Developing an Attitude of Positive Tolerance Among Young People in Poland a Collective Case Study

Anna Zelma

doi:10.18290/rt2023.13

Data publikacji : 2023-11-10

Tom 70 Nr 2 (2023)

Kształtowanie postawy tolerancji pozytywnej wśród młodzieży w Polsce: zbiorowe studium przypadku

Anna Zelma

https://orcid.org/0000-0002-3612-3454

DOI: https://doi.org/10.18290/rt2023.13

Abstrakt

W artykule przedstawiono wyniki autorskiego badania jakościowego przeprowadzonego w 2021 roku na temat kształtowania postawy tolerancji pozytywnej wśród młodzieży w Polsce. W analizowanych badaniach jako główną metodę badawczą zastosowano zbiorowe studium przypadku. Przeanalizowano 5 przypadków instytucji edukacyjnych, które w założeniach statutowych mają promocję pedagogii tolerancji inspirowanej nauczaniem Jana Pawła II. Próbę badawczą utworzyły: Instytut Dialogu Międzyreligijnego im. Jana Pawła II w Krakowie, Centrum Myśli Jana Pawła II, Fundacja Pomoc Młodzieży im. św. Jana Pawła II „Wzrastanie”, Fundacja „Dzieło Nowego Tysiąclecia” i Stowarzyszenie Przyjaciół Szkół Katolickich. Oferta edukacyjna tych instytucji adresowana jest głównie do młodzieży w Polsce. Badanie ujawniło, że tolerancja pozytywna, oparta na aksjologicznym fundamencie, zajmuje ważne miejsce w działalności badanych instytucji. U podstaw znajduje się nauczanie Jana Pawła II na temat godności człowieka, szacunku, dobra wspólnego, odpowiedzialności, dialogu międzykulturowego i międzyreligijnego, współpracy. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na zróżnicowane pod względem treści i rozwiązań metodycznych inicjatywy edukacyjne, które służą odkrywaniu istoty tolerancji pozytywnej i jej granic oraz stwarzają różne okazje do poznawania Innego, okazywania szacunku, dialogu, zmiany uprzedzeń, współpracy, budowania jedności w różnorodności. Młodzież miała wiele okazji zarówno do bezpośredniego, jak też za pomocą nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych, zaangażowania w dialog międzykulturowy i międzyreligijny, co sprzyjało kształtowaniu postawy tolerancji pozytywnej.

Słowa kluczowe:

tolerancja pozytywna, pedagogia, młodzież, edukacja, Jan Paweł II, postawa, dialog

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Ambrosewicz-Jacobs, Jolanta. Tolerancja. Jak uczyć siebie i innych. Kraków: Villa Decius, 2004.

Anssi Peräkylä, “Analiza rozmów i tekstów.” In Metody badań jakościowych. Tom 2, eds. Norman K. Denzin, and Yvonna S. Lincoln, 325-349, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.

Babbie, Earl. Badania społeczne w praktyce. Warszawa: PWN, 2003.

Bazaniak, Joanna. “Inność obiektem tolerancji. Kształtowanie postaw tolerancyjnych u dzieci w wieku wczesnoszkolnym w ich środowisku edukacyjnym.” Poznańskie Studia Teologiczne 23 (2009): 323–357.

Bernacki Matthew L., Jeffrey A. Greene, Hellen Crompton. “Mobile technology, learning, and achievement: Advances in understanding and measuring the role of mobile technology in education.” Contemporary Educational Psychology 60 (2020): 101827.

Buk-Cegiełka Marta, Anna Badora. Nauczanie Jana Pawła II w procesie wychowawczo-dydaktycznym szkoły. Tom 2, Nauczanie Jana Pawła II w procesie lekcyjnym. Kraków: Scriptum, 2020.

Centrum Myśli Jana Pawła II. Accessed May 1, 2021, centrumjp2.pl.

Ciechowska, Magdalena. “Studium przypadku.” In Wybrane metody jakościowe w badaniach pedagogicznych. Część 1, eds. Magdalena Ciechowska, Maria Szymańska, 165–195. Kraków: WAM, 2017.

Creswell, John W. Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013.

Deklaracja Zasad Tolerancji ogłoszona i podpisana przez państwa członkowskie UNESCO 16 listopada 1995. Accessed March 1, 2023, portal.tezeusz.pl.

Dyczek, Berenika. “Społeczno-kulturowe uwarunkowania postaw tolerancyjnych młodzieży z Cieszyna i Czeskiego Cieszyna (wybrane aspekty).” Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa 12 (2021): 143–159.

Fakhretdinova, Gulnaz, Liudmila Dulalaeva, and Ekaterina Tsareva. “Extracurricular activities in engineering college and its impact on students’ tolerance formation.” In The Impact of the 4th Industrial Revolution on Engineering Education Proceedings of the 22nd International Conference on Interactive Collaborative Learning (ICL2019). Vol. 1134, eds. Michael E. Auer, Hanno Hortsch, Panarit Sethakul, 143–150. Cham: Springer, 2019.

Felak, James R., The Pope in Poland: The Pilgrimages of John Paul II, 1979-1991. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, 2020.

Fundacja “Dzieło Nowego Tysiąclecia”. Accessed June 10, 2021, dzielo.pl/o-fundacji/kim-jestesmy/.

Fundacja Pomocy Młodzieży im. św. Jana Pawła II “Wzrastanie”. Accessed May 4, 2021, www. wzrastanie.com.pl/.

Garbuzik, Paweł. “Poznać, aby zrozumieć. Idea tolerancji we współczesnej edukacji.” Edukacja – Technika – Informatyka 4 (2019): 66–71.

Glaeser, Zygfryd, Anna Zellma. Die ökumenische Pädagogik von Papst Franziskus. Auf dem Weg zu einem neuen Verständnis von Martin Luther und seinem Erbe. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht Verlage, 2021.

Glombik, Konrad. “Tolerancja jako postawa moralna.” Studia Oecumenica 13 (2013): 113–126.

Instytut Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II w Krakowie. Accessed February 6, 2021; www.idmjp2.pl/index.php/pl/projekty/oblicza-dialogu/865-czym-jest-projekt-oblicza-dialogu.

Instytut Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II w Krakowie. “Projekty. Oblicza dialogu.” Accessed February 6, 2021, www.idmjp2.pl/index.php/pl/projekty/oblicza-dialogu/865-czym-jest-projekt-oblicza-dialogu.

Kirenko, Janusz, and Urszula Olejnik. “Społeczna percepcja dystansu i tolerancji.” Horyzonty Wychowania 19 (2020): 131–147.

Koda, Svitlana, Dinara Turkpenova, Svitlana Kyrylenko, Valentyna Malyk, and Alla Lukіianchuk. “Innovative elements in distance learning in a multicultural environment.” Amazonia Investiga 11 (2022): 232–239.

Kostorz, Jerzy. “O potrzebie tolerancji w posłudze katechety.” Roczniki Pastoralno-Katechetyczne 3 (2011): 253–264.

Kuzmenko, Raisa. “Tolerance as the Basis of Education,” Research Journal Of Education, Psychology And Social Sciences 1 (2020): 9–12.

Nikitorowicz, Jerzy. “Edukacja międzykulturowa w kreowaniu kultury pokoju w warunkach wielokulturowości.” In Polacy w Odessie. Studia Interdyscyplinarne, eds. Jarosław Ławski, Natalia Malitutina, Robert Szymula, 103–116. Białystok: Wydawnictwo Prymat, 2021.

Nikitorowicz, Jerzy. “Tolerancja i odpowiedzialność nauczyciela.” Kwartalnik Pedagogiczny 1–2 (2000a): 163–174.

Nikitorowicz, Jerzy. “Tolerancja jako wartość w pracy nauczyciela w społeczeństwie wielokulturowym.” Chowanna 2 (2000b): 62–74.

Nikitorowicz, Jerzy. “Tolerancja i patriotyzm w edukacyjnym procesie kształtowania społeczeństwa obywatelskiego.” Pedagogika Społeczna 3 (2019): 177–188.

Ragnarsdóttir, Hanna, Halla Jónsdóttir, Gunnar J. Gunnarsson, and Gunnar E. Finnbogason. “Diversity, Religion and Tolerance: Young Adults’ Views on Cultural and Religious Diversity in a Multicultural Society in Iceland.” Religion & Education 4 (2020): 3–25.

Rapp, Carolin, and Markus Freitag. “Teaching tolerance? Associational diversity and tolerance formation.” Political Studies 5 (2015): 1031–1051.

Ravshanovna, Gafurova N. “Methods of development tolerance skills pupils in primary school.” Academicia: An International Multidisciplinary Research Journal 1(2021): 1221–1224.

Rayimov, Abdulkhamid A. “Social Aspects of the Formation of Social Activity in Youth.” Oriental Journal of Social Sciences 1 (2021): 29–32.

Ruman, Natalia. “Wychowanie ekumeniczne – realizacja form organizacyjnych oraz metod działalności szkół ponadpodstawowych z uwzględnieniem sytuacji zróżnicowania wyznaniowego na ziemi pszczyńskiej.” Podstawy Edukacji 14 (2021): 129–145.

Ryszewska-Banko, Justyna. “Tolerancja jako wartość i cel w edukacji wielo-i międzykulturowej dziecka w młodszym wieku szkolnym.” Edukacja Międzykulturowa 4 (2015): 213–228.

Sokólska, Urszula. “Słowo tolerancja w ujęciu leksykograficznym.” In Nie/porozumienie, nie/tolerancja, w(y)kluczenie w języku i kulturze, eds. Ewa Biłas-Pleszak, Artur Rejter, Katarzyna Sujkowska-Sobisz, Wioletta Wilczek, 25–39. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2021.

Stake, Robert E. “Jakościowe studium przypadku.” In Metodybadań jakościowych. Tom 1, eds. Norman K. Denzin, Yvonna S. Lincoln, 623–654. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.

Stepaniuk, Joanna. “Wielokulturowość w (przed) pandemicznym świecie i jej znaczenie dla procesu uczenia się międzykulturowego.” Podstawy Edukacji 14 (2021): 41–57.

Stowarzyszenie Przyjaciół Szkół Katolickich. Accessed July 3, 2021, www.spsk.edu.pl/cele-i-misja-stowarzyszenia/.

Suchodolska, Jolanta. “Edukacja międzykulturowa – drogą kształtowania wrażliwości na Innego.” In Społeczne uwarunkowania edukacji międzykulturowej. Tom 1, Konteksty społeczne, eds. Tadeusz Lewowicki, Ewa Ogrodzka-Mazur, Janina Urban, 265–274. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009.

Szczęch, Barbara, and Irmina Rostek. “Tolerancja młodych, wykształconych Polaków.” Studia Paedagogica Ignatiana 4 (2016): 177–192.

Szempruch, Joanna. “Szkoła w społeczeństwie wielokulturowym.” Edukacja Międzykulturowa 2 (2021): 56–72.

Sztaba, Mariusz. Tolerancja, ale jaka? Koncepcja wychowania do tolerancji w świetle nauczania Jana Pawła II do Polaków. Częstochowa: Kuria Metropolitarna w Częstochowie. Tygodnik Katolicki „Niedziela”, 2006.

Verkuyten, Maykel, Levi Adelman, Kumar Yogeeswaran. “Tolerance as forbearance: Overcoming intuitive versus deliberative objections to cultural, religious, and ideological differences.” Psychological Review 2 (2022): 368–387.

Vogt, Markus. “Christian Peace Ethics and Its Relevance for Tolerance and Reconciliation in Ukraine.” In Proactive Tolerance. The Key to Peace, eds. Markus Vogt, Arnd Küppers, 115–138. Baden-Baden: Nomos Verlagsgesellschaft, 2021.

Witenberg, Rivka T. The psychology of tolerance: Conception and development. Singapore: Springer, 2019.

Yin, Robert K. Studium przypadku w badaniach naukowych. Projektowanie i metody. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2015.

Zakrzewska, Aldona. “Różnorodność kulturowo-wyznaniowa społeczeństwa wyzwaniem dla wychowania obywatelskiego w szkole katolickiej.” In Religia i edukacja w styczności z różnorodnością kulturową, eds. Joanna M. Garbula, Jacek J. Pawlik, 83–103. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2017.

Zellma, Anna, Andrzej M. Kielian, Wojsław W. Czupryński, and Monique van Dijk-Groeneboer. “Religiousness of Young People in Poland as a Challenge to Catholic Education: Analyses Based on a Survey.” Religions 12 (2022): 1142.

Zellma, Anna. “Niekwestionowana rola edukacji międzykulturowej w szkolnym nauczaniu religii.” In Religia i edukacja w styczności z różnorodnością kulturową, eds. Joanna M. Garbula, Jacek J. Pawlik, 171–180. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2017.

Zellma, Anna. “Creativity of Religion Teacher as a Determinant of Students’ Creativity.” Roczniki Teologiczne 11 (2020): 95–105.

Zellma, Anna. „Cyberprzestrzeń w warsztacie pracy edukacyjnej nauczyciela religii – szansa czy zagrożenie?” Świat i Słowo 1 (2014): 185–196.

Zonova, Marina, Natalya Nikolaeva, and Natalya Sosnina. “The Development of a Tolerant Personality in Terms of Multilingual Education.” Advances in Social Science, Education and Humanities Research 360 (2019): 285–290.