. Hanshu 汉书 [Book of Han]. Annotated by Yan Shigu 颜师古. Beijing: Zhonghua Book Company.

Biagi, Shirley. 2011. Media / Impact: An Introduction to Mass Media. Belmont: Cengage Learning.

Dong, Zhongshu 董仲舒. 2012. Chunqiu Fan Lu 春秋繁露 [Luxuriant Dew of the Spring and Autumn Annals]. Beijing: Zhonghua Book Company.

Frazer, James George. 1925. The Golden Bough: A Study in Magic and Religion. New York: The Macmillan Company.

Gao, Xiangyu 高翔宇, and Meng Xue 孟雪. 2012. Qian lun zhongguo “hongse” wenhua shi浅论中国“红色”文化史 [The history of Chinese “red” culture]. Journal of Inner Mongolia Agricultural University (Social Science Edition), no. 1, 345–348.

Gu, Zhuo 顾卓. 2012. “Huang — de ju Zhongyang” 黄 — 德居中央 [Yellow – virtue in the centre]. In Zhonghua Yichan 中华遗产 [Chinese Heritage], edited by Huang Xiufang, 11:56–69. Beijing: Chinese National Geography.

Guo, Jinfu 郭锦桴. 2012. Hanyu Yu Zhongguo Chuantong Wenhua 汉语与中国传统文化 [Chinese Language and Traditional Culture]. Beijing: The Commercial Press.

Guo, Moruo 郭沫若. 2016. Jinwen Cong Kao金文丛考 [Collection of bronze inscriptions]. Beijing: People’s Publishing House.

Hao, Yixing 郝懿行. 1983. Erya Yi Shu 尔雅义疏 [Subcommentary on meanings of the Erya]. Shanghai: Shanghai Classic Publishing House.

Huang, Xingtao, and Peng Chen. 2010. “Jindai zhongguo ‘huangse’ ciyi bianyi kaoxi” 近代中古“黄色”词义变异考析 [A study of the shift in the meaning of the word huangse in modern China]. Lishi Yanjiu历史研究 , no. 5, 83–98.

Hutchinson’s Story of the Nations. London: Hutchinson, 1915. Accessed September 3, 2020. https://archive.org/details/hutchinsonsstory00londuoft/page/64/mode/2up.

Jiang, Lan 蒋蓝. 2012. “Zhonghua wuse: Tiandi zhixu de caiyi” 中华五色：天地秩序的彩衣 [Chinese five colours: multicoloured clothing in the world]. In Zhonghua Yichan 中华遗产 [Chinese heritage]. Edited by Huang Xiufang, 11:23–35. Beijing: Chinese National Geography.

Li, Xueqin 李学勤, ed. 1999a. Liji Zhengyi 礼记正义 [An Orthodox commentary on the Book of Rites]. Beijing: Peking University Press.

Li, Xueqin 李学勤, ed. 1999b. Shangshu Zhengyi 尚书正义 [An Orthodox commentary on the Book of Documents]. Beijing: Peking University Press.

Li, Xueqin 李学勤. 1999c. Zhouli Zhushu 周礼注疏 [An Orthodox commentary on the Rites of Zhou]. Beijing: Peking University Press.

Liu, Xi 刘熙. 1959. Shiming 释名 [Explaination of names]. Beijing: The Commercial Press.

Lu, Dashi 鲁大狮. 2018. “Gudai bu ke yong hongbi xie mingzi yuanlai you zhexie jinji” 古代不可用红笔写名字原来有这些禁忌 [The taboo of writing names with red brush in ancient times]. Jianshu 简书. Accessed September 3, 2020. https://www.jianshu.com/p/89ebed69668e.

Ma, Changyi 马昌仪. 2000. Zhongguo Linghun Xinyang 中国灵魂信仰 [Soul faith in China]. Shanghai: Shanghai Literature and Art Publishing House.

Men, Delai门德来, and Tang Lan 唐岚. 2010. “Zhongguo chuantong secai yanjiu zhi hongse chongbai” 中国传统色彩研究之红色崇拜 [The worship of red in traditional Chinese colour research]. Nanfang Luntan南方论坛, no. 10, 95–105.

Nie, Gannu 聂绀弩. 1981. Nie Gannu Zawen Ji 聂绀弩杂文集 [Nie Gannu’s essays]. Beijing: SDX Joint Publishing Company.

Pauls, Elisabeth Prine. 2024. S.v. “taboo”. Encyclopedia Britannica. Accessed September 3, 2020. https://www.britannica.com/topic/taboo-sociology.

Peterson, Larry, and Cheryl D. Cullen (eds.). 2000. Global Graphics: Color. Gloucester: Rockport Publishers.

Ren, Pin 任聘. 2012. Zhongguo Minjian Jinji 中国民间禁忌 [Chinese folk taboos]. Jinan: Shandong People’s Publishing House.

Si, Dong 斯东. 2012. Hong –– zhengzhi de yituo yu xinling de guisu 红—政治的依托与心灵的归宿 [Red – the support of politics and the destination of the soul]. In Zhonghua Yichan中华遗产 [Chinese heritage], edited by Huang Xiufang, 11:38–49. Beijing: Chinese National Geography.

Sun, Haibo 孙海波. 1965. Jiaguwen Bian甲骨文编 [Collection of Oracle Bone Inscriptions]. Beijing: Zhonghua Book Company.

Tang, Lan唐兰. “Maogongding ‘Zhu Wei, En Heng, Yu Xuan, Yu Tu’ xinjie – bo hanren ‘En Heng Yu Pei’ shuo” 毛公鼎“朱韨、蒽衡、玉环、玉瑹”新解 — 驳汉人“蒽珩佩玉”说 [A new explanation of ‘Zhu Wei, En Heng, Yu Xuan and Yu Tu’ in Ding od the Duke of Mao (a bronze tripod vessel from the Western Zhou Dynasty) – refuting the Han People’s theory of “En Heng Pei Yu”]. Guang Ming Ri Bao 光明日报, May 9, 1961.

Wang, Mao 王楙. 1987. Ye Ke Cong Shu野客丛书 [Series of sketches and anecdotes]. Beijing: Zhonghua Book Company.

Wang, Wenbin 王文斌. 1993. Chiluo De Nahan Xing’ai Chongbai Zhi Toushi 赤裸的呐喊——性爱崇拜之透视 [Naked cry – perspective of a sex cult]. Shenyang: Liaoning People’s Publishing House.

Xin, Lin 心林. 2004. Danshu-bu-xiang de youlai 丹书不详的由来 [The origin of danshu-bu-xiang]. Wenzhai Bao文摘报, February, 22. https://www.gmw.cn/01wzb/2004-02/22/2004-02-22-Homepage.htm.

Xu, Ke 徐珂. 2010. Qing Bi Lei Chao清俾类钞 [Book of anecdote and trifles from the Qing period]. Beijing: Zhonghua Book Company. Accessed September 3, 2020. www.guoxue123.com/zhibu/0201/03qblc/094.htm.

Xu, Shen 许慎. 2019. Shuowen Jiezi说文解字 [Discussing writings and explaining characters]. Changsha: Yuelu Book Company.

Yin, Falu 阴法鲁, and Xu Shu’an 许树安, eds. 1991. Zhongguo Gudai Wenhua Shi中国古代文化史 [Ancient Chinese cultural history]. Beijing: Peking University Press.

Zeng, Lei曾磊. 2017. “Qin Han shenmi yishi zhong de hongse xiangzheng”秦汉神秘意识中的红色象征 [The red symbol in Qin and Han mysterious consciousness]. Shixue Yuekan史学月刊. https://www.sohu.com/a/257781966_617755. Accessed 03.09.2020.

Zhao, Jing 赵菁. 2012. Zhongguo Secai中国色彩 [Chinese colours]. Hefei: Huangshan Publishing House.

Zhan, Yinxin 詹鄞鑫. 2001. Xinzhi De Wuqu: Wushu Yu Zhongguo Wushu Wenhua心智的误区:巫术与中国巫术文化[Misunderstandings of mind: Witchcraft and Chinese witchcraft culture]. Shanghai: Shanghai Education Publishing House.