Philomena, czyli Słowik – droga duszy do Boga: Eksplikacja hymnu Jana Peckhama

Katarzyna Janus

doi:10.18290/rh23713.6

Data publikacji : 2023-06-07

Tom 71 Nr 3 (2023)

Philomena, czyli Słowik – droga duszy do Boga: Eksplikacja hymnu Jana Peckhama

Katarzyna Janus

https://orcid.org/0000-0003-4897-3621

DOI: https://doi.org/10.18290/rh23713.6

Abstrakt

Celem artykułu jest eksplikacja hymnu Philomena Jana Peckhama, franciszkanina, ucznia św. Bonawentury. W interpretacji hymnu wrócono uwagę na zagadnienie prywatnej medytacji afektywnej, ważne dla nurtu pobożności franciszkańskiej ćwiczenie duchowe, popularne w okresie od końca XI wieku do schyłku średniowiecza. Kluczem do zrozumienia utworu są rozważania św. Bonawentury zawarte w traktatach mistycznych W strukturze poematu rozbudowana narracja służy pokazaniu mistycznej drogi, jaką poprzez oczyszczenie, oświecenie przebywa dusza aż do radości zjednoczenia z Bogiem. W utworze wyodrębnione zostały następujące części wyznaczane Liturgią Godzin: Wstęp – Prooemium, Śpiew o świcie – Cantus in Diluculo, Śpiew na prymę – Cantus ad Primam, Śpiew na tercję – Cantus ad Tertiam, Śpiew w południe – Cantus ad Meridiem, Śpiew na nonę – Cantus ad Nonam. Podjęto także refleksję na temat obecności w polskiej literaturze hymnu Peckhama, przetłumaczonego w dobie romantyzmu przez Lucjana Siemieńskiego.

Słowa kluczowe:

John Peckham, św. Bonawentura, Lucjan Siemieński, mistyka franciszkańska, hymn średniowieczny

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Curtius, Ernst. Literatura europejska i łacińskie średniowiecze. Przeł. Andrzej Borowski. Universitas, 2009.

Dell, Helen. „Handmade Women: The Manufacture of Femininity in the Chansons de femme”. Female-Voice Song and Women’s Musical Agency in the Middle Ages. Brill, 2022, ss. 205-234.

Forstner, Dorothea. Świat symboliki chrześcijańskiej. Przeł. Wanda Zakrzewska, Paweł Pachciarek, Ryszard Turzyński. Instytut Wydawniczy PAX.

Gellinek-Schellekens, Josepha E. The Voice of the Nightingale in Middle English Poems and Bird Debates. Peter Lang, 1984.

Głowiński, Michał, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska i Janusz Sławiński. Słownik terminów literackich. Ossolineum, 1988.

Hodapp, William F. „The Via Mystica in John Pecham’s Philomena: Affective Meditation and Songs of Love”. Mystics Quarterly, t. 21, nr 3, 1995, ss. 80-90, www.jstor.org/stable/ 20717252. Dostęp 12.04.2023.

Janion, Maria. Lucjan Siemieński. Poeta romantyczny. Państwowy Instytut Wydawniczy, 1955.

Kafel, Salezy, redaktor. Antologia mistyków franciszkańskich. Akademia Teologii Katolickiej, 1986.

Kobielus, Stanisław. Bestiarium chrześcijańskie. Zwierzęta w symbolice i interpretacji: Starożytność i średniowiecze. Instytut Wydawniczy PAX, 2002.

Kośla, Romuald Henryk. „Elementy teologii mistycznej św. Bonawentury z Bagnoregio”. Studia Sandomierskie, t. 28, 2021, ss. 177-201, DOI: https://doi.org/10.15633/sts.4186.

Lipski, Dawid.. Jan Peckham i Tomasz z Akwinu. Spór o jedność formy substancjalnej w człowieku. Wydawnictwo UKSW, 2015. Textus et studia, t. 15.

Louismet, Savinian. Życie mistyczne. Przeł. Wanda Gorczyńska. Biblioteka Religijna, 1927.

Łukasiewicz, Jacek. Oko poematu. Wydawnictwo Dolnośląskie, 1991.

McCash, June Hall. „The Swan and the Nightingale: Natural unity in a hostile world in the Lais of Marie de France”. French Studies, t. 49, nr 4, 1995, ss. 385-396.

Pałucki, Jerzy. „Doświadczenie kuszenia Jezusa na pustyni szkołą chrześcijańskiego doskonalenia na opdstawie komentarza św. Ambrożego do Ewangelii według św. Łukasza”. Vox Patrum, t. 33, t. 59, 2013, ss. 179-196.

Plezia, Marian, redaktor. Słownik łacińsko-polski, t. I-V. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.

Raby, F[rederic] J[ames] E[dward]. A History of Secular Latin Poetry in the Middle Ages. Clarendon Press, 1967.

Siemieński, Lucjan. Religijność i mistyka w życiu i poezyach Adama Mickiewicza. Kraków, 1871.

Szövérffy, Joseph. Die Annalen der lateinischen Hymnendichtung. Ein Handbuch. 2. Bände. E. Schmidt, 1964-1965.

Urban-Godziek, Grażyna. „Romańska alba tradycyjna. Między pieśnią ludową a dworską”. Terminus, t. 22, z. 2 (55), 2020, ss. 103-122.

Vanderwielen, Betty. The Myth of Tereus and the Nightingale Motif in Classical and Medieval Literal Literature and in the Works of Chaucer. Praca magisterska, Western Michigan University, 1989.