Polska w zapisach dziennikowych Sándora Máraiego

Barbara Zwolińska

doi:10.18290/rh24721.5

Data publikacji : 2024-03-19

Tom 72 Nr 1 (2024)

Polska w zapisach dziennikowych Sándora Máraiego

Barbara Zwolińska

https://orcid.org/0000-0001-7108-1862

DOI: https://doi.org/10.18290/rh24721.5

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, na ile węgierski pisarz XX wieku Sándor Márai, trafnie oceniający sytuację polityczną w powojennej Europie, spoglądający nań z emigracyjnego dystansu, interesował się Polską: czy znał polską literaturę, jaką miał wiedzę na temat dążeń wolnościowych Polaków oraz czy dostrzegał powinowactwo w losach obu narodów: węgierskiego i polskiego. Powołując się na nieliczne zapisy dziennikowe autora poświęcone tym wątkom, dochodzę do wniosku, że mimo lakoniczności owych spostrzeżeń są one wnikliwe i celne. Konstatując upadek Europy, przejmującej negatywne wzorce z Ameryki, obojętność na los Polski, Márai dostrzega, że jest to wynik egoistycznej polityki wielkich mocarstw, porównując sytuację Polaków w 1981 r. do tej, która była udziałem Węgrów w październiku 1956 r.

Słowa kluczowe:

Sándor Márai, Polska, Węgry, Europa, emigracja, wolność, polityka, literatura

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Márai, Sándor. Dziennik 1943–1948, wybór, przekład, oprac., przypisy i posłowie Teresa Worowska. Warszawa: Czytelnik, 2016.

Márai, Sándor. Dziennik 1949–1956, wybór, przekład, oprac., przypisy i posłowie Teresa Worowska. Warszawa: Czytelnik, 2017.

Márai, Sándor. Dziennik 1967–1976, wybór, przekład, oprac., przypisy i posłowie Teresa Worowska. Warszawa: Czytelnik, 2019.

Márai, Sándor. Dziennik 1977–1989, wybór, przekład, oprac., przypisy i posłowie Teresa Worowskaj. Warszawa: Czytelnik, 2020.

Márai, Sándor. Kronika Niedzielna. Przeł. Irena Makarewicz. Warszawa: Czytelnik, 2019.

Márai, Sándor. Porwanie Europy. Przekład, przypisy i posłowie Irena Makarewicz. Warszawa Czytelnik, 2022.

Márai, Sándor. Siostra. Przeł. Feliks Netz. Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich, 2017.

Márai, Sándor. Śladami bogów, przekład, przypisy i posłowie Irena Makarewicz. Warszawa: Czytelnik, 2021.

Márai, Sándor. W podróży, wybór, tłum. i posłowie Teresa Worowska. Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich, 2011.

Márai, Sándor, Wyznania patrycjusza. Przeł. Teresa Worowska. Warszawa: Czytelnik, 2014.

Márai, Sándor, Ziemia! Ziemia!... Wspomnienia. Przeł. Teresa Worowska. Warszawa: Czytelnik, 2014.

Gasset, Ortega Jose de. Bunt mas. Przeł. Piotr Niklewicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979.

Horváth, Miklós. 1956. Rozstrzelana rewolucja. Walka zbrojna Węgrów z interwencją sowiecką. Przeł. Marcin Sowa. Kraków: Arkadiusz Wingert, 2006.

Felczak,Wacław. Historia Węgier. Wrocław: Ossolineum, 1983.

Lechowska, Magdalena. Węgrzy patrzą na swą historię (1945–2003). Warszawa: TRIO, 2004.

Netz, Feliks. Ćwiczenia z wygnania. Mikołów: Instytut Mikołowski, 2008.

Netz, Feliks. Morfologia wygnania. Sándor Márai. Referat. Zbiór z międzynarodowej konferencji Koszyce 2003. Koszyce, 2007, ss. 35–45.

Nowosad, Andrzej. Droga do tożsamości w cieniu imperium. Wyznania patrycjusza Sándora Máraiego. Literackie drogi wobec mitu, red. Lidia Wiśniewska, przy współpracy Mirosława Gołuńskiego. Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW w Bydgoszczy, 2006.

Osiński, Dawid Maria. „Albumy utraconej rodzinności — o doświadczeniu środkowoeuropejskości w prozie Sándora Máraiego. Kilka przybliżeń”. Napis. Tom poświęcony literaturze okolicznościowej i użytkowej, seria 19, 2013: 263–285.

Poznański Czerwiec 1956, red. Jarosław Maciejewski i Zofia Trojanowiczowa. Poznań: Oficyna Bractwa Trójka, 1981.

Sebestyen, Victor. Dwanaście dni. Rewolucja węgierska 1956. Przeł. Maciej Antosiewicz, Warszawa: Magnum, 2006.

Snopek, Jerzy. „Polsko-węgierskie ‘dialogi z Sowietami’: Vincez — Márai”. W: Wiktor Choriew in memoriam. Idea i wstęp Jarosław Ławski, red. Anna Janicka, Grzegorz Kowalski i Łukasz Zabielski, 79–91. Białystok: Wydawnictwo UwB, 2013.

Snopek, Jerzy. Węgry. Zarys dziejów i kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2002.

Spengler, Oswald. Zmierzch Zachodu. Zarys morfologii historii uniwersalnej. Przeł. Józef Marzęcki. Warszawa: Aletheia, 2001.

Szladowski, Marek. „Kulturowe spotkanie Wschodu z Zachodem w 1944 roku – relacje Sándora Máraiego”. W: Wiktor Choriew in memoriam. Idea i wstęp Jarosław Ławski, red. nauk. Anna Janicka, Grzegorz Kowalski i Łukasz Zabielski, 93–101. Białystok: Wydawnictwo UwB, 2013.

Woroszylski, Wiktor. Dziennik węgierski 1956. Biblioteka Więzi, t. 62. Warszawa: Więź, 1990.

Zwolińska, Barbara. Czas-przestrzeń-egzystencja. Tożsamość w podróży. Szkice o literaturze. Gdańsk: Wydawnictwo UG, 2021.

Zwolińska, Barbara. Pisać to znaczy żyć. Studia i szkice o prozie Sándora Máraia. Gdańsk: Wydawnictwo UG, 2011.

Zwolińska, Barbara. Sándor Márai jako twórca literacki, teatralny i radiowy. Gdańsk: Wydawnictwo UG, 2014.