Problem argumentacji w teologii moralnej – istota i potrzeba uwspółcześniania

Tadeusz Zadykowicz

doi:10.18290/rt.2015.62.3-1

Data publikacji : 2015-03-30

Tom 62 Nr 3 (2015)

Problem argumentacji w teologii moralnej – istota i potrzeba uwspółcześniania

Tadeusz Zadykowicz

DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2015.62.3-1

Abstrakt

Wykład teologii moralnej, pozbawiony adekwatnej argumentacji przedstawianych tez, będzie zawsze zbyt powierzchowny, pobieżny i mało pogłębiony. Dlatego zadaniem teologów moralistów jest poszukiwanie adekwatnych do aktualnej sytuacji społecznej i religijno-moralnej sposobów szczegółowych uzasadnień. Tradycyjny sposób argumentacji „z autorytetu” należy uznać dzisiaj za zdecydowanie niewystarczający, co jednak nie oznacza zakwestionowania jego wartości w ogóle. Podobnie zresztą nie można odrzucić argumentu stricte teologicznego. Wiara i miłość w tej argumentacji winny być jednak traktowane nie tylko jako pojedyncze obowiązki, ale także jako jednolite zasady integrujące całą moralność. Uzasadnianie typu teologicznego, ze względu na współczesną sytuację moralno-społeczną oraz charakter kultury, musi być jednak uzupełnione o aspekty personalistyczne oraz pragmatyczne, czemu może służyć odpowiednie wykorzystanie danych tzw. nauk o człowieku. „Nowa” argumentacja winna także w większym stopniu uwzględniać nowe znaczenie niektórych pojęć oraz specyfikę środowiska adresata.

Słowa kluczowe:

norma moralna, powinność, argumentacja (w teologii moralnej)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Autiero A.: Bioethik – global! Verantwortung in neuen Dimensionen. W: Verantwortung und Integrität heute: theologische Ethik unter dem Anspruch der Redlichkeit. Red. K. Hilpert, J. Sautermeister. Freiburg im Breisgau–Basel–Wien: Herder 2013 s. 177-187.

Berkenkopf Ch.: Sünde als ethisches Dispositiv: über die biblische Grundlegung des Sündenbegriffs. Paderborn [u.a.]: Schöningh 2013.

Böhm U.: Ist Werbung das Glück der Unzufriedenen? Religionspädagogische Zugänge zur beglückenden Werbung. W: Glück und Lebenskunst. Red. R. Englert. Neukirchen−Vluyn: Neukirchener 2013 s. 77-86.

Bołoz W.: Uzasadnienie norm moralnych w świetle prawdy o Bogu na podstawie nauki Soboru Watykańskiego II. W: W kierunku religijności. Red. B. Bejze. Warszawa: ATK 1983 s.195-204.

Bołoz W.: Współczesne sposoby uzasadniania norm moralnych. W: Veritatem facientes. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Franciszka Greniuka. Red. J. Nagórny, J. Wróbel. Lublin: RW KUL 1997 s. 361-374.

Bucher A.: Glückliche Kinder und Jugendliche − Anachronismus oder Faktum? W: Glück und Lebenskunst s. 63-73.

Giertych W.: Rachunek sumienia teologii moralnej. Kraków: Wydawnictwo M 2004.

Greniuk F.: Teologia moralna w swej przeszłości. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne iDrukarnia w Sandomierzu 2006.

Hennings C.: Glück und Lebenskunst im Buddhismus. W: Glück und Lebenskunst s. 109-115.

Höhn H.-J.: Das Leben in Form bringen: Konturen einer neuen Tugendethik. Freiburg–Basel–Wien: Herder 2014.

Kieniewicz P.: Argumentacja antropologiczna w bioetyce. „Teologia i Moralność” 2011 nr 10 s. 25-40.

Kohler-Spiegel H.: „Glück” im Märchen. W: Glück und Lebenskunst s. 96-108.

Kos E.: Glück und Moral. W: Lebensfragen: Festschrift für Gerfried W. Hunold. Red. G.Droesser, M. Hartlieb. Frankfurt–Bern–Wien [u.a.]: Lang 2013 s. 67-88.

Kuch M.: Richtig handeln: Glaube und Ethik. Leipzig: Ev. Verl.-Anstalt 2014.

Kunstmann J.: Christliche Lebenskunst Eine Anforderung. W: Glück und Lebenskunst s.123-130.

Leeten L.: „Placing oneself in the world”. Moralische Verständigung als performative Lebenspraxis bei Stanley Cavell. W: Moralische Verständigung: Formen einer ethischen Praxis. Red. L. Leeten. Freiburg–München: Alber 2013 s. 145-167.

Lutz R.: Sinngründe als genuine Handlungsgründe. Die Sinnfrage und ihre theologisch-ethische Relevanz für die Motivationsproblematik. W: Lebensfragen: Festschrift für Gerfried W. Hunold s. 89-102.

Machinek M.: Biblical anthropocentrism? About (over)using the Biblical arguments in the contemporary bioethical discussion. „Gemellological Review” 4:2003 s. 57-65.

Machinek M.: Typy argumentacji etycznej w dyskusji o dopuszczalności eksperymentów na ludzkich embrionach. „Studia Warmińskie” 40:2003 s. 83-105.

Machinek M.: Znaczenie argumentacji teologicznej w sporach dotyczących bioetyki. „Diametros” 19:2009 s. 66-77.

Meyer-Blanck M.: Lebenskunst und christliche Tradition. W: Glück und Lebenskunst s.131-139.

Müller P.: Viel Glück und viel Segen. Das Reden vom Glück in der Bibel. W: Lebensfragen: Festschrift für Gerfried W. Hunold s. 40-50.

Nagórny J.: Teologia moralna. W: Jan Paweł II. Encyklopedia nauczania moralnego. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne POLWEN 2014 s. 537-543.

Pinckaers T.: Źródła moralności chrześcijańskiej. Jej metoda, treść, historia. Tłum. A. Kuryś. Poznań: W drodze 1994.

Pryszmont J.: Historia teologii moralnej. Warszawa: ATK 1987.

Regenbogen A.: Glück als Wertmaßstab und als Lebensziel. W: Glück und Lebenskunst s.51-62.

Roth M.: Macht Glaube glücklich? W: Glück und Lebenskunst s. 31-39.

Schockenhoff E.: Grundgebot Liebe: Wege moralischen Argumentierens. https://www. erzbistum-koeln.de/kultur_und_bildung/schulen/religionsunterricht/steinfeld-tagung/vortraege/2013/Schockenhoff/Prof._Schockenhoff_Ethik_Grundgebot_Liebe_-_Wege_moralischen_Argumentierens.pdf (dostęp: 30.09.2014 r.).

Schockenhoff E.: Grundlegung der Ethik: Ein theologischer Entwurf. Freiburg im Breisgau–Basel–Wien: Herder 2014.

Schöpsdau W.: Wie der Glaube zum Tun kommt: Wege ethischer Argumentation im evangelisch-katholischen Dialog und in der Zusammenarbeit der Kirchen. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 2004.

Schröder B.: Glück + Lebenskunst = Segen? W: Glück und Lebenskunst s. 197-210.

Virt G.: Zur Ethik der Ethikkommissionen. W: Verantwortung und Integrität heute s. 246-257.

Zirfas J.: Glück als Erziehungsziel? Pädagogische Gedanken zum Kinderglück. W: Glück und Lebenskunst s. 21-30.