Natchnienie w diachronicznie ujmowanym Ciele Chrystusa. Przyczynek do eklezjologii natchnienia

Sławomir Zatwardnicki

doi:10.18290/rt22692.7

Data publikacji : 2022-02-24

Tom 69 Nr 2 (2022)

Natchnienie w diachronicznie ujmowanym Ciele Chrystusa. Przyczynek do eklezjologii natchnienia

Sławomir Zatwardnicki

https://orcid.org/0000-0001-7597-6604

DOI: https://doi.org/10.18290/rt22692.7

Abstrakt

Niniejszy tekst stanowi przyczynek do teologii natchnienia. Autor wyprowadza wnioski dotyczące natchnienia biblijnego ze współczesnej myśli eklezjologicznej, ukazującej Kościół jako Ciało Chrystusa. Duch Święty działał na hagiografów włączonych w „my” Kościoła (Nowy Testament) lub przygotowujących drogę dla przyszłego Ciała Chrystusa (Stary Testament). Natchnienie zostało udzielone jednostkom, ale ze względu na wspólnotę i za pośrednictwem oddziaływania pozostałych członków Ciała Chrystusa na autorów natchnionych. Wszyscy biblijni pisarze służą sobie nawzajem także diachronicznie: Nowy Testament nie jest możliwy bez hagiografów Starego Testamentu, z kolei Stary Testament odkrywa swój najgłębszy sens dopiero wraz z nowotestamentalnym wypełnieniem. Oddziaływanie Ducha Świętego na autorów natchnionych należy postrzegać w ramach communio sanctorum oraz łączności Kościoła ziemskiego z niebieskim.

Słowa kluczowe:

natchnienie biblijne, eklezjologia natchnienia, Ciało Chrystusa, członki Chrystusa, jedność diachroniczna, communio sanctorum

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Augustyn. Sermones 341, 9, 11. PL 39, 1499–1500.

Bachanek, Grzegorz. „Sakramentalna struktura Słowa Bożego w teologii kard. J. Ratzingera”. Verbum Vitae 7(2005): 215–229.

Bartnik, Czesław Stanisław. Dogmatyka katolicka. Tom II: Traktaty VII-XIII. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2012.

Benedykt XVI. Posynodalna Adhortacja apostolska Verbum Domini do biskupów i duchowieństwa, do osób konsekrowanych i wiernych świeckich o Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła. Rzym: Libreria Editrice Vaticana, 2010. Stolica Święta. Dostęp 10.01.2022 https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/apost_exhortations/documents/hf_ben-xvi_exh_20100930_verbum-domini.html

Czaja, Andrzej. „Naczelna zasada i przewodnie idee teologii Josepha Ratzingera”. Forum Teologiczne 8 (2007): 5–18.

Dunn, James D.G. „Biblical Concepts of Revelation”. W: Divine Revelation, red. Paul Avis, 1–22. Eugene: Wipf & Stock Publishers, 1997.

Enns, Peter. Inspiration and Incarnation: Evangelicals and the Problem of the Old Testament. Grand Rapids: Baker Academic, 2015.

Ernst, Michael. „Adam-Chrystus typologia”. Tłum. Michał Szczepaniak. W: Nowy leksykon biblijny, red. Franz Kogler, Renate Egger-Wenzel i Michael Ernst, red. nacz. nauk. wyd. pol. Henryk Witczyk, 9. Kielce: Wydawnictwo Jedność, 2011.

Farkasfalvy, Denis. „Jesus of Nazareth and the Renewal of New Testament Theology”. Communio (wyd. ang.) 3 (2007): 438–453.

Goldingay, John. Models for Interpretation of Scripture. Toronto: Clements Publishing, 2004.

Hahn, Scott. Przymierze i komunia. Teologia biblijna papieża Benedykta XVI. Tłum. Dominika Krupińska. Kraków: Wydawnictwo Esprit, 2021.

Jan Chryzostom, In Genesim, Hom. 17, 1. PG 53, 134. Pol. Homilie na Księgę Rodzaju. Wprowadzenie, przekład i opracowanie Sylwia Kaczmarek. Źródła Myśli Teologicznej 45. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2008.

Kasper, Walter. Kościół katolicki. Istota, rzeczywistość, posłannictwo. Tłum. Grzegorz Rawski. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2014.

Katechizm Kościoła katolickiego. Poznań: Pallottinum, 2009.

Kehl, Medard. I widział Bóg, że to jest dobre. Teologia stworzenia. Tłum. Wiesław Szymona. Poznań: W drodze, 2008.

Levering, Matthew. Engaging the Doctrine of Revelation: The Mediation of the Gospel through Church and Scripture. Grand Rapids: Baker Academic, 2014.

Liszka, Piotr. Wpływ nauki o czasie na refleksję teologiczną. (Wpływ koncepcji czasu na refleksję teologiczną). Warszawa: Wydawnictwo Palabra, 1992.

Międzynarodowa Komisja Teologiczna. „Teologia odkupienia” (1995). Tłum. Zbigniew Morawiec. W: Od wiary do teologii, red. Janusz Królikowski, 341–391. Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów Dehon, 2000.

Międzynarodowa Komisja Teologiczna. Bóg Trójca, jedność ludzi. Monoteizm chrześcijański przeciwko przemocy (2014). Tłum. Krzysztof Stopa. Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów Dehon, 2014.

Międzynarodowa Komisja Teologiczna. Nadzieja zbawienia dla dzieci, które umierają bez chrztu (2007). Tłum. Janusz Królikowski. Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów Dehon, 2008.

Międzynarodowa Komisja Teologiczna. Sensus fidei w życiu Kościoła. Tłum. Maria Moskal. Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów Dehon, 2015.

Müller, Gerhard Ludwig. Dogmatyka katolicka. Tłum. Wiesław Szymona. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2015.

O’Collins, Gerald. Inspiration: Towards a Christian Interpretation of Biblical Inspiration. Oxford: Oxford University Press, 2018.

O’Collins, Gerald. Jezus nasz Odkupiciel. Chrześcijańskie ujęcie zbawienia. Tłum. Jan Pociej. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2009.

O’Collins, Gerald. Revelation: Towards a Christian Interpretation of God’s Self-revelation in Jesus Christ. Oxford: Oxford University Press, 2016.

O’Collins Gerald, i Edward G. Farrugia. „Sensus fidelium”. W: Leksykon pojęć teologicznych i kościelnych z indeksem angielsko-polskim. Tłum. Jan Ożóg i Barbara Żak, 296. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2002.

Papieska Komisja Biblijna. Natchnienie i prawda Pisma świętego. Słowo, które od Boga pochodzi i mówi o Bogu, aby zbawić świat. Tłum. Henryk Witczyk. Kielce: Verbum, 2014.

Pius XII. Encyklika Mystici corporis Christi o Mistycznym Ciele Jezusa Chrystusa i o naszym w nim zjednoczeniu z Chrystusem. 29.06.1943. Opoka.org.pl. Dostęp 10.01.2022. https:// opoka.org.pl/biblioteka/ W/WP/pius_xii/encykliki/mystici_corporis_29061943.html

Prothro, James B. „The Christological Analogy and Theological Interpretation: Its Limits and Use.” Journal of Theological Interpretation 1 (2020): 102–119.

Rahner, Karl. „Nowe ujęcie natchnienia biblijnego”. Tłum. Anna Morawska. W: Biblia dzisiaj, red. Józef Kudasiewicz, 189–197. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1969.

Ratzinger, Joseph. Jezus z Nazaretu. Studia o chrystologii. Tłum. Marzena Górecka i Wiesław Szymona. Opera omnia, t. 6/1. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2015.

Ratzinger, Joseph. Jezus z Nazaretu. Studia o chrystologii. Tłum. Wiesław Szymona. Opera omnia, t. 6/2. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2016.

Ratzinger, Joseph. O nauczaniu II Soboru Watykańskiego. Formułowanie – Przekaz – Interpretacja. Tłum. Wiesław Szymona. Opera omnia, t. 7/1. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2016.

Ratzinger, Joseph. O nauczaniu II Soboru Watykańskiego. Formułowanie – Przekaz – Interpretacja. Tłum. Ewa Grzesiuk. Opera omnia, t. 7/2. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2016.

Ratzinger, Joseph. Wiara w Piśmie i Tradycji. Teologiczna nauka o zasadach. Tłum. Jarosław Merecki. Opera omnia, t. 9/1. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2018.

Ratzinger, Joseph. Wiara w Piśmie i Tradycji. Teologiczna nauka o zasadach. Tłum. Jarsoław Merecki. Opera omnia, t. 9/2. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2018.

Riches, Aaron. „Deconstructing the Linearity of Grace: The Risk and Reflexive Paradox of Mary’s Immaculate Fiat”. International Journal of Systematic Theology 2 (2008): 179–194.

Sobór Watykański II. „Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium”. W: Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski. Nowe tłumaczenie, 104–163. Poznań: Pallottinum, 2002.

Sobór Watykański II. „Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym Dei verbum”. W: Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski. Nowe tłumaczenie, 350–363. Poznań: Pallottinum, 2002.

Stasiak, Sławomir. „Czy Kościół może obawiać się odkrycia nieznanych dotąd pism natchnionych?”. Wrocławski Przegląd Teologiczny 2 (2013): 59–70.

Work, Telforfd. Living and Active: Scripture in the Economy of Salvation. Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Company, 2002.

Zatwardnicki, Sławomir. „An Incarnational Analogy That Is Hard to Escape From: A Polemic with James Prothro”. Collectanea Theologica 91 (2021): 37–75.

Zatwardnicki, Sławomir. „Teologiczna doniosłość typologii Adam-Chrystus na bazie dokumentów Międzynarodowej Komisji Teologicznej”. Teologia w Polsce 1(2016): 205–224.

Zatwardnicki, Sławomir. Księgi natchione i ich interpretacja. Inspirujące przesłanie Josepha Ratzingera – Benedykta XVI. Lublin: Wydawnictwo Academicon, 2021.