Die Interdisziplinarität in den Theologischen Forschungen

Andrzej Anderwald

doi:10.18290/rt2023.10

Data publikacji : 2023-11-10

Tom 70 Nr 2 (2023)

Interdyscyplinarność w badaniach teologicznych

Andrzej Anderwald

https://orcid.org/0000-0001-5932-9845

DOI: https://doi.org/10.18290/rt2023.10

Abstrakt

Interdyscyplinarność w badaniach nad złożonością rzeczywistości zyskuje współcześnie coraz więcej zwolenników wśród badaczy. Od czasu Soboru Watykańskiego II wzrasta również otwarcie teologii na współpracę z innymi naukami, w tym nie tyko naukami humanistycznymi, ale i różnymi dyscyplinami nauk empirycznych. Z interdyscyplinarną otwartością teologii wiążą się jednak pytania. Czy teolog powinien słuchać głosów przedstawicieli innych nauk, skoro wielu z nich nie jest zainteresowanych jego dyscypliną badawczą? Czy teologia ma coś do powiedzenia innym naukom w interdyscyplinarnym dialogu? Czy interdyscyplinarny profil teologii może pomóc w tworzeniu integralnej koncepcji człowieka i świata? Czy interdyscyplinarne badania teologiczne mogą przyczynić się do przekazywania wiary w naukowo ukształtowanym światopoglądzie? Autor udziela pozytywnej odpowiedzi na postawione pytania, argumentując za koniecznością uwzględnienia interdyscyplinarności w refleksji teologicznej. W uzasadnieniu przytacza trzy racje, będące rezultatem poprowadzonych analiz: po pierwsze – interdyscyplinarność w badaniach teologicznych prowadzi do wyjścia z jednowymiarowego paradygmatu naukowego; po drugie – interdyscyplinarność daje możliwość całościowego spojrzenia na przyrodę i człowieka; po trzecie – interdyscyplinarność w badaniach teologicznych wskazuje na nowy sposób w uzasadnianiu wiary wobec mentalności zdominowanej przez myślenie przyrodnicze.

Słowa kluczowe:

teologia, interdyscyplinarność, nauka, dialog interdyscyplinarny, uzasadnianie wiary

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (Deutsch)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Anderwald, Andrzej. „Humanisierung des technischen Fortschritts. Ein Projekt von Papst Franziskus.“ In „Gemeinsam vorangehen“ Das Pontifikat von Papst Franziskus in der Disskusion, hg. Kałuża Krystian, Zwick Reinhold, 7–20. Opole: Redakcja Wydawnictw WTUO, 2020.

Anderwald, Andrzej. „Kościół a nauka.“ In Leksykon katechetyczny, hg. Kochel Jan, Kostorz Jerzy, 387–390. Kielce: Wydawnictwo Jedność, 2022.

Barth, Karl. Die Kirchliche Dogmatik, III/1. Die Lehre von der Schöpfung. Zollikon-Zürich: Evangelischer Verlag, 3 ed., 1957.

Barth, Karl. Der Römerbrief. Zürich: Theologischer Verlag Zürich, 7 ed., 1967.

Barth, Karl. „Fünfzehn Antworten an Herrn Professor von Harnack, in Anfänge der dialektischen Theologie.“ In Karl Barth – Heinrich Barth – Emil Brunner, Bd. 1, hg. Jürgen Moltmann, 321–328. München: Chr. Kaiser Verlag, 1977.

Benedikt XVI. „Glaube, Vernunft und Universität. Erinnerungen und Reflexionen.“ In Benedikt XVI. Glaube und Vernunft. Die Regensburger Vorlesung, 11–32. Freiburg–Basel–Wien: Herder, 2006.

Fischer, Johannes. „Kann die Theologie der naturwissenschaftlichen Vernunft die Welt als Schöpfung verständlich machen?“ In Glaube im Kontext naturwissenchaftlicher Vernunft, hg. Isak Rainer, 62–95. Freiburg im Breisgau: Verlag der katholischen Akademie, 1997.

Franziskus. Enzyklika Laudato si‘. Abruf am 25.09.2022, www.vatican.va/content/francesco/de /encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si.html.

Franziskus. Ansprache von Papst Franziskus an die Teilnehmer an der Vollversammlung des Päpstlichen Rats für die Kultur. Abruf am 28.09.2022, www.vatican.va/content/francesco /de/speeches/2017/november/documents/papa-francesco_20171118_plenaria-cultura.html.

Gerich, Kurt. Die Geschichte der Naturwissenschaften im Wandel erkenntnistheoretischen Positionen. Von der biologischen Evolution zur kulturellen Evolution. Hamburg: Verlag Dr. Kovač, 2014.

Heller, Michał. Centrum Copernicus. Abruf am 20.08.2022, www.copernicuscenter.edu.pl/ person/michal-heller.

Heller, Michał. Nowa fizyka i nowa teologia. Kraków: Copernicus Center Press, 2014.

Heller, Michał. Nauka i Teologia – niekoniecznie tylko na jednej planecie. Kraków: Copernicus Center Press, 2019.

Johannes Paul II. Ansprache an Wissenschaftler und Studenten im Kölner Dom am 700. Todestag des Hl. Albertus Magnus am 15 November 1980. Abruf am 15.09.2022, www.dbk.de/ fileadmin/redaktion/veroeffentlichungen/verlautbarungen/VE_025A.pdf.

Johannes Paul II. „Schreiben an George V. Coyne SJ, Direktor des Vatikanischen astronomischen Observatoriums.“ In Schöpfung und Evolution, hg. Karl Schmitz-Moormann, 149–160. Düsseldorf: Patmos, 1992.

Johannes Paul II. Anprache an die Teilnehmenr der Vollversammlung der Päpstlichen Akademie der Wissenschaften. Abruf am 25.09.2022. www.vatican.va/content/john-paul-ii/de/speeches /1992/october/documents/hf_jp-ii_spe_19921031_accademia-scienze.html.

Johannes Paul II. Enzyklika Fides et ratio. Abruf am 25.09.2022, www.vatican.va/content/john-paul-ii/de/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_14091998_fides-et-ratio.html.

Johannes Paul II. „List do uczestników II Międzynarodowego Kongresu Teologii Fundamentalnej.“ In Leksykon teologii fundamentalnej, hg. Marian Rusecki, Krzysztof Kaucha, Ireneusz S. Ledwoń, Jacenty Mastej, 11–13. Lublin–Kraków: Wydawnictwo „M”, 2002.

Kummer, Christian. „Hat die Theologie den Naturwissenschaften im interdisziplinären Dialog etwas zu sagen.“ Theologie und Glaube 64, no 3 (2021): 162–172.

Küng, Hans. Der Anfang aller Dinge. Naturwissenschaft und Relgion. München–Zürich: Piper Verlag, 2005.

Loichinger, Alexander. „Theologie als Wissenschaft im interdisziplinären Austauch.“ In Vaticanum 21. Die bleibenden Aufgaben des Zweiten Vatikanischen Konzils im 21. Jahrhundert, hg. Christoph Böttingheimer, René Dausner, 115–122. Freiburg–Basel–Wien: Herder, 2016.

Loichinger, Alexander. „Mensch, Aliens, Multiversum.“ Theologie und Glaube 64, no 3 (2021): 186–197.

Lüke, Urlich. Das Glaubensbekenntnis vor den Anfragen der Gegenwart. Freiburg im Breisgau: Herder, 2019.

Mette, Norbert. „Interdisziplinarität.“ In Lexikon für Theologie und Kirche, Bd. 5, hg. Kacper Walter, 557–558. Freiburg–Basel–Rom–Wien: Herder, 3 ed., 1996.

Mutschler, Hans-Dieter. Alles Materie – oder was? Das Verhältnis von Naturwissenschaft und Religion. Würzburg: Echter, 2016.

Mutschler, Hans-Dieter. „Was sind Wunder? Von der Unzugänglichkeit transzendentale Phänomene.“ Stimmen der Zeit (2022), 5: 381–389.

Rahner, Karl. Grundkurs des Glaubens. Einführung in den Begriff des Christentums. Freiburg im Breisgau: Herder, 12 ed., 2008.

Rusecki, Marian. Traktat o wiarygodności chrześcijaństwa. Lublin: TN KUL, 2010.

Schmidinger, Heinrich. Hat die Theologie Zukunft? Ein Plädoyer für ihre Notwendigkeit. Innsbruck–Wien: Verlag Tyrolia, 2000.

Seitz, Christian. Was leistet die Interdisziplinarität von Theologie und Naturwissenschaft? Positionen und Ergebnisse der aktuellen Diskussion. Würzburg: Echter, 2021.

Seitz, Christian. „Dialog auf Metaebene. Wissenschaftstheoretische und historische Überlegungen zur Interdisziplinarität von Theologie und Naturwissenschaft.“ Theologie und Glaube 64, no 3 (2021): 198–208.

Uhlmann, Peter. Theologie und Naturwissenschaft – ein kritischer Beitrag zum interdisziplinären Dialog von Karl Heim und Karl Barth. Abruf am 08.09.2022, silo.tips/download/theologie-und-naturwissenschaft-ein-kritischer-beitrag-zum-interdisziplinren-dia.

Vatikanische Konzil II. Die pastorale Konstitution „Gaudium et spes“ über die Kirche in der Welt von heute. Abruf am 10.10.2022, www.vatican.va/archive/hist_councils/ii_vatican_council /documents/vat-ii_const_19651207_gaudium-et-spes_ge.html.

Vatikanische Konzil II. Das Dekret „Optatam totius“ über die Ausbildung der Priester. Abruf am 10.10.2022, www.vatican.va/archive/hist_councils/ii_vatican_council/documents/vat-ii_decree _19651028_optatam-totius_ge.html.

Wąsek, Damian hg. Teologia w dialogu z innymi naukami. Spotkania – Kontrowersje – Pespektywy. Kraków: Wydawnictwo «scriptum», 2021.

Wohlmuth, Josef. „Katholische Theologie im Haus der Wissenschaften heute.“ In Zur Zukunft der Theologie in der Kirche, Universität und Gesellschaft, hg. Gerhard Krieger, 133–137. Freiburg–Basel–Wien: Herder, 2017.