Wezwanie do artystycznej „wojny partyzanckiej”. Szczególny przypadek wystawy Particolare w Wenecji (2011) jako rozwinięcie pokazu Giovanniego Anselmo w warszawskiej Galerii Foksal (1974)

Anna Dzierżyc-Horniak

doi:10.18290/rh25735.20s

Published : 2025-12-22

Vol. 73 No. 5 Zeszyt specjalny (2025)

A Call to Artistic “Guerrilla Warfare”: The Particular Case of the Particolare Exhibition in Venice (2011) as a Development of Giovanni Anselmo’s Project at the Foksal Gallery in Warsaw (1974)

Anna Dzierżyc-Horniak

https://orcid.org/0000-0002-6552-6201

DOI: https://doi.org/10.18290/rh25735.20s

Abstract

The article takes up the topic of Polish-Italian artistic contacts in the context of the group exhibition Particolare. Art that sparks unrest (2011). It was organized by Andrzej Turowski and Grzegorz Musiał in the historic Palazzo Donà in Venice, which became the exhibition space of the Signum Foundation in Poznań. One of the inspirations for this show featuring important “export” Polish artists was Giovanni Anselmo’s exhibition at Foksal Gallery in Warsaw (Particolare, 1974), which was almost 40 years earlier. In the text I analyze the relationship between the two events. I see them as a source of an artistic and critical practice rooted in the revolution of the 1960s, present in the Arte Povera movement and then developed today by selected artists in the public space. I focus my attention on the model of tactical engagement of “poor art” and Andrzej Turowski’s belief in the critical and interventionist power of art, which, in order to stir up the title anxiety, questions the apparent obvious, is suspicious of images of modernity, and uses subversion as a critical method of deconstruction.

Keywords:

Andrzej Turowski, Giovanni Anselmo, Particolare, Arte Povera, art vs. Politics, the art of protest, socially engaged art, Foksal Gallery

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Banasiak, J. (26.01.2009). Anna Molska w FGF: stosowane sztuki ironiczne?. Obieg.pl. https://archiwum-obieg.u-jazdowski.pl/recenzje/6992.

Celant, G. (1967). Arte povera. Appunti per una guerriglia. Flash Art, 5 Novembre-Dicembre, 5.

Conte, L. (2010). Conversazione con Gilberto Zorio. Quaderni di Scultura Contemporanea, 9, 26–37.

Conte, L. (2018). La scultura come essere nel mondo. Flash Art, 337, 68–73.

Chiodi, S. (28.01.2020). La mostra all’Accademia di San Luca / Giovanni Anselmo: entrare nell’opera. Doppiozero. https://www.doppiozero.com/giovanni-anselmo-entrare-nellopera

Janin, Z. (2010). Zuzanna Janin. Majka form the Movie. Kat. wyst. Galeria Miejska Arsenał, lokal_30.

Lewallen, C. (1992). Gilberto Zorio. MATRIX / Berkley 152 (Broszura wystawowa). University Art Museum, Pacific Film Archieve. https://web.archive.org/web/20130623042934/http://bampfa.berkeley.edu/exhibition/152.

Malinowski, J. (2023). Kalendarium polsko-włoskich kontaktów artystycznych 1945–1980.

Opracowanie powstałe na podstawie maszynopisów rocznych sprawozdań CBWA w zbiorach Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki, dokumentacja zebrana przez Karolinę Zychowicz, maszynopis. Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata.

Mangini, E. (2007). Arte Povera. Artforum, 46(3), https://www.artforum.com/columns/arte-povera-186623.

Mangini, E. (2012). Form as Social Commitment: The art of Giovanni Anselmo during the Anni di Piombo. Enthymema, 7, 559–574. https://doi.org/10.13130/2037-2426/2710

Mangini, E. (2018). Gilberto Zorio. Artforum, 56(6). https://www.artforum.com/events/gilberto-zorio-8-238343.

Mangini, E. (2024). Giovani Anselmo (1934–2023). Artforum, 62(6). https://www.artforum.com/columns/elizabeth-mangini-giovanni-anselmo-1934-2023-548418.

Mazur, A. (2016). Dialog. W: J. Wesołowska, M. Jachuła (red.), Galeria Foksal 1966–2016 (ss. 80–87). Galeria Foksal, Mazowiecki Instytut Kultury.

Mazur, A. (2019). Demitologizacja Galerii Foksal, Rozmowa z Andrzejem Turowskim. Postmedium, 1. https://postmedium.art/demitologizacja-galerii-foksal.

Molska, A. (2009). Tkacze (film). Artmuseum.pl. https://archiwum.artmuseum.pl/pl/filmoteka/praca/molska-anna-tkacze.

Musiał, G. (2009). Post Scriptum. W: E. Górniak-Morgan, G. Musiał, A. Turowski (red.), Awake and Dream / Svegliati e sogna (ss. 275–286). Kat. wyst. Signum Foundation Palazzo Donà Venezia.

Musiał, M. (2011). Non ci sarà nessun buco nel cielo se camminerai all’indietro / There won’t be a hole the sky if you walk backwards. W: E. Górniak-Morgan, G. Musiał (red.). Particolare: percorsi di democrazia = paths of democracy (ss. 15–16). Kat. wyst. Foundation Palazzo Donà Venezia.

Przyborowscy H. i J. (2011). Między Wenecją a Poznaniem. Rozmowa z Hanną i Jarosławem Przyborowskimi, nie tylko kolekcjonerami sztuki. Poznan.pl. https://www.poznan.pl/mim/kultura/news/rozmowy,c,7/miedzy-poznaniem-a-wenecja,45210.html

Pysz, R. (2018). Kolaż, czyli komplikacja życia (Wspomnienie o Stefanie Themersonie w 30.rocznicę śmierci artysty). Świat i Słowo, 1(30), 149–154.

Sienkiewicz, K. (2012). Pokrętne ścieżki. W: S. Welbel (red.). Anna Molska. Szósty kontynent (ss. 3–4). Folder towarzyszący wystawie. Zachęta Narodowa Galeria Sztuki.

Signum Foundation - Palazzo Donà w Wenecji. (2010). Culture.pl. https://culture.pl/pl/miejsce/signum-foundation-palazzo-dona-w-wenecji

Taszycka, A. (2007). Surfikcja „Przygody człowieka poczciwego” Franciszki i Stefana Themersonów. Kwartalnik Filmowy, 57–58, 14–22.

Themerson, S. (2004). Hau!Hau! Czyli kto zabił Ryszarda Wagnera. Wydawnictwo Gaberbocchus w Polsce.

Tiberi, B. (2018). Coincidentia oppositorum: The Works of Giovanni Anselmo between the Visible and the Invisible. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Arte et Educatione, 13, 66–76.

Turowski, A. (2009). Wake up to dream / Svegliarsi per sognare. W: E. Górniak-Morgan, G. Musiał, A. Turowski (red.), Awake and Dream / Svegliati e sogna (ss. 162–193). Kat. wyst. Signum Foundation Palazzo Donà Venezia.

Turowski, A. (2012). Dziura w całym. O Parowozie dziejów, historii sztuki i współczesnych instytucjach z Andrzejem Turowskim rozmawia Adam Mazur. Atlas Sztuki, https://atlassztuki.pl/dziura-w-calym-o-parowozie-dziejow-historii-sztuki-i-wspolczesnych-instytucjach.

Turowski, A. (2014). Z niepokoju rodzi się bunt, z Andrzejem Turowskim rozmawia Adam Mazur. Czas Kultury, 30(2), 90–97.

Turowski, A. (2023). Dziura w całym. O sztuce i historii współczesnej. Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.

Tuszyński, M. (1994). Giovani Anselmo. W: W. Borowski, M. Jurkiewicz, A. Przywara (red.), Galeria Foksal 1966–1994 (s. 121). Galeria Foksal.