Kościół Polskokatolicki w Rzeczypospolitej Polskiej. Perspektywa historyczna, teologiczna i ekumeniczna

Paweł Rabczyński

doi:10.18290/rt2024.4

Data publikacji : 2024-07-31

Tom 71 Nr 1 (2024)

Kościół Polskokatolicki w Rzeczypospolitej Polskiej. Perspektywa historyczna, teologiczna i ekumeniczna

Paweł Rabczyński

https://orcid.org/0000-0002-8732-7019

DOI: https://doi.org/10.18290/rt2024.4

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest syntetyczne przedstawienie Kościoła Polskokatolickiego w RP z perspektywy historycznej, teologicznej i ekumenicznej. Podstawowym źródłem opracowania są studia historyczne i teologiczne dotyczące Kościoła Polskokatolickiego oraz opublikowane materiały z prac zespołów rzymskokatolickiego i polskokatolickiego, będące owocem prowadzonego dialogu ekumenicznego. Eksplikacji tytułowej problematyki posłuży metoda historyczno-syntetyczna. We współczesnym świecie, naznaczonym antagonizmami i podziałami, szczególnie aktualne jest wezwanie do pojednania i widzialnej jedności wszystkich wyznawców Jezusa Chrystusa. Działania na rzecz jedności Kościołów i Wspólnot kościelnych wpływają na wiarygodność chrześcijaństwa. Od 1998 r. Kościół Polskokatolicki prowadzi oficjalny dialog ekumeniczny z Kościołem Rzymskokatolickim w Polsce. Owocem dialogu jest porzucenie wzajemnych uprzedzeń, lepsze poznanie się, wyjaśnienie różnic doktrynalnych i prawno-dyscyplinarnych. Kościół Polskokatolicki wyłonił się z diecezji misyjnej Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej i Kanadzie (PNKK) w 1951 r. Jest samodzielny i niezależny organizacyjnie. Pozostaje w jedności wiary i moralności z macierzystym PNKK. Posiada ustrój synodalno-episkopalny. Kościół Polskokatolicki jest członkiem Unii Utrechckiej Kościołów Starokatolickich, Światowej Rady Kościołów, Konferencji Kościołów Europejskich oraz członkiem-współzałożycielem Polskiej Rady Ekumenicznej.

Słowa kluczowe:

Kościół Polskokatolicki w RP, Kościół Rzymskokatolicki, dialog ekumeniczny

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

„Andrzej Gontarek nowym biskupem Kościoła Polskokatolickiego”. Dostęp 03.12.2023. https://ekumenia.pl/aktualnosc/andrzej-gontarek-nowym-biskupem-kosciola-polskokatolickiego/.

„Aneks 1”. W: Sukcesja i urząd biskupa: Perspektywa polskokatolicka i rzymskokatolicka, red. Paweł Rabczyński, 175. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2018.

Bałakier, Edward. „Kościół Polskokatolicki”. Życie Chrześcijańskie w Polsce 11-12 (1986): 74.

Bałakier, Edward. „Ekumenizm Polskiego Narodowego Kościoła w USA i ekumenizm Kościoła Polskokatolickiego w Polsce”. Posłannictwo 3-4 (1987): 35-44.

Bałakier, Edward. Sakramentologia starokatolicka. Warszawa: Wydawnictwo Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej, 1990.

Białecki, Konrad. Kościół Narodowy w Polsce w latach 1944-1965. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2003.

„Bp Wysoczański nie żyje”. Dostęp 03.12.2023. https://ekumenia.pl/aktualnosc/bp-wysoczanski-nie-zyje/.

„Dz. U. 2023 poz. 51”. Dostęp 19.12.2023. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/ WDU20230000051/ O/D20230051.pdf.

„Ekumenizm to…”. Polska Rada Ekumeniczna. Dostęp 03.12.2023. https://ekumenia.pl/.

Ferdek, Bogdan. „Biskupi Kościoła Polskokatolickiego – drzewo sukcesji”. W: Sukcesja i urząd biskupa: Perspektywa polskokatolicka i rzymskokatolicka, red. Paweł Rabczyński, 101-108. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2018.

Gontarek, Andrzej. „Eucharystia w aspekcie relacji eklezjotwórczych w świetle teologii starokatolickiej”. W: Biskup – Eucharystia – Ekumenizm: Perspektywa polskokatolicka i rzymskokatolicka, red. Paweł Rabczyński i Piotr Towarek, 28-67. Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum, 2023.

Gontarek, Andrzej. „Kościół Rzymskokatolicki i Kościół Polskokatolicki w dialogu ekumenicznym w Polsce w latach 1998-2017”. W: Lublin, Miasto zgody religijnej: Ekumenizm w historii, teologii, kulturze, red. Sławomir Pawłowski i Sławomir Jacek Żurek, 283-289. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2017.

Gontarek, Andrzej. „Synodalność w Prawie Wewnętrznym Kościoła Polskokatolickiego w RP”. W: Synodalność: Perspektywa polskokatolicka i rzymskokatolicka, red. Paweł Rabczyński, 63-70. Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum, 2020.

Hałas, Andrzej, i Bogusław Wołyński. „Polski Narodowy Katolicki Kościół”. W: Ku chrześcijaństwu jutra: Wprowadzenie do ekumenizmu, red. Wacław Hryniewicz, Jan S. Gajek i Stanisław J. Koza, 222-234. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1996.

Hryniewicz, Wacław. „Dialog jako podstawowa kategoria wiary”. W: O ekumenizmie w Roku Wiary. Księga pamiątkowa z okazji jubileuszu 30-lecia Instytutu Ekumenicznego KUL, red. Przemysław Kantyka, Piotr Kopiec i Marcin Składanowski, 51-61. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2013.

Jezierski, Jacek. „Od polemiki do dialogu z Kościołem Polskokatolickim: Spojrzenie rzymskokatolickie”. W: Ekumenizm. Teologia. Kultura. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Wojciechowi Hancowi z okazji 65 rocznicy urodzin, red. Krzysztof Konecki, Zdzisław Pawlak i Kazimierz Rulka, 105-117. Inowrocław: Druk-Intro Spółka Akcyjna, 2006.

Jezierski, Jacek. „Wprowadzenie”. W: Dialog ekumeniczny: Rzym – Kościoły Unii Utrechckiej (2009), red. Jacek Jezierski, 8. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2013.

Kijas, Zdzisław J. „Dialog rzymskokatolicko-polskokatolicki: 5 lat pracy Zespołów ds. Dialogu Ekumenicznego między Kościołem Rzymskokatolickim i Kościołem Polskokatolickim (1998-2003)”. Biuletyn Ekumeniczny 2 (2003): 12-37.

„Konsekracja biskupów Kościoła Polskokatolickiego”. Dostęp 02.12.2023. https://ekumenia.pl/ aktualnosc/konsekracja-biskupow-kosciola-polskokatolickiego/.

Kościół Polskokatolicki w RP. Warszawa: Parafia Świętego Ducha, 2003.

„Kościół Polskokatolicki w Rzeczypospolitej Polskiej”. Dostęp 02.12.2023. https://pl.wikipedia.org/ wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Polskokatolicki_w_Rzeczypospolitej_Polskiej.

„Kościół Polskokatolicki wybrał czterech biskupów. Ks. dr Andrzej Gontarek nowym zwierzchnikiem polskokatolików”. Dostęp 03.12.2023. www.ekumenizm.pl/koscioly/katolickie/kosciol-polskokatolicki-wybral-czterech-biskupow-ks-dr-andrzej-gontarek-nowym-zwierzchnikiem-polskokatolikow/.

Kruszyłowicz, Marian B. „Druga dekada dialogu ekumenicznego między Kościołem Rzymskokatolickim i Kościołem Polskokatolickim w RP w latach 2008-2018”. W: Sukcesja i urząd biskupa: Perspektywa polskokatolicka i rzymskokatolicka, red. Paweł Rabczyński, 7-15. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2018.

Ogólnopolski Synod Kościoła Polskokatolickiego RP. „Komunikat nr 2. IV sesja programowa, pkt. 3: 15 lat dialogu z Kościołem Rzymskokatolickim i dalsze perspektywy”. Rodzina 10 (2013): 9.

Pawłowski, Sławomir. „Kościoły starokatolickie w Polsce: Panorama związków wyznaniowych”. W: Biskup – Eucharystia – Ekumenizm: Perspektywa polskokatolicka i rzymskokatolicka, red. Paweł Rabczyński i Piotr Towarek, 182-220. Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum, 2023.

Przedpełski, Borys. „Konsekracja Biskupów polskokatolickich w 1952 roku”. W: Sukcesja i urząd biskupa: Perspektywa polskokatolicka i rzymskokatolicka, red. Paweł Rabczyński, 109-120. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2018.

Przedpełski, Borys. „Zasada synodalności w Kościele Polskokatolickim”. W: Synodalność: Perspektywa polskokatolicka i rzymskokatolicka, red. Paweł Rabczyński, 47-61. Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum, 2020.

Rozkrut, Dominik, red. Mały Rocznik Statystyczny Polski. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2023.

„Sprawozdanie podsumowujące pt. Kościół synodalny w misji”. XVI Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów (Rzym, 28 października 2023). Dostęp 13.12.2023. https://synod. org.pl/sprawozdanie-podsumowujace-kosciol-synodalny-w-misji-xvi-zgromadzenie-ogolne-synodu- biskupow-dzien-25-28-10-2023r/.

„Tablice z ostatecznymi danymi w zakresie przynależności narodowo-etnicznej, języka używanego w domu oraz przynależności do wyznania religijnego”. Główny Urząd Statystyczny. Dostęp 28.09.2023. www.stat.gov.pl.

Wawrzyńczak, Szymon K. „Dialog ekumeniczny Kościoła Rzymskokatolickiego z Kościołem Polskokatolickim”. W: Synodalność: Perspektywa polskokatolicka i rzymskokatolicka, red. Paweł Rabczyński, 191-215. Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum, 2020.

Wysoczański, Wiktor. „Dialog starokatolicko-prawosławny – jego przebieg i dotychczasowe wyniki”. Posłannictwo 3-4 (1986): 5-27.

Wysoczański, Wiktor. „Kościół Polskokatolicki”. W: Ku chrześcijaństwu jutra: Wprowadzenie do ekumenizmu, red. Wacław Hryniewicz, Jan S. Gajek i Stanisław J. Koza, 234-245. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1996.

Wysoczański, Wiktor. Polski nurt starokatolicyzmu. Warszawa: Odrodzenie, 1977.

Wysoczański, Wiktor. „Posłowie. Polskokatolicyzm”. W: Urs Küry. Kościół Starokatolicki: Historia. Nauka. Dążenia, tłum. i oprac. nauk. Wiktor Wysoczański, 425-459. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna, 1996.

„Zasługi śp. bpa Wiktora Wysoczańskiego dla dialogu ekumenicznego”. Dostęp 02.12.2023. https://www.ekai.pl/zaslugi-sp-bpa-wiktora-wysoczanskiego-dla-dialogu-ekumenicznego/.

„Zmarł biskup Wiktor Wysoczański”. Dostęp 03.12.2023. https://www.ekai.pl/zmarl-biskup-wiktor-wysoczanski/.