Współczesne ujęcia empirycznego charakteru teologii duchowości

Jan K. Miczyński

doi:10.18290/rt22695.1

Data publikacji : 2022-06-20

Tom 69 Nr 5 (2022)

Współczesne ujęcia empirycznego charakteru teologii duchowości

Jan K. Miczyński

https://orcid.org/0000-0003-1052-5655

DOI: https://doi.org/10.18290/rt22695.1

Abstrakt

Artykuł przedstawia współczesną refleksję nad wyodrębnioną z nauk teologicznych w XX wieku – teologią duchowości. Wyjaśnia jej empiryczny charakter, który polega na badaniu doświadczenia duchowego konkretnych ludzi – czy to bezpośrednio (przez obserwację), czy też pośrednio (poprzez teksty). Analizując wybraną współczesną literaturę, autor ukazuje różne koncepcje możliwości teologicznego poznania doświadczenia. Przybliża metody badawcze stosowane aktualnie przez teologów duchowości (obok metod tradycyjnych: dedukcyjnej, opisowej, fenomenologicznej).

Artykuł podaje proponowane nowe metody, ocenia je i grupuje w sposób następujący: a) metody poznawania poprzez osobiste doświadczenie; b) metody obserwacji; c) metody interpretacji tekstów – hermeneutyczne; d) metody stanowiące zasadę scalającą. Poprowadzona w ten sposób analiza współczesnej refleksji dotyczącej empirycznego charakteru duchowości, prowadzi do następujących wniosków: dostrzega się wiele prób poszukiwana nowych, bardziej szczegółowych metod poznawania doświadczenia duchowego ludzi; teologia duchowości inspiruje się w tym wieloma naukami humanistycznymi; wielość metod podkreśla wielowymiarowość ludzkiego doświadczenia, misterium ludzkiej osoby; przy skupieniu się tylko na jednej metodzie szczegółowej istnieje niebezpieczeństwo redukcjonizmu; potrzebna jest jakaś metoda scalająca wszystkie inne metody – wydaje się, że może być nią metoda personalistyczna.

System personalistyczny przyjmuje, że kluczem hermeneutycznym do rozumienia wszelkiego doświadczenia jest misterium osoby.

Słowa kluczowe:

teologia duchowości, doświadczenie, metoda, poznanie, osoba, personalizm

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Anderwald, Andrzej. „Poznanie Boga”. W: Leksykon teologii fundamentalnej, red. Marian Rusecki, 943–948. Lublin Kraków: Wydawnictwo „M”, 2002.

Asti, Francesco. „La teologia spirituale al tempo della «Veritatis Gaudium»”. Mysterion 12, nr 2 (2019): 405–426 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Balter, Lucjan. „Teologia”. W: Leksykon teologii fundamentalnej, red. Marian Rusecki, 1228–1235. Lublin–Kraków: Wydawnictwo „M”, 2002.

Barth, Grzegorz. „W poszukiwaniu personalistycznego wzorca uprawiania teologii. Koncepcja metodologii teologicznej”. W: In Persona Christi. Księga na 80-lecie Księdza Profesora Czesława S. Bartnika, red. Krzysztof Góźdź. T. 2, 351–362. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2009.

Bartnik, Czesław Stanisław. Hermeneutyka personalistyczna. Lublin: Polihymnia, 1994.

Bartnik, Czesław Stanisław. Metodologia teologiczna. Lublin: Pracownia Poligraficzna PKLO, 1998.

Bartnik, Czesław Stanisław. Poznanie teologiczne. Lublin: Pracownia Poligraficzna PKLO, 1998.

Bartók, Tibor. „Metodi monovalenti e polivalenti nello studio della spiritualità gesuitica”. Mysterion 12, nr 2(2019): 181–187 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Beinert, Wolfgang. Teologiczna teoria poznania. Tłum. Janina Fenrychowa. Kraków: Wydawnictwo „M”, 1998.

Bernard, Charles André. Introduzione alla Teologia Spirituale. Casale Monferrato: Edizioni Piemme, wyd. 2, 1996.

Bocheński, Józef Maria. Współczesne metody myślenia. Poznań: W drodze, 1992.

Cavazos-González, Gilberto. „Enlace Keynote: the Theological Study of Christian Spirituality”. Mysterion 12, nr 2(2019): 446–455 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Chmielewski, Marek. „Metodologia duchowości katolickiej”. W: Teologia duchowości katolickiej, red. Walerian Słomka i inni, 49–69. Lublin: RW KUL, 1993.

Chmielewski, Marek. Metodologiczne problemy posoborowej teologii duchowości. Lublin: RW KUL, 1999.

Chmielewski, Marek. „Teologia duchowości”. W: Leksykon teologii duchowości, red. Marek Chmielewski, 878–883. Lublin–Kraków: Wydawnictwo „M”, 2002.

Corso fondamentale di spiritualità, red. Istituto di Spiritualità di Münster. Tłum. Valentino Maraldi. Brescia: Queriniana, 2006.

Crippa, Luigi. Introduzione ad uno studio teologico della spiritualitá. Napoli: Editrice Domenicana Italiana, 2015.

Flanagan, Bernadette. „Research as Spiritual Practice”. Mysterion 12, nr 2(2019): 374–379 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Frohlich, Mary. „Spirit, Spirituality, and Contemplative Method”. Mysterion 12, nr 2(2019): 129–139 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Gadamer, Hans-Georg. Język i rozumienie. Tłum. Piotr Dehnel, Beata Sierocka. Warszawa: Aletheia, 2003.

Gamarra, Saturnino. Teología espiritual. Madrid: BAC, 2004.

García Gutiérrez, Jesús Manuel. „Evoluzione del metodo della teologia del vissuto cristiano in Occidente”. Mysterion 12, nr 2(2019): 140–172 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

García, Jesús Manuel. „La teologia spirituale oggi. Una descrizione del suo statuto epistemologico”. W: La teologia spirituale. Atti del Congresso Internazionale OCD – Roma 24–29 aprile 2000, 205–238. Roma: Edizioni del Teresianum–Edizioni OCD, 2001.

García, Jesús Manuel. Teologia spirituale. Epistemologia e interdisciplinarietà. Roma: Libreria Ateneo Salesiano, 2013.

Gogola, Jerzy Wiesław. Teologia komunii z Bogiem. Synteza teologii duchowości. Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, 2012.

Goliszek, Piotr. „Ku hermeneutyce katechetycznej”. W: In Persona Christi. Księga na 80-lecie Księdza Profesora Czesława S. Bartnika, red. Krzysztof Góźdź. T. 1, 1071–1082. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2009.

Goodwin, Denise. „Qualitative Studies in Theology: the Spirituality of War-Affected Children, Social Science Research Design and the Mutual Critical Correlational Method”. Mysterion 12, nr 2(2019): 289–298 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Hense, Elisabeth. „The Nijmegen Titus Brandsma Edition – A Comparative and Contextualized Approach, Based on New Philology Insights”. Mysterion 12, nr 2(2019): 257–262 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Kowalewski, Marian. „Poznanie”. W: Mały słownik teologiczny, red. Marian Kowalewski, 295. Poznań–Warszawa–Lublin: Księgarnia św. Wojciecha, 1960.

Lee, Cindy S. „Mapping the Sacred Spaces of the City”. Mysterion 12, nr 2(2019): 310–316 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Miczyński, Jan Krzysztof. „VIII Forum Wykładowców Teologii Duchowości we Włoszech”. Duchowość w Polsce 22–23(2020–2021): 203–209.

Miczyński, Jan Krzysztof. „Il metodo personalistico nella teologia spirituale”. Mysterion 12, nr 2 (2019): 248–256 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Miles, Bernadette. „Ethnographic Spiritual Direction: A Methodology for Researching Spiritual Experience in Leadershipand Organizational Development”. Mysterion 12, nr 2(2019): 279–288 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Moioli, Giovanni. „Théologie spirituelle”. W: Dictionnaire de la vie spirituelle, red. Stefano de Fiores, Tullo Goffi, 1120–1127. Paris: Cerf, 2001.

Molina, Noelia. „Blending Organic and Intuitive Research Methods: Spiritual Transformation”. Mysterion 12, nr 2(2019): 380–387 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

O’Sullivan, Michael. „Authentic Subjectivity as a Methodology for Studying Spirituality”. Mysterion 12, nr 2(2019): 271–278 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Pan Yi Jung, Annie. „Transforming Christian Spirituality: Hermeneutical Method and Methodology”. Mysterion 12, nr 2(2019): 363–373 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Pereira de Oliveira, Lícia. „Il metodo teologico-decisionale”. Mysterion 12, nr 2(2019): 222–241 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Posacki, Aleksander. „‘Neurorewolucja’ jako wyzwanie i zagrożenie dla teologii, pedagogiki i edukacji”. Duchowość w Polsce 22–23(2020–2021): 179–189.

Rahner, Karl i Herbert Vorgrimler. Mały słownik teologiczny. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987.

Ruiz, Federico. Le vie dello Spirito. Sintesi di teologia spirituale. Bologna: EDB, 2004.

Schlobitten, Yvonne Dohna. „Estetica della conversione. La purezza dello sguardo (Lauterkeit des Blicks) della Weltanschauung estetica di Romano Guardini come fondamento del discorso metodologico transdisciplinare”. Mysterion 12, nr 2(2019): 348–362 [dostęp 31.12. 2021, www.mysterion.it].

Scorgie, Glen G. i Kate Scorgie, Alexander Chow, Nicholas Hsieh. „Exploring Chinese Christian Spiritual Experience: Reflections on a Qualitative Research Methodology”. Mysterion 12, nr 2(2019): 299–309 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Secondin, Bruno i Tullo Goffi. Corso di spiritualità. Esperienza – Sistematica – Proiezioni. Brescia: Queriniana, 1989.

Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje. Poznań: Pallottinum, 1967.

Sokołowski, Wojciech. „Empiryzm”. W: Encyklopedia katolicka, red. Romuald Łukaszyk, Ludomir Bieńkowski, Feliks Gryglewicz. T. 4, 965–969. Lublin: TN KUL, 1985.

Sorrentino, Domenico. L’esperienza di Dio. Disegno di teologia spirituale. Assisi: Citadella Editrice Assisi, 2007.

Studzinski, Raymond. „Spiritual Formation in a Postsecular Age: a Constructive-Relational Perspective”. Mysterion 12, nr 2(2019): 333–340 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Teologia e spiritualità oggi. Un approccio interdisciplinare, red. Jesús Manuel García. Roma: LAS, 2012.

Thiede, Werner. „Erfahfung”. W: Praktisches Lexikon der Spiritualität, red. Christian Schültz, 308–134. Freiburg–Basel–Wien: Herder, 1988.

Trawöger, Sibille. „Relating the Practice of Christian Contemplation and ‘Aesthetics of Performativity’”. Mysterion 12, nr 2(2019): 263–270 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Truhlar, Vladimir. I concetti fondamentali della teologia spirituale. Brescia: Queriniana, wyd. 2, 1982.

Vauchez, André. Duchowość średniowiecza. Tłum. Hanna Zaremska. Gdańsk: Marabut, wyd. 2, 2004.

Volgger, David. „Sentimenti ed emozioni nella Sacra Scrittura: un metodo storico-critico per lo studio della spiritualità”. Mysterion 12, nr 2(2019): 341–347 [dostęp 31.12.2021, www. mysterion.it].

Zas Friz De Col, Rossano. „Il futuro del metodo nello studio dell’esperienza cristiana”. Mysterion 12, nr 2(2019): 438–445 [dostęp 31.12.2021, www.mysterion.it].

Zas Friz De Col, Rossano. Teologia della vita cristiana. Contemplazione, vissuto teologale e trasformazione interiore. Milano: San Paolo, 2010.