W trosce o „Securitas” ziemi chełmskiej i powiatu krasnostawskiego w okresie bezkrólewi w XVI i XVII wieku. Zarys problematyki związanej z bezpieczeństwem w okresie bezkrólewia na obszarze ziemi chełmskiej

Bartosz Staręgowski

doi:10.18290/rh237102s.8

Data publikacji : 2024-02-20

Tom 71 Nr 2sp (2023)

W trosce o „Securitas” ziemi chełmskiej i powiatu krasnostawskiego w okresie bezkrólewi w XVI i XVII wieku. Zarys problematyki związanej z bezpieczeństwem w okresie bezkrólewia na obszarze ziemi chełmskiej

Bartosz Staręgowski

https://orcid.org/0000-0002-4775-0162

DOI: https://doi.org/10.18290/rh237102s.8

Abstrakt

Okres bezkrólewia to czas trudny zarówno dla całego państwa, jak i jego poszczególnych terytoriów. Ze śmiercią bądź abdykacją monarchy wiąże się zaistnienie nowego stanu prawnego, który wymagał na sejmikach szlacheckich przygotowania pewnych określonych mechanizmów postępowania. W pierwszej kolejności należało zapewnić nieprzerwane działanie wymiaru sprawiedliwości oraz lokalne bezpieczeństwo. Samorząd szlachecki ziemi chełmskiej w okresie XVI i XVII wieku wielokrotnie stawał przed takim zadaniem. Celem artykułu jest zaprezentowanie zarysu tych działań i pokazanie, czy sejmik wypracował pewien system zapewnienia bezpieczeństwa w czasie braku monarchy na tronie.

Słowa kluczowe:

ziemia chełmska, sejmik ziemski, bezpieczeństwo, sądy kapturowe, wojska powiatowe, pospolite ruszenie

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Biernacki, Witold. Żółte Wody – Korsuń 1648. Wyd. 2. Warszawa: Bellona, 2008.

Dubas-Urwanowicz, Ewa. Koronne zjazdy szlacheckie w dwóch pierwszych bezkrólewiach po śmierci Zygmunta Augusta. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 1998.

Gmiterek, Henryk. W czasach Rzeczypospolitej szlacheckiej. W Chełm i chełmskie w dziejach, red. Ryszard Szczygieł. Chełm: Komitet Obchodów 600-lecia Miasta Chełma, 1996.

Góralski, Zbigniew. Urzędy i godności w dawnej Polsce. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1998.

Kalinowski, Emil. Szlachta ziemi bielskiej wobec bezkrólewi w XVI-XVII wieku. Warszawa: Neriton, 2021.

Kanecki, Oskar. Sądy kapturowe Wielkiego Księstwa Litewskiego. Sopot: Arche, 2020.

Klementowski, Marian L. „Ziemia chełmska i Chełm w «Diariuszu prywatnym» Bazylego Rudomicza z lat 1656-1672”. Rocznik Chełmski 3(1997): 97-133.

Kozyrski, Robert. „Samorząd szlachecki ziemi chełmskiej w strukturze parlamentarnej województwa ruskiego w XVI-XVIII w.”. Rocznik Chełmski 11(2007): 33-51.

Kozyrski, Robert. Sejmik szlachecki ziemi chełmskiej 1648-1717. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2006.

Kriegseisen, Wojciech. Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1991.

Kupisz, Dariusz. Wojska powiatowe samorządów Małopolski i Rusi Czerwonej w latach 1572-1717. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2008.

Kupisz, Dariusz. „Chorągwie powiatowe ziemi chełmskiej w XVI-XVII w.”. Rocznik Chełmski 10(2006): 51-77.

Pieńkowska, Anna. Zjazdy i sejmy z okresu bezkrólewia po śmierci Stefana Batorego. Pułtusk: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, 2010.

Płaza, Stanisław. Wielkie bezkrólewia. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988.

Prochaska, Antoni. „Z dziejów samorządu ziemi chełmskiej”. Przegląd Historyczny 6, z. 1-3(1908): 33-49.

Ternes, Jerzy. Sejmik chełmski za Wazów (1587-1668). Lublin; Lubelskie Towarzystwo Naukowe, 2004.

Wierzbicki, Leszek A. Pospolite ruszenie w Polsce w drugiej połowie XVII wieku. Ostatnie wyprawy z lat 1670-1672. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2011.

Wisner, Henryk. Władysław IV Waza. Wrocław: Ossolineum, 2009.