Abstrakt

Niewątpliwie Joseph Ratzinger jest jednym z najbardziej kluczowych uczestników dialogu ekumenicznego nie tylko dlatego, że piastował najważniejsze funkcje w Kościele katolickim. Wiele jego dzieł jest poświęconych problematyce ekumenicznej. Niniejszy artykuł jest efektem badań podjętych nad całą jego twórczością, które od 2018 r. są w całości dostępne w języku polskim. Jednym z rezultatów tych badań jest stwierdzenie, że Ratzinger posiada oryginalną koncepcję dialogu ekumenicznego. Jest ona w tym artykule nazwana ,,dialogiem ekumenicznym w prawdzie”, choć jest bardziej znana jako ,,droga do jedności w różnorodności”. Jej charakterystyka wypełnia pierwszą część artykułu. Ratzinger uważa, że należy zgodnie z prawdą nazwać przyczyny podziałów w chrześcijaństwie. Trzeba dzięki prawdziwemu dialogowi z Panem uznać, że podziały mogą być przez Niego dopuszczone dla wyższego dobra. Należy wyraźnie zobaczyć pragnienie prawdziwej wierności Panu u korzeni wielu podziałów oraz ,,być pokornym i cieszyć się osiąganiem realistycznych pośrednich celów” w dialogu ekumenicznym. Ratzinger proponuje, by uznać jako prawdziwe chrześcijaństwo liczne osiągnięcia wypracowane przez różne chrześcijańskie Tradycje w ciągu wieków. Druga część artykułu jest poświęcona nowym inspiracjom oraz pytaniom i problemom, które rodzi koncepcja Ratzingera dla teologii fundamentalnej. Ta teologia nie może przejść obok niej obojętnie, bowiem Ratzinger porusza kluczowe dla teologii fundamentalnej zagadnienia, na przykład rozumienie chrześcijaństwa, jego autentyczności i prawdziwości, tożsamości i istoty, rozumienie Kościoła oraz pojęcia ,,wiarygodność”. Jego koncepcja rodzi konieczność dokonania korekt w katolickiej teologii fundamentalnej co do jej głównych założeń, zadań, nastawienia względem chrześcijan niekatolików, pojęć i metod.