Resultativity and Mandarin Chinese Directional Verb Compounds

Sebastian Wielosz

doi:10.18290/rh24729.7

Data publikacji : 2024-12-03

Tom 72 Nr 9 (2024)

Kategoria rezultatywności i chińskie dopełnienia komplementywne kierunkowe

Sebastian Wielosz

DOI: https://doi.org/10.18290/rh24729.7

Abstrakt

Rezultatywność w języku naturalnym jest powiązana z kategorią aspektu i przez wielu aspektologów rozpatrywana w kontekście aspektu leksykalnego jako jego podkategoria. Jednocześnie jest semantycznie bliska dokonaności, w związku z czym często poświęca się jej niewiele uwagi. Przypadek języka chińskiego jest szczególny – jego odmienność typologiczna powoduje, że opis kategorii rezultatywności musi być ukierunkowany na konkretne rozwiązania syntaktyczne w tym języku. Powszechne są w nim rezultatywne syntagmy, których budowa podyktowana jest nieznanym w językach indoeuropejskich zjawiskiem składni wewnątrzwyrazowej. Funkcjonujące w chińszczyźnie dopełnienia rezultatywne są istotną częścią badań aspektologicznych – szczególnie dlatego, że jako nośniki rezultatywności są odrębne od aspektu dokonanego, realizowanego przez partykuły aspektowe. Obok tych dopełnień w języku chińskim powszechnie używane są dopełnienia kierunkowe. Choć pozornie kierunkowość nie jest kategorią powiązaną z aspektem, a co za tym idzie również z rezultatywnością, to są pokrewne i istnieją takie konteksty, w których dopełnienia kierunkowe mogą mieć wartość rezultatywną lub semantycznie zbliżoną. Celem niniejszego artykułu jest omówienie kategorii rezultatywności w kontekście chińskich dopełnień komplementywnych kierunkowych.

Słowa kluczowe:

dopełnienie komplementywne, rezultatywność, kierunkowość, aspekt, język chiński

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Beavers, John, and Andrew Koontz-Garboden. 2017. “Result Verbs, Scalar Change, and the Typology of Motion Verbs.” Language 93 (4): 842–76. https://doi.org/10.1353/lan.2017.0060.

Binnick, Robert. 1991. Time and the Verb. A Guide to Tense and Aspect. New York: Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oso/9780195062069.001.0001.

Bussmann, Hadumond, and Gregory Trauth. 1996. Routledge Dictionary of Language and Linguistics. London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203980057.

Bybee, Joan, Revere Perkins, and William Pagliuca. 1994. The Evolution of Grammar: Tense, Aspect and Modality in the Languages of the World. Chicago: University of Chicago Press.

Carrier, Jill, and Janet Randall. 1992. “The Argument Structure and Syntactic Structure of Resultatives.” Linguistic Inquiry 23 (2): 173–234.

Comrie, Bernard. 1976. Aspect. An Introduction to the Study of Verbal Aspect and Related Problems. Cambridge: Cambridge University Press.

Dahl, Östen. 1985. Tense and Aspect Systems. Oxford: Basil Blackwell.

Goldberg, Adele E., and Ray Jackendoff. 2004. “The English Resultative as a Family of Constructions.” Language 80 (3): 532–68. https://doi.org/10.1353/lan.2004.0129.

Hu, Xiaohui 胡晓慧. 2012. Hànyǔ qūxiàng dòngcí yǔfǎ huà wèntí yánjiū汉语趋向动词语法化问题研究 [A study on the grammaticalisation of Chinese directional verbs]. Guangxi Normal University Press.

Karolak, Stanisław. 2005. Semantyka i struktura aspektu w językach naturalnych. Kielce: Wyższa Szkoła Umiejętności.

Klein, Wolfgang, Ping Li, and Hemriette Hendriks. 2000. “Aspect and Assertion in Mandarin Chinese.” Natural Language & Linguistics Theory 18 (4): 723–70. https://doi.org/10.1023/A:1006411825993.

Kokorniak, Iwona. 2018. Aspectual Modelling of Mental Predicates in English and Polish: A Cognitive Linguistic Perspective. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Li, Fengxiang. 1997. “Cross-Linguistic Lexicalization Patterns: Diachronic Evidence from Verb-Complement Compounds in Chinese.” STUF – Language Typology and Universals 50 (3): 229–52. https://doi.org/10.1524/stuf.1997.50.3.229.

Li, Yan 李燕. 2012. Xiàndài hànyǔ qūxiàng bǔyǔ fànchóu yánjiū 现代汉语趋向补语范畴研究 [Research on directional complement category in Modern Chinese]. Nankai University Press.

Liang, Yinfeng 梁银峰. 2007. Hànyǔ qūxiàng dòngcí de yǔfǎ huà汉语趋向动词的语法化 [Grammaticalisation of Chinese directional verbs]. Xuelin Publishing House.

Liu, Meichun. 2015. “Tense and Aspect in Mandarin Chinese.” In The Oxford Handbook of Chinese Linguistics, edited by William S-Y. Wang and Chaofen Sun, 274–89. New York: Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199856336.013.0070.

Liu, Yuehua 刘月华. 1998. Qūxiàng bǔyǔ tōng shì 趋向补语通释 [General explanation of directional complements]. Beijing Language and Culture University Press.

McDonald, Edward. 1994. “Completive Verb Compounds in Modern Chinese: A New Look at an Old Problem.” Journal of Chinese Linguistics 22 (2): 317–62.

Miao, Jin’an 缪锦安. 1990. Hànyǔ de yǔyì jiégòu hé bǔyǔ xíngshì 汉语的语义结构和补语形式 [Semantic Structure and Complement Forms in Chinese]. Shanghai Foreign Language Education Press.

Nedjalkov, Vladimir P., and Sergiej J. Jaxontov. 1988. “Typology of Resultative Constructions.” In Typology of Resultative Constructions, Typological Studies in Language 12, translated by Bernard Comrie, edited by Vladimir P. Nedjalkov, 3–62. Amsterdam: John Benjamins Publishing. https://doi.org/10.1075/tsl.12.06ned.

Nowakowska, Małgorzata. 2020. Rezultatywność w języku francuskim i polskim. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.

Rappaport Hovav, Malka, and Beth Levin. 2001. “An Event Structure Account of English Resultatives.” Language 77 (4): 766–97. https://doi.org/10.1353/lan.2001.0221.

Shi, Yuzhi. 2002. The Establishment of Modern Chinese Grammar. The Formation of the Resultative Construction and its Effects. Amsterdam: John Benjamins Publishing. https://doi.org/10.1075/slcs.59.

Slobin, Dan I. 2004. “The Many Ways to Search for a Frog: Linguistic Typology and the Expression of Motion Events.” In Relating Events in Narrative, vol. 2, Typological and Contextual Perspectives, edited by Sven Strömqvist and Ludo Verhoeven, 219–257. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.

Talmy, Leonard. 1976. “Semantic Causative Types.” In Syntax and Semantics, vol. 6, The Grammar of Causative Constructions, edited by Masayoshi Shibatani, 41–116. New York: Academic Press. https://doi.org/10.1163/9789004368842_003.

Talmy, Leonard. 2000. Toward a Cognitive Semantic, vol. 1, Concept Structuring Systems. Cambridge, MA: The MIT Press. https://doi.org/10.7551/mitpress/6847.001.0001.

Talmy, Leonard. 2007. “Lexical Typologies.” In Language Typology and Syntactic Description, edited by Timothy Shopen, 66–168. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/cbo9780511618437.002.

Thompson, Sandra. 1973. “Resultative Verb Compounds in Mandarin Chinese: A Case for Lexical Rules.” Language 49 (2): 361–79. https://doi.org/10.2307/412459.

Trask, Robert L. 1993. A Dictionary of Grammatical Terms in Linguistics. London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203393369.

Wang, Qi. 2010. Dòngcí duǎnyǔ jiégòu yánjiū 动词短语结构研究 [A Study on Verb Phrase Structure]. Shanghai Jiao Tong University Press.

Washio, Ryuichi. 1997. “Resultatives, Compositionality and Language Variation.” Journal of East Asian Linguistics 6 (1): 1–49. https://doi.org/10.1023/A:1008257704110.

Williams, Alexander. 2015. Arguments in Syntax and Semantics. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9781139042864.

Yong, Shin. 1997. “The Grammatical Functions of Verb Complements in Mandarin Chinese.” Linguistics 35 (1): 1–24. https://doi.org/10.1515/ling.1997.35.1.1.

Zajdler, Ewa. 2005. Gramatyka współczesnego języka chińskiego. Składnia i Semantyka. Warszawa: Dialog.

Zajdler, Ewa. 2012. “Składniowe dopełnienie komplementywne jako kontekst gramatyczny kierunkowości i rezultatywności we współczesnym języku chińskim.” In Kognitywistyka, vol. 3, Empatia, obrazowanie i kontekst jako kategorie kognitywistyczne, edited by Henryk Kardela, Zbysław Muszyński, and Maciej Rajewski, 327–39. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Zhang, Meilan. 2003. Zǔtángjí yǔfǎ yánjiū 《祖堂集》语法研究 [The Study on the Grammar of the Anthology of the Patriarchal Hall]. Henan University Press.