Abstrakt

Praca ma charakter historyczny-biograficzny i opisuje tło epoki oraz środowisko, w którym wzrastał Marek Aureliusz. Pokazuje, w jaki sposób cesarz w latach 161-180 realizował zasady moralne w codziennym życiu, w stosunku do samego siebie, drugiego człowieka i do bogów.

Przedstawiona jest zatem historia życia Marka Aureliusza ijej wpływ na formowanie poglądów autora Rozmyślań. Praca dowodzi, że geneza światopoglądu cesarza-filozofa ma swój początek w środowisku rodzinnym i wychowaniu, jakie otrzymał od swoich nauczycieli, którymi byli przeważnie stoicy. Wpłynęły na nią również wszystkie doświadczenia wojenne, jakie zdobył podczas walk z wrogami imperium. Liczne przykłady potwierdzają zaś, że myśliciel z wielką dyscypliną wewnętrzną stosował się do zasad moralnych i wykorzystywał je w praktyce zarządzania imperium.

Przedstawione zostały również skutki wypracowanych przez myśliciela wartości oraz ich wpływ na stosunek do siebie, ludzi i bogów. Postępowanie cesarza było bowiem bardzo uzależnione od wypadków zewnętrznych, które go dotykały. W czasie dwudziestu lat jego panowania w charakterze augusta spadły na Rzym liczne nieszczęścia, katastrofy i wojny. Marek Aureliusz, mimo niesprzyjających okoliczności, pozostał wierny przekonaniu o niewzruszoności zasad etycznych w swoim życiu i był pewien, że dobro najwyższe, polegające na tryumfie sprawiedliwości, stanowi zarazem oparcie wszelkich cnót.

Źródłami opisywanych zagadnień są zarówno spisane po grecku Rozmyślania autorstwa Marka Aureliusza, a także dwie podstawowe biografie cesarza napisane przez Charles'a Parain i Pierre'a Grimal oraz bogata literatura przedmiotu podana w załączniku.

Mimo niektórych faktów historycznych, które ukazują Marka Aureliusza w złym świetle, praca przedstawia go jako filozofa ze zdecydowanymi przekonaniami moralnymi. Opierał się bowiem na wartościach, do których sam dochodził poprzez ciężką pracę nad sobą, głęboką refleksję nad życiem, a także dzięki wsparciu środowiska i ludzi, którzy go otaczali.