Język Polski
English
Reorganizacja archidiecezji gnieźnieńskiej na podstawie bulli cyrkumskrypcyjnej Vixdum Poloniae unitas z 1925 roku
Łukasz Krucki
Abstrakt
Na skutek zaborów historyczne terytorium archidiecezji gnieźnieńskiej zostało podzielone między Rosję i Prusy. Na terenie państwa Hohenzollernów znalazła się stolica archidiecezji – Gniezno wraz z obszarem kanonicznym, który składał się z 3 odrębnych enklaw. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości ważnym problemem okazało się zreorganizowanie struktur Kościoła, aby mógł on właściwie wypełniać swoją misję duszpasterską. Kwestią tą zajął się Episkopat Polski, który w latach 1919-1924 przedstawił kilka koncepcji dokonania nowych rozgraniczeń pomiędzy diecezjami. Niektóre z nich wpłynęły na tenor bulli cyrkumskrypcyjnej Piusa XI Vixdum Poloniae unitas z 28 X 1925 r., która ustanowiła dwie nowe metropolie: krakowską i wileńską, a także cztery diecezje: częstochowską, katowicką, łomżyńską i pińską. Nie mniej ważne okazały się zawarte w niej wytyczne odnoszące się do ustroju i organizacji archidiecezji gnieźnieńskiej. W ich świetle przyłączono do archidiecezji świętowojciechowej dwa poznańskie dekanaty: miłosławski i jarociński (23 parafie), choć jednocześnie odłączono na rzecz Poznania dekanaty ołobocki i krotoszyński (24 parafie). Zamiana ta zlikwidowała istniejące w archidiecezji gnieźnieńskiej enklawy, a jej ujednolicony obszar objął ok. 12.000 km2. Uzyskany na mocy bulli Vixdum Poloniae unitas kształt terytorialny utrzymał się do 1992r., czyli momentu ogłoszenia przez papieża Jana Pawła II bulli Totus Tuus Poloniae populus.
Słowa kluczowe:
archidiecezja gnieźnieńska, archidiecezja poznańska, organizacja Kościoła katolickiego w Polsce, ustrój Kościoła katolickiego w Polsce, cyrkumskrypcja, bulla Vixdum Poloniae unitasSzczegóły
Bibliografia
Statystyki
Autorzy
Cited by / Share
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.