Linguaggio Teologico su Dio incomprensibile e ineffabile

Leon Siwecki

doi:10.18290/rt22692.3

Data publikacji : 2022-02-24

Tom 69 Nr 2 (2022)

Język teologiczny o Bogu niepojętym i niewysłowionym

Leon Siwecki

https://orcid.org/0000-0003-1489-0457

DOI: https://doi.org/10.18290/rt22692.3

Abstrakt

Artykuł prezentuje refleksje na temat „teologicznego” poznania Boga, jego założeń i możliwości, jego natury, narzędzi i limitów. Teologiczne poznanie Boga jest tym, co wypływa z Jego swobodnego komunikowania się. Autor przedstawia w pierwszej kolejności teologiczną koncepcję Tajemnicy, a następnie odzwierciedla ograniczenia i modele języka teologicznego na temat Boga; na koniec pogłębia ideę analogii, jako chrześcijańskiej reguły językowej mówienia o Bogu. Chrześcijańskie poznanie Boga to nie tylko, na miarę ludzkich możliwości, poznanie Bytu absolutnego, ale także i przede wszystkim poznanie bytu osobowego i międzyosobowego w dialogu z nami. Wiedza osobista posiada moment pojęciowy, gdyż jest wiedzą ściśle ludzką, ale także i przede wszystkim głębię a-pojęciową, gdyż opiera się na relacji, na „współodczuwaniu” (connaturalitas, używając terminu św. Tomasza), które wskazują na moment wolnego wyboru i na obecność „Ty”, jako rzeczywistości naszego życia. Każdy język teologiczny zakłada przeżycie religijne, jako osobiste spotkanie z Bogiem wiary, niepojętym i niewysłowionym.

Słowa kluczowe:

tajemnica, język teologiczny, analogia

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (Italiano)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

AA.VV. Analogie et Dialectique. Études de théologie fondamentale, a cura di Pierre Giselle e Philibert Secretan. Collana: Lieux théologiques. Genève: Les Éditions Labor et Fides, 1983.

AA.VV. Metafore dell’invisibile. Ricerche sull’analogia. Brescia: Morcelliana, 1984.

AA.VV. Origini e sviluppi dell’analogia. Da Parmenide a San Tommaso, a cura di Giuseppe Casetta. Collana: Settimane filosofiche di Vallombrosa 1. Roma: Edizioni Vallombrosa, 1987.

Austin, John Langshaw. Mówienie i poznawanie: rozprawy i wykłady filozoficzne. Tradotto da Bohdan Chwedeńczuk e Jan Woleński. Collana: Biblioteka Współczesnych Filozofów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993.

Cacciari, Massimo. «L’esperienza impossibile a dirsi». In AA.VV. Teologia e progetto uomo in Italia, 38–46. Collana: Associazione Teologica Italiana. Assisi: Cittadella Editrice, 1980.

Crespi, Franco. «Strutture della comunicazione e azione sociale nell’ultimo Habermas». Stato e mercato n. 20 (agosto 1987): 281–294.

Czesna, Ewa. «Rola obrazów religijnych według Wittgensteina». Roczniki Filozoficzne 60 (2012), n. 1: 51–66.

Denzinger, Heinrich Joseph, e Peter Hünermann, a cura di. Enchiridion symbolorum, definitionum et declarationum de rebus fidei et morum. Bologna: Edizioni Dehoniane, 1995.

Dionigi Areopagita. De coelesti hierarchia. In Dionigi Areopagita. Tutte le opere: Gerarchia celeste – Gerarchia ecclesiastica – Nomi divini – Teologia mistica – Lettere. Tradotto di Piero Scazzoso, introduzione e apparati di Enzo Bellini. Milano: Rusconi, 1981.

Ferré, Frederick. Linguaggio, Logica e Dio. Tradotto da Dario Antiseri e Antonio Pieretti. Collana: Giornale di teologia 58. Brescia: Queriniana, 1972.

Illanes, José Luis, e Josep Ignasi Saranyana. Historia teologii. Tradotto da Piotr Rak, a cura di Tadeusz Dzidek. Kraków: Wydawnictwo M, 1997.

Johnson, Keith L. Karl Barth and the Analogia Entis. Collana: T&T Clark Studies in Systematic Theology. New York: Bloomsbury Publishing, 2010.

Kasper, Walter. Il Dio di Gesù Cristo. Tradotto da Dino Pezzetta. Collana: Biblioteca di teologia contemporanea. Brescia: Queriniana, 2018.

Kuhn, Thomas S. Dwa bieguny. Tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych. Tradotto da Stefan Amsterdamski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985.

Kuhn Thomas S. Struktura rewolucji naukowych. Tradotto da Helena Ostromęcka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1968.

Molari, Carlo. Linguaggio. In Nuovo Dizionario di Teologia, a cura di Giuseppe Barbaglio e Severino Dianich, 777–809. Cinisello Balsamo: Edizioni Paoline, 1998.

Ortega-Esquembre, César. «Pragmática transcendental y filosofía social: Karl-Otto Apel, Jürgen Habermas y la nueva fundamentación de la Teoría Crítica». Daimon. Revista Internacional de Filosofía 78 (Septembre-Dicembre 2019): 155–170. DOI: https://doi.org/10.6018/daimon/366361.

Pannenberg, Wolfhart. Il credo e a fede dell’uomo oggi. Tradotto da Giulio Colombi. Collana: Opere varie di teologia. Brescia: Morcelliana Edizioni, 1973.

Pastor Piñeiro, Félix Alejandro. La lógica de lo inefable: Un teoría teológica sobre el lenguaje del teísmo cristiano. Collana: Ensayos teológicos 1. Roma: Gregorian & Biblical Press, 1986.

Rahner, Karl. «Sul concetto di mistero nella teologia cattolica». In Saggi Teologici, 391–465. Roma: Edizioni Paoline, 1965.

Ramsey, Ian T., Christian Discourse: Some Logical Explorations, London / New York: Oxford University Press, 1965.

Ramsey Ian T., Religious Language: An Empirical Placing of Theological Phrases. London: SCM Press, 1957.

Tommaso d’Aquino. Somma di Teologia, t. I-XXXIV, a cura di Fernando Fiorentino. Roma: Città Nuova, 2020. Edizione polacca: Suma Teologiczna, t. I–XXXIV, tradotto da Stanisław Pius Bełch e altri. Londyn: Veritas, 1962–1986.

Searle John R. Speech Acts: An essay in the Philosophy of language. Cambridge: Cambridge University Press, 1969.

Sołtys, Andrzej. «Rekonstrukcja uniwersalnego pojęcia analogii w filozofii św. Tomasza». Humanities and Social Sciences 21 (2016), n. 23: 157–169.

Vorgrimler, Herbert. «La critica contemporanea del teismo». Concilium 13, n. 3 (1977): 36–53.

Wittgenstein, Ludwig. Ricerche filosofiche, edizione italiana a cura di Mario Trinchero, tradotto da Renzo Piovesan e Mario Trinchero. Torino: Giulio Einaudi Editore, 2009.

Wittgenstein, Ludwig. Tractatus logico-philosophicus e Quaderni 1914–1916. Tradotto da Amadeo G. Conte. Torino: Giulio Einaudi Editore, 1964.