Nieuwe woorden bouwen, bijvoorbeeld met lego: Zij legoot – sie spielt mit lego – sy speel lego’s. Conversie contrastief in het Nederlands, Duits en Afrikaans

Ute K. Boonen

doi:10.18290/rh23715sp-4

Published : 2023-10-20

Vol. 71 No. 5sp (2023)

Building New Words, e.g. with Lego: zij legoot – sie spielt mit lego – sy speel lego’s: Contrastive Conversion in Dutch, German and Afrikaans

Ute K. Boonen

https://orcid.org/0000-0002-9441-7661

DOI: https://doi.org/10.18290/rh23715sp-4

Abstract

Alongside composition and derivation, conversion constitutes a highly productive word-formation process in the West Germanic language family. In addition to nominalised infinitives (essen_V – das Essen_N), there are expressions such as die Flöte_N – flöten_V or laufen_V – der Lauf_N. In Dutch, conversion appears to be even more productive than in German, e.g. Dutch allows for hij voetbalt_V or zij legoot_V which in German cannot be rendered with *er fußballt_V, *sie legot_V, but rather with periphrastic constructions: er spielt_VFußball_N, sie spielt_Vmit Lego_N. Similarly, Afrikaans also requires periphrases in these cases: hy speel_V sokker_N and sy speel_V lego’s_N. Combining empirical corpus research with a survey of language user attitudes, this research project aims to explore which forms of conversion occur in the three languages, which words can serve as the basis for such a conversion, and which converted words might come into everyday use.

Keywords:

word formation, conversion, Dutch, German, Afrikaans

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Nederlands)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

ANNA = Prisma groot woordenboek Afrikaans en Nederlands. Onder redactie van‎ Willy Martin, Uitgeverij Unieboek/Het Spectrum, 2011.

Bauer, Michi. “Michael Krämer wird zur tragischen Figur.” Main Post, 4 sep. 2015 (geciteerd wordt Gerd Klaus, op dat moment chef-trainer van FC Schweinfurt 05).

Boonen, Ute K., Bernhard Fisseni en Herman L. Beyer. “Die hoender maak die venster oop. Afrikaans zwischen Niederländisch und Deutsch.” nachbarsprache niederländisch, 2021, pp. 25-42.

Booij, Geert. Morphology of Dutch. Oxford UP, 2019.

Booij, Geert, en Ariane van Santen. Morfologie. De woordstructuur van hat Nederlands. 5e uitgave, Amsterdam UP, 2017.

Conradie, C. Jac. “Werkwoordsclusters in contrast: het Nederlands en het Afrikaans.” Neerlandistiek in contrast. Colloquium Neerlandicum, vol. 16, 2007, pp. 247-260.

Dirven, René, en Marjolein Verspoor, editeuren. Cognitieve inleiding tot taal en taalwetenschap. Acco, 1999.

Don, Jan. Morphological Conversion. LEd, 1993.

Don, Jan. “A Note on Conversion in Dutch and German.” Linguistics in the Netherlands, vol. 20, 2003, pp. 33-44.

Donalies, Elke. Die Wortbildung des Deutschen. Narr, 2002.

Donalies, Elke. Basiswissen Deutsche Wortbildung. 2e uitgave, Francke, 2011.

DWDS = Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache (Das Wortauskunftssystem zur deutschen Sprache in Geschichte und Gegenwart). Onder redactie van Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften, www.dwds.de. Geraadpleegd op 7 okt. 2022.

Eichinger, Ludwig M. Deutsche Wortbildung. Narr, 2000.

Eschenlohr, Stefanie. Vom Nomen zum Verb: Konversion, Präfigierung und Rückbildung im Deutschen. Olms, 1999.

F.A.Z.-Bibliotheksportal. Frankfurter Allgemeine Archiv. faz-biblionet.de/faz-portal. Geraadpleegd op 7 okt. 2022.

Fisseni, Bernhard, en Ute K. Boonen. “Afrikaans und Deutsch – Die besseren Freunde? Zur Rolle des Deutschen bei der Entstehung des Afrikaans.” Zwischen Sprachen en culturen. Wechselbeziehungen im niederländischen, deutschen und afrikaansen Sprachgebiet, onder redactie van Ute K. Boonen, Waxmann, 2018, pp. 399-410.

Fleischer, Wolfgang, en Irmhild Barz. Wortbildung der deutschen Gegenwartssprache. 4e uitgave, in samerwerking met Marianne Schröder, De Gruyter, 2012.

De Haas, Wim, en Mieke Trommelen. Morfologisch handboek van het Nederlands. Een overzicht van de woordvorming. SDU Uitgevers, 1993.

Hüning, Matthias. “Adjective + Noun constructions between syntax and word formation in Dutch and German.” Cognitive Perspectives on Word Formation. Trends in Linguistics, onder redactie van‎ Alexander Onysko en Sascha Michel, De Gruyter Mouton, 2010, pp. 195-216.

Hüning, Matthias. “Semantic Niches and Analogy in Word Formation. Evidence from Contrastive Linguistics.” Languages in Contrast, vol. 9, nr. 2, 2009, pp. 183-201.

Hüning, Matthias, en Barbara Schlücker. “Konvergenz und Divergenz in der Wortbildung – Komposition im Niederländischen und Deutschen.” Kontrastive Germanistische Linguistik, onder redactie van Antje Dammel, Sebastian Kürschner en Damaris Nübling, Georg Olms, 2010, pp. 783-825.

Neef, Martin. “A Declarative Approach to Conversion into Verb in German.” Yearbook of Morphology 1998, onder redactie van Geert Booij en Jaap van Marle, Kluwer Academic Publishers, 1999, pp. 199-224.

“Notrufsäulen: Schnelle Hilfe bei Pannen und Unfällen.” Die Versicherer, 19 mrt. 2019, diever sicherer.de/versicherer/auto-reise/news/notrufsaeulen-43400. Geraadpleegd op 29 sep. 2022.

Nübling, Damaris, Antje Dammel, Janet Duke, en Renata Szczepaniak. Historische Sprachwissenschaft des Deutschen. Eine Einführung in die Prinzipien des Sprachwandels. 5e uitgave, Narr Francke Attempto, 2017.

Oppel, Gernhard. Nahe gelegt, das ferne Ziel. 2004, epdf.tips/nahe-gelegt-das-ferne-ziel.html. Geraadpleegd op 7 okt. 2022.

Popkema, Jan. Grammatica Fries. De regels van het Fries. Prisma Woordenboeken en Taaluitgaven, 2006.

Römer, Christine, en Brigitte Matzke. Der deutsche Wortschatz. Struktur, Regeln und Merkmale. Narr Francke Attempto, 2010.

SZ-Archiv. Süddeutsche Zeitung. archiv.szarchiv.de/Portal/restricted/ExtendedSearch.act. Geraadpleegd op 7 okt. 2022.

Valera, Salvador, en Alba E. Ruz. “Conversion in English: Homonymy, Polysemy and Paronymy.” English Language and Linguistics, vol. 25, nr. 1, 2021, pp. 181-204.

Wouden, Ton van der, en Geert Booij. “Conversion.” Taalportaal, 14 mei 2020, taalportaal.org/ taalportaal/topic/pid/topic-14419055418844162. Geraadpleegd op 4 okt. 2022.

Zeigler, Arnd. 1000 ganz legale Fußballtricks: die besten Kolumnen aus „Zeiglers wunderbare Welt des Fußballs”. Humboldt, 2006.