Family as a Determinant of Aggresive Behavior in Children with Intellectual Disorders

Lilia Rudenko; Svitlana  Fedorenko; Myroslav  Fedorenko

doi:10.18290/rt206710-10

Data publikacji : 2020-10-30

Tom 67 Nr 10 (2020)

Rodzina jako determinant zachowania agresywnego u dzieci z zaburzeniami intelektualnymi

Lilia Rudenko

Svitlana Fedorenko

Myroslav Fedorenko

DOI: https://doi.org/10.18290/rt206710-10

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest badaniu przyczyn zachowań agresywnych u dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w różnym wieku. Zauważono, że zaburzenia zachowania u dzieci z niepełnosprawnością intelektualną występują w 25%-84% przypadków, a rozwój cech zarówno pozytywnych, jak i negatywnych zależy bezpośrednio od wychowania w rodzinie. Badanie sytuacji społecznej rozwoju dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie potwierdziło obecność przeważnie negatywnych cech statusu społecznego, kulturowego, edukacyjnego i zawodowego rodzin, w których wychowuje się dzieci niepełnosprawne intelektualnie, co może być źródłem wpływu sprzecznego z normami społecznymi. Niekorzystne warunki w rodzinach dzieci z niepełnosprawnością intelektualną, brak wychowania, niekompetencja rodziców w sprawach wychowania, przejawy agresywnego zachowania w rodzinie i niezapewnienie jej wsparcia powodują również tendencję do zachowań agresywnych tej kategorii dzieci.

Stwierdzono, że postrzeganie sytuacji rodzinnej jako niekorzystnej, konfliktowej u dzieci z niepełnosprawnością intelektualną wzrasta z wiekiem, osiągając najwyższy poziom przed okresem dojrzewania. Udowodniono, że negatywne postrzeganie sytuacji rodzinnej przez dziecko z intelektualnym zaburzeniem, zaburzone więzi emocjonalne między członkami rodziny, poczucie nieprzyjęcia i odrzucenia dziecka przez dorosłych członków rodziny powoduje nie tylko przejawy agresji, ale także powstawanie zachowań agresywnych.

Słowa kluczowe:

zachowania agresywne, rodzina, sytuacja rodzinna, dzieci niepełnosprawne intelektualnie, czynniki behawioralne

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Андреева, Г.М. Социальная психология. Москва: Аспект Пресс, 1996. [Andreeva, H.M. Socyal’naya psyxolohyya. Moskva: Aspekt Press, 1996].

Аунапуу, Т. “Трудновоспитуемость: некоторые причины возникновения и пути профилактики.” In: Вопросы специальной психологии и дидактики. Вып. 826: Труды по дефектологии, 29-35. Тарту, 1988. [Aunapuu, T. “Trudnovospituemost’: nekotorye prichiny vozniknovenija i puti profilaktiki.” In: Voprosy special'noj psihologii i didaktiki. Vyp. 826: Trudy po defektologii, 29-35. Tartu, 1988.].

Бодалев, А.А. Личность и общение. Москва: Международная педагог. академия, 1983. [Bodalev, A.A. Lichnost’ i obshhenie. Moskva: Mezhdunarodnaia pedagog. akademiia, 1983].

Бочкарёва, Г.Г. “Психологическая характеристика мотивационной сферы подростков-правонарушителей.” In: Изучение мотивации поведения детей и подростков, 259-350. Под ред. Л.И. Божович, Л.В. Благонадежиной. Москва: Педагогика, 1972. [Bochkarjova, G.G. “Psihologicheskaja harakteristika motivacionnoj sfery podrostkov-pravonarushitelej.” In: Izuchenie motivacii povedenija detej i podrostkov. Ed. L.I. Bozhovich, L.V. Blagonadezhina, 259-350. Moskva: Pedagogika, 1972].

Bronfenbrenner, U. “Ecological models of human development.” Readings Dev. Child. (1994), 3: 37-43.

Chao, M. “Family interaction relationship types and differences in parent-child interactions.” Social Behavior & Personality: an International Journal (2011), 39, 7: 897-914.

Del Rosario, M., Gillespie Lynch, K., Johnson, S., Sigman, M., Hutman, T. “Parentrepor ted temperament trajectories among infant siblings of children with autism.” Journal Autism Dev Disord Osborne LA (2014), 44: 381-93.

Einav, M. “Perceptions About Parents’ Relationship and Parenting Quality, Attachment Styles, and Young Adults’ Intimate Expectations: A Cluster Analytic Approach.” Journal of Psychology (2014), 148, 4: 413-434.

Гарбузов, В.И. Практическая психотерапия, или как вернуть ребенку и подростку уверенность в себе, истинное достоинство и здоровье. Санкт-Петербург: АО «Сфера», 1994. [Garbuzov, V.I. Prakticheskaja psihoterapija, ili kak vernut’ rebenku i podrostku uverennost’ v sebe, istinnoe dostoinstvo i zdorov’e. Sankt-Peterburg: AO «Sfera», 1994].

Иванов, Е.С. “Биологические и социальные факторы в формировании нарушений поведения у учеников вспомогательных школ.” In: Биологические и социальные факторы в формировании нарушений поведения у детей и подростков: межвуз. сб. науч. трудов, 22-25. Львов, 1989. С. [Ivanov, E.S. “Biologicheskie i social’nye faktory v formirovanii narushenij povedenija u uchenikov vspomogatel’nyh shkol.” In: Biologicheskie i social’nye faktory v formirovanii narushenij povedenija u detej i podrostkov: mezhvuz. sb. nauch. trudov, 22-25. Lvov, 1989].

Keim, S., Klärner, A., Bernardi, L. “The Strength And Family Formation: Which Personal relationships are influential.” Personal Relationships (2013), 20, 3: 462-478.

Коробейников, И. А. Нарушения развития и социальная адаптация. Москва: ПЕР СЭ, 2002. [Korobejnikov, I.A. Narushenija razvitija i social’naja adaptacija. Moskva: PER SE, 2002].

Личко, А.Е. “Психопатии и акцентуации характера у подростков.” In: Психология индивидуальных различий. Под ред. Ю.Б. Гиппенрейтера, В.Я. Романовой, 288-318. Москва: Изд-во МГУ, 1982. [Lichko, A.E. “Psihopatii i akcentuacii haraktera u podrostkov.” In: Psihologija individual’nyh razlichij. Ed. Ju.B. Gippenrejter, V.Ja. Romanova, 288-318. Moskva: Izd-vo MGU, 1982].

Мид, М. Культура и мир детства. Сост. И.С. Кон. Москва: Наука, 1988. [Mid, M. Kul’tura i mir detstva. Ed. I.S. Kon. Moskva: Nauka, 1988].

Поппе, Г.К. “Нарушения поведения у олигофренов.” In: Биологические и социальные факторы нарушений поведения у детей и подростков, 55-76. Львов, 1989. [Poppe, G.K. “Narushenija povedenija u oligofrenov.” In: Biologicheskie i social’nye faktory narushenij povedenija u detej i podrostkov, 55-76. Lvov, 1989].

Руденко, Л.М. Особливості агресивної поведінки розумово відсталих дітей: монографія. Київ: Вид-во НПУ імені М.П. Драгоманова, 2013. [Rudenko, L.M. Osoblyvosti ahresyvnoyi povedinky rozumovo vidstalyx ditej: monohrafiya. Kyiv: Vyd-vo NPU imeni M.P. Drahomanova, 2013].

Запрягаев, Г.Г. Психологическая характеристика умственно отсталых подростков с трудностями поведения: дис. … канд. психол. наук. Мoskva, 1986. [Zaprjagaev, G.G. Psihologicheskaja harakteristika umstvenno otstalyh podrostkov s trudnostjami povedenija: dis. … kand. psihol. Nauk. Moskva, 1986].

Lilia Rudenko

lilianic1962@gmail.com

Afiliacja:

Narodowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Dragomanowa Ukraina

Svitlana Fedorenko

fedorenkosvit@gmail.com

Afiliacja:

Narodowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Dragomanowa Ukraina

Myroslav Fedorenko

mf16@ukr.net

Afiliacja:

Narodowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Dragomanowa Ukraina