Socjalizacja a preferencje muzyczne. Czy kiedyś zabraknie chętnych na koncerty muzyki klasycznej?

Stella Kaczmarek

doi:10.18290/rh237012.10

Data publikacji : 2023-12-29

Tom 71 Nr 12 (2023)

Socjalizacja a preferencje muzyczne. Czy kiedyś zabraknie chętnych na koncerty muzyki klasycznej?

Stella Kaczmarek

https://orcid.org/0000-0002-4509-5790

DOI: https://doi.org/10.18290/rh237012.10

Abstrakt

Rozwój nowych mediów, obserwowane starzenie się publiczności uczestniczącej w koncertach muzyki klasycznej i stan polskiego szkolnictwa muzycznego na nowo stawiają przed nami pytanie tak o teraźniejszość, jak i o przyszłość muzyki klasycznej. Mimo że dostęp do różnego rodzaju koncertów jest niemal nieograniczony, a oferta bardzo atrakcyjna, regularnie zmniejsza się liczba słuchaczy muzyki klasycznej, zwłaszcza w krajach Europy zachodniej, ale także w Polsce, a średnia wieku słuchaczy znacząco wzrasta. Rozmijanie się oferty z liczbą słuchaczy może doprowadzić w dwóch następnych dziesięcioleciach do drastycznych zmian w preferencjach muzycznych polskiego społeczeństwa.

W artykule są przedstawiane dane z XXI wieku dotyczące słuchalności koncertów muzyki klasycznej (i podobnych form muzycznych) w Polsce i porównawczo w Niemczech – statystyki dotyczące liczby koncertów, liczby słuchaczy oraz przyszłości rynku koncertowego. Ważnem aspektem omawianym w artykule jest analiza bezpośredniego związku obecności muzyki klasycznej w życiu człowieka i jej percepcji z wczesną socjalizacją muzyczną.

Słowa kluczowe:

socjalizacja, percepcja, koncerty, muzyka klasyczna

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adorno, Theodor W. „On the Social Situation of Music”. Essays on Music, red. Richard Leppert, University of California Press, 2002, ss. 391-436.

Bachórz, Agata, Katarzyna Ciechorska-Kulesza, Martyna Grabowska, Jakub Knera, Lesław Michałowski, Krzysztof Stachura, Stanisław Szultka, Cezary Obracht-Prondzyński i Piotr Zbieranek, Kulturalna hierarchia. Nowe dystynkcje i powinności w kulturze a stratyfikacja społeczna. Instytut Kultury Miejskiej, 2016.

Badanie TNS Pentor, 2006.

Behne, Klaus-Ernst. „Aspekte einer Sozialpsychologie des Musikgeschmacks”. Musiksoziologie, red. Helga de la Motte-Haber i Heiner Neuhoff, Laab Verlag, 2007, ss. 418-437.

Bourdieu, Pierre. Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Tłum. Piotr Biłos. Scholar, 2005.

Dollasse, Rainer. „Musikalische Sozialisation”. Enzyklopädie der Psychologie, red. Heinz Schuler, Hogrefe Verlag, 2005.

Domański, Henryk, Dariusz Przybysz, Katarzyna Wyrzykowska i Kinga Zawadzka, Dystynkcje muzyczne. Specyfikacja społeczna i gusta muzyczne Polaków. Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2021.

Draus, Agnieszka. „Z inspiracji popkulturą… Idee muzyki relacyjnej w twórczości młodych kompozytorów krakowskich”. Współczesna kultura muzyczna w popkultura. Spotkania – Dialogi – Konfrontacje, red. Ewa Kowalska-Zając, Wydawnictwo AM w Łodzi, 2021, ss. 55-74.

Eckhardt, Josef, Erik Pawlitza i Thomas Windgasse. „Besucherpotenzial von Opernaufführungen und Konzerten der klassischen Musik. Ergebnisse der ARD-Musikstudie 2005”. Media Perspektiven, nr 5, 2006, ss. 273-282.

Gartman, David. „Culture as class symbolization or mass reification? A critique of Bourdieu`s distinctions”. American Journal of Sociology, nr 2(97) 1991, ss. 421-447.

Gatunki muzyczne a preferencje Polaków. TNS OBOP, 2018. www.tns-global.pl; www.egospo darka.pl/30597,Gatunki-muzyczne-a-preferencje-Polakow,2,39,1.html. Dostęp 20.02.2023.

Gembris, Heiner, Stephanie Forge, Johannes Kerkloh, Tobias Vogel i Finn Hassold. Das Paderborner Konzertpublikum. Eine empirische Untersuchung. Unveröffentlichter Forschungsbericht, Paderborn 2006.

Gembris, Heiner. „Entwicklungsperspektiven zwischen Publikumsschwund und Publikumsentwicklung Empirische Daten zur Musikausbildung, dem Musikerberuf und den Konzertbesuchern“. Das Konzert Neue Auffürungskonzepte für eine klassische Form, red. Martin Tröndle, 2. erweiterte Auflage. Transkript Verlag, 2011, ss. 61-82.

Haan, Jos de, i Wim P. Knulst. Het bereik van de kunsten. Sociaal en Cultureel Planbureau, 2000. repository.scp.nl/handle/publications/1188. Dostęp 23.03.2023.

Hamann, Thomas K. „Die Zukunft der Klassik”. Das Orchester, nr 9, 2005, ss. 10-19.

Hamann, Thomas K. „Musikkultur – Einfluss der Bevölkerungsentwicklung auf Publikum und Konzertwesen“. Musik im Alter. Soziokulturelle Rahmenbedingungen und individuelle Möglichkeiten, red. Heiner Gembris, Peter Lang Verlag, 2008, ss. 195-211.

Jabłońska, Barbara. „Socjologia muzyki i podejście socjologiczno-audialne (uwagi teoretyczno-metodologiczne)”. Studia Socjologicznem nr 2 (221), 2016, ss. 99-121.

Jeziński, Marek. „Muzyka popularna jako forma pamięci kulturowej”. Kultura współczesna, nr 2, 2017, ss. 14-23.

Kompleksowe badanie polskiego rynku muzycznego, red. Jakub Sokołowski, Wojciech Hardy i Piotr Lewandowski. Instytut Badań Strukturalnych, 2019.

Konsumpcja muzyki. Uczestnictwo w kulturze muzycznej w Polsce w świetle danych GUS. socjologia-muzyki.blogspot.com/2013/06/konsumpcja-muzyki-uczestnictwo-w.html. Dostęp 23.03.2023.

Krakowski odbiorca kultury. Raport NCK, 2020, badania.kultura.uj.edu.pl/projekt/raport. Dostęp 23.02.2023.

Kreutz, Gunter, Hans Günther Bastian, Christoph Gotthardt, Anni Komppa, Nils Passian, Simon Rettelbach, Ute Sondergeld i Jens Stern. „Konzertpublikum: Quo vadis. Eine Untersuchung des heutigen Konzertpublikums”. Das Orchester, nr 12, 2003, ss. 8-19.

Lawendowski. Rafał. Osobowościowe uwarunkowania preferencji muzycznych w zależności od wieku. Oficyna Wydawnicza Impuls, 2011.

Levitin, Daniel. Zasłuchany mózg. Co się dzieje w głowie, gdy słuchasz muzyki. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016.

Mende, Annette, i Ulrich Neuwöhner. „Wer hört heute klassische Musik? ARD-E-Musikstudie 2005: Musiksozialisation, E-Musiknutzung und E-Musikkompentenz”. Media Perspektiven, nr 5, 2006, ss. 246-258.

Mende, Annette, i Ulrich Neuwöhner. „Wer hört heute klassische Musik? Musiksozialisation, E-Musik-Nutzung und E-MusikKompetenz”. Das Orchester, nr 12, 2006, ss. 10-14.

Muzyczne upodobania Polaków, red. Dorota Grzelak. Ośrodek Badania Opinii Publicznej, 1996. tnsglobal.pl/archiv_files/M.1365.pdf. Dostęp 02.03.2017.

Muzyczny portret Polaków, red. Artur Czajka. TNS OBOP, 2008. www.tnsglobal.pl/ uploads/ 6066/TNS_OBOP_Muzyczny_portret_Polakow.doc. Dostęp 27.03.2020.

Neuhoff, Hans. „Die Altersstruktur von Konzertpublika – Querschnitte und Längsschnitte von Klassik bis Pop im kultursoziologischer Analyse“. Musikforum, t. 95, 2001, ss. 64-83.

Oehmichen, Ekkehardt. „Klassische Musik und ihr Publikum. Ergebnisse einer ARD-E-Musik-Studie 2005”. Das Orchester, nr 12, 2006, ss. 8-9.

Pałosz, Paulina. „Przegląd badań na uwarunkowaniami preferencji muzycznych”. Przegląd Psychologiczny, nr 2, 2009, ss. 151-179.

Parus-Jankowska, Magdalena, i Szymon Nożyński. „Preferencje muzyczne w dobie popularności strumieniowego słuchania muzyki”. Studia Humanistyczne AGH, t. 19, nr 1, 2020, ss. 71-84.

Posłuszna, Joanna. Osobowość a preferencje muzyczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2014.

Preferencje muzyczne nastolatków, Raport NCK/IQS, Warszawa 2018, www.nck.pl/badania/ aktualnosci/preferencje-muzyczne-nastolatkow. Dostęp 14.07.2023.

Preferencje muzyczne Polaków, red. Elżbieta Lenczewska i Jarosław Kowalski. TNS OBOP, 2002, www.obop-arch.tnsglobal.pl/archive-report/id/132. Dostęp 27.03.2020.

Schütz Alfred. „Wspólne tworzenie muzyki. Studium relacji społecznych”. O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej. Tłum. Barbara Jabłońska. Wydawnictwo Nomos, 2008, ss. 225-239.

Słuchanie muzyki. Komunikat z badań nr 102/2018. CBOS, 2018, www.cbos.pl/SPISKOM.POL/ 2018/K_102_18.PDF. Dostęp 23.03.2023.

Szpunar, Magdalena. „Muzyczna wszystkożerność”. Kultura współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka, nr 96/3, 2017, ss. 26-35.

Szpunar, Magdalena. Kultura cyfrowego narcyzmu. AGH, 2016.

Uczestnictwo ludności w kulturze w 2009 roku. Raport GUS, 2009. www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/ gus/kts_uczestnictwo_ludnosci_w_kulturze_w_2009.pdf. Dostęp 20.03.2020.

Uczestnictwo ludności w kulturze w 2019 roku. Raport GUS, 2019. stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/kultura/uczestnictwo-ludnosci-w-kulturze-w-2019-roku,6,3.html. Dostęp.20.03.2020.

Uczestnictwo mieszkańców Warszawy w kulturze. Raport NCK, 2020. www.kulturalna.warszawa.pl/ tmp/relacja_i_roznice.pdf. Dostęp 23.02.2023.

Uczestnictwo w kulturze. Badania IMIT. Centrum Badania Opinii Społecznej, 2012.

Uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych online w trakcie pandemii. Raport z badania jakościowego. NCK, 2022.

Wyniki badania omnibusowego na temat częstości słuchania muzyki poważnej i ludowej. CBOS/ IMIT, 2016. www.nck.pl/badania/raporty/raport-wyniki-badania-omnibusowego-na-temat-czestosci-sluchania-muzyki-powaznej-i-.pdf. Dostęp 23.03.2023.

Wyrzykowska, Katarzyna M. Muzyka, młodzież i styl życia. O uczestnictwie w kulturze muzycznej warszawskiej młodzieży. Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, 2017.