Destrukcyjna siła resentymentu – Byk Szczepana Twardocha

Dorota Dąbrowska

doi:10.18290/rh23711.2

Data publikacji : 2023-02-16

Tom 71 Nr 1 (2023)

Destrukcyjna siła resentymentu – Byk Szczepana Twardocha

Dorota Dąbrowska

https://orcid.org/0000-0003-4410-1930

DOI: https://doi.org/10.18290/rh23711.2

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę analizy i interpretacji dramatu Byk Szczepana Twardocha oraz jego inscenizacji w reżyserii Roberta Talarczyka oraz Szczepana Twardocha (Teatr Studio, 2022). Zaprezentowana w artykule perspektywa badawcza jest skoncentrowana na refleksji nad ujawniającym się w utworze wątkiem śląskiej tożsamości oraz jego zależnością wobec problematyki resentymentu. Autorka artykułu odwołuje się do rozumienia tej kategorii zawartej w eseistyce Ewy Thomspon, a zatem do namysłu nad dwojakiego rodzaju rolami, przyjmowanymi przez członków społeczeństw krajów postkolonialnych. Analiza tekstu Twardocha w tej perspektywie pozwala na refleksję nad przenikaniem się wątków narodowych, klasowych i psychologicznych.

Słowa kluczowe:

resentyment, śląskość, Śląsk, wina, Twardoch

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Bibliografia

Barcz, Anna. „Pod ziemią. Atropoceniczne narracje na przykładzie Dracha Szczepana Twardocha i Miedzianki Filipa Springera”. Poetyki ekocydu. Historia, natura, konflikt, red. Aleksandra Ubertowska, Dobrosława Korczyńska-Partyka i Ewa Kuliś, Wydawnictwo IBL PAN, 2019, ss. 155-178.

Bourdieu, Pierre. Męska dominacja. Tłum. Lucyna Kopciewicz. Oficyna Naukowa, 2004.

Bujak, Piotr. „Tożsamość śląska. Rzeczywistość czy XX-wieczna kreacja?”. Pogranicze. Polish Borderlands Studies, t. 4, nr 1, 2016, ss. 61-74.

Ćwikła, Paweł, Monika Gnieciak i Kazimierz Wódz. Class and Cultural Narratives. The Upper Silesia Case. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2019.

Dutka, Elżbieta. „Śląski mikrokosmos lęku i trwogi”. Postscriptum Polonistyczne, nr 2 (18), 2016, ss. 221-230.

Girard, René. „Camus’s Stranger Retired”. Modern Language Association, nr 5, 1964, ss. 519-533.

Kiszka-Pytel, Beata. „Nazwy własne a problemy tożsamościowe – na podstawie opowiadań Szczepana Twardocha”. Z nazwą w świat. Filologiczna podróż z Profesor Ireną Sarnowską-Giefing, red. Magdalena Graf, Paweł Graf, Wojciech Hofmański, Instytut Naukowo- Wydawniczy „Maiuscula”, 2018, ss. 231-244.

Kożyczkowska, Adela. „Śląskość jako etniczność: refleksja o pograniczu śląskości i polskości”. Edukacja Międzykulturowa, nr 1 (12)/2020, ss. 52-71.

Koza, Michał. „‘Nieja oczy otwieram’. Etyczne czytanie i Morfina Twardocha”. Teksty Drugie, nr 4, 2016, ss. 340-357.

Kryś, Marek. „Hrdlak i inni. Odmieńcy we współczesnej literaturze śląskiej (Janosch, Kutz, Twardoch)”. Szczęśliwy, kto poznał Janoscha. Literackie korzenie tożsamości, red. Angela Bajorek, Oficyna Wydawnicza „Atut”, 2017, ss. 151-159.

Limanówka, Katarzyna. „Wypełnianie białych plam. Śląska przeciw-historia Szczepana Twardocha”. Historyka: Studia Metodologiczne, t. 48, 2018, ss. 177-196.

Łuksza, Agata. „‘Pani prokurator’ Marii Mrozowicz-Szczepkowskiej, czyli o resentymencie”. Dialog, nr 3 (736), 2018, https://www.dialog-pismo.pl/w-numerach/pani-prokurator-marii-morozowicz-szczepkowskiej-czyli-o-resentymencie. Dostęp 22.04.2022.

Mikołajec, Marcin. „Drach – czyli więcej niż metafora. Kilka spostrzeżeń”. Regionalizm literacki – historia i pamięć, red. Zbigniew Chojnowski, Elżbieta Rybicka, Universitas, 2017, ss. 461-471.

Musialik-Chmiel, Anna. „Tożsamość regionalna w dyskursie medialnym – śląskość jako szczególny przypadek kulturowy”. Współczesne dyskursy medialne, red. Iwona Hofman i Danuta Kępa- Figura, t. 2. Wydawnictwo UMCS, 2022, ss.149-164.

Nietzsche, Friedrich. Z genealogii moralności. Tłum. Grzegorz Sowiński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012.

Niziołek, Grzegorz. „Resentyment jako eksperyment”. Didaskalia: gazeta teatralna, nr 112, 2012, ss. 45-53.

Scheler, Max. Resentyment a moralność. Tłum. Jan Garewicz. Czytelnik, 1977.

Smolorz, Michał. Śląsk wymyślony. Antena Górnośląska, 2012.

Stachowiak, Paweł. „Śląskość i polskość. Czy Szczepan Twardoch nie może być Polakiem w sensie obywatelskim?” Więź, 21.06.2021, https://wiez.pl/2021/06/21/slaskosc-i-polskosc-czy-szczepan-twardoch-nie-moze-byc-polakiem-w-sensie-obywatelskim/. Dostęp 20.04.2022.

Śmieja, Wojciech. Hegemonia i trauma. Literatura wobec dominujących fikcji męskości. Wydawnictwo IBL PAN, 2016.

Tambor, Jolanta. Mowa Górnoślązaków oraz ich świadomość językowa i etniczna. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2006.

Thompson, Ewa. „Sarmatyzm i postkolonializm. O naturze polskich resentymentów”. Europa. Tygodnik Idei, nr 46, 2006.

Thompson, Ewa. „Said a sprawa polska”. Europa. Tygodnik Idei, nr 26, 2005.

Twardoch, Szczepan. Byk. Wydawnictwo Literackie, 2022.

Twardoch, Szczepan. Ballada o pewnej panience. Wydawnictwo Literackie, 2017.

Twardoch, Szczepan. Drach. Wydawnictwo Literackie, 2018.

Twardoch, Szczepan. „Na Śląsku antypolski resentyment przybierze na sile”, rozmowę przeprowadziła Anita Czupryn. Polska (Metropolia Warszawska: wydanie zasadnicze), dodatek Focus, 9.12.2013, nr 98, 2013, s. 6.

Twardoch, Szczepan. Pokora. Wydawnictwo Literackie, 2020.

Twardoch, Szczepan. „Szczepan Twardoch opowiada o swojej najnowszej powieści ‘Drach’”, rozmowę przeprowadziła Justyna Sobolewska, Polityka, 25.11.2014, www.polityka.pl/ tygodnikpolityka/kultura/1600119,1,szczepan-twardoch-opowiada-o-swojej-najnowszej-powiesci-drach.read Dostęp 22.04.2022.

Twardoch, Szczepan. „Tożsamość samotna”, Znak, nr 1, 2012, www.miesiecznik.znak.com.pl/ 6802011szczepan-twardochtozsamosc-samotna/. Dostęp 20.04.2022.

Twardoch, Szczepan. Wieloryby i ćmy: dzienniki 2007-2015. Wydawnictwo Literackie, 2015.

Twardoch, Szczepan. „Żadnego sporu o ‘tożsamość śląską’ nie ma” [wywiad], Onet. Kultura, https://kultura.onet.pl/wywiady-i-artykuly/szczepan-twardoch-zadnego-sporu-o-tozsamosc-slaska-nie-ma-wywiad/8hw7z96. Dostęp 15.09.2022.

Weber, Max. Studia z socjologii religii. Tłum. Jerzy Prokopiuk i Henryk Wandowski, Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1984.

Weryński, Piotr, „Morfostaza. Resentymentalne uwarunkowania sprawstwa w polskiej sferze publicznej”. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, nr 19 (2), 2017, ss. 27-37.

Węgrzynek, Krystian. „Ślązak zbuntowany: recenzja ‘Pokory’ Szczepana Twardocha”. Zaranie Śląskie, nr 6, 2020, ss. 92-94.

Zając, Jan. „Tożsamość, męskość i etyka przemocy: o twórczości Szczepana Twardocha”. Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych, cz. 2, red. Agnieszka Nęcka, Dariusz Nowacki i Jolanta Pasterska, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2016, ss. 437-463.

Zweiffel, Maciej. „Mity korzenne a mity rdzenne – implikacje moralne”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica, t. 18, 2017, ss. 160-171.