Post-Sentence Mediation – Its Rationale and Importance in the Light of the Teaching of the Roman Catholic Church. A Look from the Perspective of a Catholic Country

Olga Sitarz; Jakub Hanc; Dominika Bek; Anna Jaworska-Wieloch

doi:10.18290/rt2023.20

Data publikacji : 2023-12-28

Tom 70 Nr 3 (2023)

Post-Sentence Mediation – Its Rationale and Importance in the Light of the Teaching of the Roman Catholic Church. A Look from the Perspective of a Catholic Country

Olga Sitarz

https://orcid.org/0000-0002-2075-3507

Jakub Hanc

https://orcid.org/0000-0002-1433-4074

Dominika Bek

https://orcid.org/0000-0003-4560-808X

Anna Jaworska-Wieloch

https://orcid.org/0000-0002-1209-4433

DOI: https://doi.org/10.18290/rt2023.20

Abstrakt

Mediacje w sprawach karnych po prawomocnym wyroku stanowią nowe wyzwanie dla wymiaru sprawiedliwości w Polsce i w bardzo wielu krajach na świecie. Znikoma ilość takich mediacji, brak stosownych regulacji oraz brak entuzjazmu wśród przedstawicieli nauki i praktyków powoduje, że przed społeczeństwami i prawodawcami staje trudne zadanie poszukiwania sposobu na popularyzację koncyliacyjnej postawy na etapie wykonywania kary orzeczonej za popełnione przestępstwo. Autorzy niniejszej publikacji wsparcie dla tych poszukiwań widzą w nauce Kościoła rzymsko-katolickiego. Znaczenie wiary i religii w życiu każdego człowieka oraz osoby skazanej, a także analiza tekstów Pisma Św. oraz wypowiedzi przedstawicieli tego wyznania na temat przebaczenia i zadośćuczynienia pozwalają patrzeć z optymizmem na wysiłki podejmowane przez Kościół zachęcające do wdrażania w życie zasad, tak ważnych z perspektywy sprawiedliwości naprawczej.

Słowa kluczowe:

mediacja po wyroku, wybaczenie, odszkodowanie, zadośćuczynienie, sprawiedliwość naprawcza, kara pozbawienia wolności

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bash, Anthony. “Forgiveness, Reconciliation and Spirituality. A Theological Perspective.” Journal for the Study of Spirituality 4(2014), no. 1: 58–72.

Bieńkowska, Ewa. Mediacja w sprawach karnych. Warszawa: Ministerstwo Sprawiedliwości, 2011.

Birge, Mary Katherine. “Jesus, the Kingdom of God, and Restorative Justice.” In Redemption and Restoration. A Catholic Perspective on Restorative Justice, edited by Trudy D. Conway, David Matzko McCarthy and Vicki Schieber, 103-113. Collegeville: Liturgical Press, 2017.

Blackard, Kirk. “Transformative Incarceration.” In Redemption and Restoration. A Catholic Perspective on Restorative Justice, edited by Trudy D. Conway, David Matzko McCarthy and Vicki Schieber, 207–223. Collegeville: Liturgical Press, 2017.

Broński, Włodzimierz. “Duchowny jako mediator.” Studia z Prawa Wyznaniowego 24(2021): 109–128.

Buck, Richard. “Restorative Justice in the Hebrew Biblical Tradition.” In Redemption and Restoration. A Catholic Perspective on Restorative Justice, edited by Trudy D. Conway, David Matzko McCarthy and Vicki Schieber, 88-97. Collegeville: Liturgical Press, 2017.

Burchard, Łukasz. “Kształtowanie się pojęcia przestępstwa w systemie prawa kanonicznego.” Łódzkie Studia Teologiczne 23(2014), no. 2: 39–65.

Catechism of the Catholic Church. Accessed September 1, 2021. https://www.vatican.va/archive/ ENG0015/_INDEX.HTM.

Cenalmor, Daniel, Jorge Miras, Prawo kanoniczne. Warszawa: Wolters Kluwer, 2022.

Ciepły, Filip. “Kara kryminalna i jej wykonanie w świetle nauczania Jana Pawła II.” In Zagadnienia prawa karnego na tle nauczania Jana Pawła II, edited by Alicja Grześkowiak, 235–262. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2006.

Czaczkowska, Ewa K. Prymas Wyszyński. Wiara, nadzieja, miłość. Kraków: Znak, 2020.

Dębski, Ryszard., red. System Prawa Karnego. Tom III. Nauka o przestępstwie. Warszawa: C.H. Beck, 2013.

“Dispute Resolution Processes.” American Bar Association. Accessed September 6, 2021. https:// www.americanbar.org/groups/dispute_resolution/resources/DisputeResolutionProcesses/.

Draguła, Andrzej. Syn marnotrawny. Biografia ocalenia. Warszawa: Więź, 2023.

Dyduch, Jan. “Rola Kodeksu Prawa Kanonicznego 1983 w realizowaniu misji Kościoła.” Prawo Kanoniczne 57(2014), no. 1: 23–37.

Fesch, Jacques. Za pięć godzin zobaczę Jezusa. Dziennik więzienny. Poznań: W Drodze, 1992.

Francis, Bull of indiction of the Extraordinary Jubilee of Mercy Misericordiae Vultus. Accessed October 25, 2023. https://www.vatican.va/content/francesco/en/apost_letters/documents/pa pa-francesco_bolla_20150411_misericordiae-vultus.html.

Francis, Encyclical Fratelli tutti. Accessed September 1, 2021. https://www.vatican.va/content/ francesco/en/encyclicals/documents/papa-francesco_20201003_enciclica-fratelli-tutti.html.

Francis, Exhortation Evangelii Gaudium. Accessed October 24, 2023. https://www.vatican.va/ content/francesco/en/apost_exhortations/documents/papa-francesco_esortazione-ap_2013112 4_eva ngelii-gaudium.html.

Frise, Nathan R., Mark R. McMinn. “Forgiveness and Reconciliation: The Differing Perspectives of Psychologists and Christian Theologians.” Journal of Psychology and Theology 38(2010), no 2: 83–90.

Graeme, George. “Restorative Practices in a Catholic School.” Just Relationships. Accessed September 6, 2021. http://www.rpforschools.net/Just%20Relationships%20RP%20in%20a% 20Catholic%20School.pdf.

Gorghiu, Alina-Ştefania. “Perception of Civil Society on Mediation in Criminal Matters.” Procedia – Social and Behavioral Sciences 92(2013): 364–368.

Janczewski, Zbigniew. “Sprawowanie sakramentu pokuty i pojednania w świetle prawa kanonicznego i liturgicznego z uwzględnieniem specyfiki warunków polskich.” Prawo Kanoniczne 49(2006), no. 1-2: 171–194.

Jaworska-Wieloch, Anna, Olga Sitarz. “Prawa osadzonych w praktyce penitencjarnej w świetle ustalonych porządków wewnętrznych wybranych jednostek penitencjarnych i ich konfrontacja z orzecznictwem ETPCz.” Archiwum Kryminologii 40(2018): 459–493.

John Paul II. Encyclical Dives in Misericordia. Accessed September 1, 2021. https://www.vatican. va/content/john-paul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_30111980_dives-in-misericordia. html.

John Paul II. Exhortation Reconciliation and Penance. Accessed October 24, 2023. https://www. vatican.va/content/john-paul-ii/en/apost_exhortations/documents/hf_jp-ii_exh_02121984_rec onciliatio-et-paenitentia.html.

John Paul II. Message of His Holiness John Paul II for The Jubilee in Prisons. 24 June 2000. Accessed September 1, 2021. https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/messages/pont_ messages/2000/documents/hf_jp-ii_mes_20000630_jubilprisoners.html.

Kasper, Walter. Mercy. The Essence of the Gospel and the Key to Christian Life. New York: Paulist Press, 2014.

Kijas, Zdzisław Józef. “Między sprawiedliwością a miłosierdziem. Od Jana Pawła II do Franciszka.” In Miłosierdzie a odpowiedzialność, edited by Zdzisław Józef Kijas, Agnieszka Hennel-Brzozowska, 19–33. Kraków: Wydawnictwo Scriptum, 2018.

Lasocik, Zbigniew. Praktyki religijne więźniów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1993.

Lubelski, Józef. Etyka katolicka. Podręcznik dla szkół średnich. Tarnów: Z drukarni Zygmunta Jelenia w Tarnowie, 1931.

Marin, James. Siedem ostatnich słów Jezusa. Poznań: Wydawnictwo Święty Wojciech, 2016.

Mitch, Curtis, Edward Sri. Catholic Commentary on Sacred Scripture. The Gospel of Matthew. Grand Rapids: Baker Academic, 2010.

Ochotny, Piotr. “Nie mówię ci, że aż 7 razy, lecz aż 77 razy (Mt 18, 22). Czy przebaczenie można nakazać? Przebaczenie aktem sprawiedliwości czy miłości?” Warszawskie Studia Pastoralne 35(2017), no. 2: 87–101.

„Opracowania wieloletnie.” GUS. Accessed September 6, 2021. https://isws.ms.gov.pl/pl/baza-statystyczna/opracowania-wieloletnie/.

Orzeszyna, Jan. “Teologia moralna wobec wyzwań współczesności.” Teologia i Moralność 25(2019), no. 1: 61–78.

Osiński, Leszek. “Art. 162.” In Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, edited by Jerzy Lachowski, 604–608. Warszawa: C.H. Beck, 2016.

Panek, Elżbieta, Anna Panek. “‘W Tobie jest źródło życia i w twej światłości […] światłość’. Wiara i religia w perspektywie resocjalizacji skazanych.” Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja 31-32(2016): 7–33.

Pius XII. Encyclical Mediator Dei. Accessed September 1, 2021. https://www.vatican.va/ content/pius-xii/en/encyclicals/documents/hf_p-xii_enc_20111947_mediator-dei.html

Pol, Jan Dezyderiusz. “Czy religia jest w więzieniu koniecznie potrzebna?” Accessed September 6, 2021. http://jandezyderiuszpol.pl/publication/view/czy-religia-jest-w-wiezieniu-potrzebna/.

Przybyłowski, Jan Kazimierz. “Przebaczenie chrześcijańskie a sprawiedliwość.” Studia Włocławskie 24(2022): 279–294.

“Responsibility, Rehabilitation, and Restoration: A Catholic Perspective on Crime and Criminal Justice.” United States Catholic Conference of Catholic Bishops. Accessed September 6, 2021. https://www.usccb.org/resources/responsibility-rehabilitation-and-restoration-catholic-perspective-crime-and-criminal.

“Religijność Polaków w ostatnich 20 latach. Komunikat z Badań, Centrum Badania Opinii Społecznej.” Centrum Badania Opinii Społecznej, Accessed November 5, 2023. https://cbos.pl/ SPISKOM.POL/2020/K_063_20.PDF.

Rękas, Agnieszka. Mediacja w polskim prawie karnym. Warszawa: Ministerstwo Sprawiedliwości, 2011.

“Roczniki statystyczne GUS.” GUS. Accessed September 6, 2021. https://isws.ms.gov.pl/pl/baza-statystyczna/roczniki-statystyczne-gus/.

Ryś, Grzegorz. Skandal miłosierdzia. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2019.

Sieniatycki, Maciej. Etyka katolicka. Podręcznik szkolny. Kraków: Nakładem Księgarni Krakowskiej, 1925.

Sitarz, Olga, Anna Jaworska-Wieloch, Dominika Lorek, Anna Sołtysiak-Blachnik, Piotr Zawiejski. “Mediacje karne w opiniach stron postępowania oraz sędziów i prokuratorów – wyniki badań ankietowych. Część I.” Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 16(2012), no. 3: 133–152.

Sitarz, Olga, Anna Jaworska-Wieloch, Dominika Lorek, Anna Sołtysiak-Blachnik, Piotr Zawiejski. “Mediacje karne w opiniach stron postępowania oraz sędziów i prokuratorów – wyniki badań ankietowych. Część II.” Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 16(2012), no. 4: 123–148.

Syryjczyk, Jerzy. “Pojęcie przestępstwa w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego Jana Pawła II.” Prawo Kanoniczne 28(1985), no. 1–2: 85–96.

Szymanowski, Teodor. “Zmiany prawa karnego wykonawczego (o potrzebie i zbędności nowelizacji przepisów).” Państwo i Prawo 2(2012): 46–59.

Tischner, Józef. Drogi i bezdroża miłosierdzia. Kraków: Znak, 2015.

Urbanek, Arkadiusz. “Miejsce aktywności religijnej więźniów w teleologii pedagogiki resocjalizacyjnej na podstawie badań prowadzonych w wybranych zakładach karnych.” Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy 2(2007):173–185.

“What is Restorative Justice ?” Roman Catholic Diocese of Orange. Accessed September 6, 2021. https://www.rcbo.org/resource/what-is-restorative-justice/.

Wolniewicz, Marian. “Ewangelia według świętego Mateusza.” In Biblia. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, edited by Michał Peter, Marian Wolniewicz, 10–76. Warszawa: Wydawnictwo Święty Wojciech, 2009.

Wójcik, Dobrochna. “Poglądy sędziów na temat mediacji w sprawach karnych.” In Nauki penalne wobec problemów współczesnej przestępczości. Księga jubileuszowa z okazji 70. Rocznicy urodzin Profesora Andrzeja Gaberle, edited by Krzysztof Krajewski, 555–565. Warszawa–Kraków: Wolters Kluwer, 2007.

Wójcik, Dobrochna. “Rola mediacji między pokrzywdzonym a sprawcą przestępstwa.” In System Prawa Karnego. Tom I. Zagadnienia ogólne, edited by Andrzej Marek, 350–413. Warszawa: Wolters Kluwer, 2010.

“Zmiany w zakresie podstawowych wskaźników religijności Polaków po śmierci Jana Pawła II. Komunikat z badań 2015.” Centrum Badania Opinii Społecznej. Accessed September 6, 2021. http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_026_15.PDF

“Znaczenie religii w życiu Polaków. Komunikat z Badań.” Centrum Badania Opinii Społecznej. Accessed November 5, 2023, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2006/K_081_06.PDF.

“Życie religijne w Polsce. Wyniki Badania spójności społecznej 2018.” GUS. Accessed September 6, 2021. https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnos ci/5500/8/1/1/zycie_religijne_w_polsce_wyniki_badania_spojnosci_spolecznej_2018.pdf+& cd=1&hl=pl&ct=clnk&gl=pl&client=safari.