Chrzest Mieszka w 966 roku. Ewolucja naukowych teorii na podstawie odkryć archeologicznych

Piotr Górecki

doi:10.18290/rt.2017.64.4-4

Data publikacji : 2017-04-28

Tom 64 Nr 4 (2017)

Chrzest Mieszka w 966 roku. Ewolucja naukowych teorii na podstawie odkryć archeologicznych

Piotr Górecki

DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2017.64.4-4

Abstrakt

Kiedy Mieszko I zanurzył się w wodach chrztu, otworzył potomnym dostęp nie tylko do rodziny królestwa nie z tej ziemi, ale i do rodziny narodów zachodniej kultury. Jego decyzja dała początek państwu polskiemu. Czasowa odległość i skąpy materiał źródłowy sprawiają, że proces poznawczy wciąż jeszcze nie jest zakończony. Autor na podstawie źródeł pisanych ukazuje, w jaki sposób zmieniały się i ewoluowały teorie naukowe dotyczące chrztu Mieszka I. Ich potwierdzenia lub zaprzeczenia szuka opierając się na dokonywanych odkryciach archeologicznych.

Po przedstawieniu obrazu państwa Mieszka w 966 r. wskazuje na główne hipotezy dotyczące genezy, czasu i miejsca oraz skutków chrztu władcy. Teorie zmieniały się m.in. pod wpływem lektury źródeł, wydarzeń politycznych, prowadzonych przez lata badań porównawczych, a w ostatnim okresie badań archeologicznych oraz uzyskanych wyników poprzez zastosowanie najnowszych technik badawczych. Chrzest Mieszka odbył się najprawdopodobniej na terenie państwa gnieźnieńskiego w 966 r. (może w Wigilię Paschalną). Skutki jego decyzji dały początek ukształtowaniu chrześcijańskiej świadomości państwa polskiego, chociaż władcy przyświecały zapewne cele mniej odległe w czasie, łącznie z celem religijnym.

Słowa kluczowe:

Chrzest Mieszka I, Chrzest Polski, 966 rok, geneza i skutki chrztu Mieszka, początki państwa polskiego

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Abraham W., Organizacja Kościoła w Polsce do połowy XIII w., Poznań: Pallottinum 19623.

Anonim tzw. Gall, Kronika polska, tłum. R. Grodecki, red. M. Plezia, Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 19754; Wrocław 19895.

Banaszak M., Historia Kościoła katolickiego, Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1989.

Bogdanowicz P., Chrzest Polski, NP 23(1966), s. 7-64.

Dowiat J., Metryka chrztu Mieszka I i jej geneza, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1961.

Górecki A., Początek państwa polskiego i chrzest Mieszka I – u źródeł sporu o „duszę polską”, „Christianitas” 63-64(2016), s. 50-80.

Jana Długosza Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. I-II, red. J. Dąbrowski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1962.

Jasiński T., Początki Polski w nowym świetle, „Nauka” 4(2007), nr 4, s. 7-18.

Kantak K., Dzieje Kościoła polskiego, t. I: Wiek X − XI − XII. Początki metropolii polskiej, Poznań 1912, reprint: red. W. L. Babicz, Poznań: Oficyna Wydawnicza Druck 1999.

Koczy L., Chrzest Polski, w: Sacrum Poloniae Millenium. Rozprawy, szkice, materiały historyczne, t. I, Rzym: Uniwersytet im. A. Mickiewicza 1954, s. 9-69.

Kóčka-Krenz H., Badania zespołu pałacowo-sakralnego na Ostrowie Tumskim w Poznaniu, w: Osadnictwo i architektura ziem polskich w dobie Zjazdu Gnieźnieńskiego, red. A. Buko, Z. Świechowski, Warszawa: Zakład Wydawniczy Letter Quality 2000, s. 69-74.

Kóčka-Krenz H., Zespół pałacowo-sakralny na grodzie poznańskim, w: Polska na przełomie I i II tysiąclecia, red. S. Skibiński, Poznań: Stowarzyszenie Historyków Sztuki 2001, s. 287-296.

Kóčka-Krenz H., Początki monumentalnej architektury świeckiej na grodzie poznańskim, w: Początki architektury monumentalnej w Polsce, red. T. Janiak, D. Stryniak, Gniezno: Muzeum Początków Państwa Polskiego 2004, s. 21-38.

Kronika biskupa merseburskiego Thietmara. Thietmari Merseburgiensis episcopi chronicon, tłum. M.Z. Jedlicki, Poznań 1953, edycja elektroniczna 2002: www.zrodla.historyczne.prv.pl

Księga tysiąclecia katolicyzmu w Polsce, red. P. Kałwa, Cz. Strzeszewski, t. III, Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL 1969.

Labuda G., Studia nad początkami państwa polskiego, t. I, Poznań: Księgarnia Akademicka 1946; Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 19872; Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 20123.

Labuda G., Mieszko I, Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 20022.

Łowmiański H., Imię chrzestne Mieszka I, „Slavia Occidentalis” 19(1948), s. 288-293.

Nowacki J., Dzieje archidiecezji poznańskiej, t. I: Kościół katedralny w Poznaniu, Poznań: Księgarnia Świętego Wojciecha 1959.

Ożóg K., 966. Chrzest Polski, Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk 2016.

Pobóg-Lenartowicz A., Imię chrzestne Mieszka I. O próbie nowego spojrzenia na genezę Chrztu Polski, w: Rola chrystianizacji w kształtowaniu się państwowości polskiej. Materiały z sesji naukowej odbytej w Opolu w dniu 20 kwietnia 1996 r., red. B. Cioch, Opole: „Sowa”. Polskie Towarzystwo Historyczne (Oddział w Opolu) 1996, s. 9-19.

Samsonowicz H., O ziemiach polskich w IX wieku, w: Świat pogranicza, red. M. Nagielski, A. Rachuba i S. Gorzyński, Warszawa: Wydawnictwo DiG 2003, s. 35-43.

Samsonowicz H., Plemię i państwo, „Kwartalnik Historyczny” 112(2005), z. 3, s. 5-20.

Sawicki W., Przyjęcie chrześcijaństwa przez Mieszka I i znaczenie tego faktu dla Polski, w: Historia Kościoła w Polsce, red. B. Kumor, Z. Obertyński, t. I: Do roku 1764, cz. 1: Do roku 1506, Poznań–Warszawa: Wydawnictwo Pallottinum 1974, s. 20-24.

Sikorski D.A., Kościół w Polsce za Mieszka I oraz Bolesława Chrobrego. Rozważania nad granicami poznania historycznego, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 2013.

Steele P.E., Nawrócenie i chrzest Mieszka, Warszawa: Fronda 2005.

Sułowski Z., Początki Kościoła polskiego, w: Kościół w Polsce, red. J. Kłoczowski, t. I: Średniowiecze, Kraków: Znak 1966, s. 15-123.

Sułowski Z., Chrzest Polski, ZNKUL 9(1969), nr 1-2, s. 7-27.

Sułowski Z., Pierwszy Kościół polski, w: Chrześcijaństwo w Polsce. Zarys przemian 966-1979, red. J. Kłoczowski, Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL 1992, s. 17-51.

U progu chrześcijaństwa w Polsce. Ostrów Lednicki, t. I-II, red. K. Żurowska, Kraków: Wydawnictwo Gutenberg 1993-1994.

Urban W., Powody i okoliczności chrztu przez Mieszka I, „Studia Theologica Varsaviensa” 4(1966), nr 2, s. 11-45.

Urbańczyk P., Zjazd Gnieźnieński w polityce imperialnej Ottona III, w: Trakt cesarski Iława-Gniezno-Magdeburg, red. W. Dzieduszycki, M. Przybył, Poznań: Muzeum Archeologiczne w Poznaniu 2002, s. 49-87.

Urbańczyk P., Czy Gniezno było pierwszą stolicą państwa wczesnopiastowskiego?, w: Studia nad dawną Polską, red. T. Sawicki, t. II, Gniezno: Muzeum Początków Państwa Polskiego 2009, s. 17-25.

Urbańczyk P., Zanim Polska została Polską, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2015.

Widajewicz J., Chrzest Polski, „Życie i Myśl” 2(1951), nr 2, s. 443-469.

Widukindi Res gestae saxonicae, hrsg. A. Bauer, R. Rau, Quellen zur Geschichte der sächsischen Kaiserzeit, vol. 8, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft 1971.