Działalność pedagogiczna Stanisława Moniuszki w warszawskim Instytucie Muzycznym

Miłosz Aleksandrowicz

doi:10.18290/rh257312.15s

Data publikacji : 2025-12-30

Tom 73 Nr 12 Zeszyt specjalny (2025)

Działalność pedagogiczna Stanisława Moniuszki w warszawskim Instytucie Muzycznym

Miłosz Aleksandrowicz

https://orcid.org/0000-0001-7047-5827

DOI: https://doi.org/10.18290/rh257312.15s

Abstrakt

Artykuł omawia działalność pedagogiczną Stanisława Moniuszki w Instytucie Muzycznym w Warszawie. Dzięki nowo zebranym i zrewidowanym faktom możliwe się stało spojrzenie na tę działalność w sposób inny niż dotąd. W tym nowym świetle Moniuszko, postrzegany wyłącznie jako wybitny kompozytor, ukazuje się również jako ceniony przez swych uczniów nauczyciel, który poza pracą kompozytorską i dyrygencką był bardzo ściśle związany z XIX-wiecznym warszawskim dydaktycznym środowiskiem muzycznym. Wielokontekstowe spojrzenie na ostatnie dziesięć lat życia Moniuszki, uwzględniające marginalizowany zwykle przez badaczy pedagogiczny aspekt jego działalności, dowodzi, że „ojciec polskiej opery narodowej” posiadał również ponadprzeciętny talent pedagogiczny.

Słowa kluczowe:

Stanisław Moniuszko, działalność pedagogiczna, Instytut Muzyczny w Warszawie, dydaktyka muzyczna, życie muzyczne w XIX-wiecznej Polsce

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Aleksandrowicz, Miłosz. „Pamiętnik do nauki harmonii (1871) by Stanisław Moniuszko: A Forgotten 19th-Century Method of Teaching Harmony”. Roczniki Humanistyczne 71, z. 12 Muzykologia (2023): 231-252. DOI:10.18290/rh237012.15.

Balińska, Karolina. „Instytut Muzyczny w prasie warszawskiej II połowy XIX wieku”. Przegląd Historyczno-Oświatowy 51, nr 1-2 (2008): 5-13.

Baranowski, Tomasz. „Stanisław Moniuszko jako pedagog”. Edukacja Muzyczna 18 (2023): 109-121. http://dx.doi.org/10.16926/em.2023.18.14.

Chechlińska, Zofia. (Red.). Szkice o kulturze muzycznej XIX wieku. Studia i materiały, t. 3. Warszawa: Instytut Sztuki (Polska Akademia Nauk), 1986.

Colwell, Richard i Carol Richardson. The New Handbook of Research on Music Teaching and Learning: A Project of the Music Educators National Conference. New York: Oxford University Press, 2002.

Dziadek, Magdalena. Od Szkoły Dramatycznej do Uniwersytetu: dzieje wyższej uczelni muzycznej w Warszawie 1810-2010, t. 1: 1810-1944. Warszawa: Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina, 2016.

Dziadulewicz, Bonifacy. „Ognisko domowe Moniuszki”. Tygodnik Illustrowany, nr 19 (1869).

Górski, Władysław. „August Freyer”. Tygodnik Illustrowany 4/1, nr 23 (1883): 364.

Jachimecki, Zdzisław. Stanisław Moniuszko. Kraków: Nakład Gebethera i Wolffa 1921.

Kania, Emanuel. „Ze świata muzycznego”. Tygodnik Illustrowany 16, nr 409 (1867).

Klechta, Jerzy. Duchowość Moniuszki, 1819-1872. Nowy Sącz – Warszawa: Wydawnictwo Goldruk Wojciech Golachowski, 2013.

Kleczyński, Jan. „Ze świata muzycznego”. Tygodnik Illustrowany 9, nr 212 (1872): 38.

Konopczyński, Władysław. (Red.). Polski słownik biograficzny, t. 9. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1960-1961.

Koper, Sławomir. Moniuszko. Warszawa: HARDE Wydawnictwo, 2020.

Kurier Warszawski, nr 165 (25 lipca 1867): 1036.

Kurier Warszawski, nr 213 (29 września 1868): 2.

Lachowicz, Stanisław. August Freyer – szkic biograficzny, w: Szkice o kulturze muzycznej XIX wieku, t. 3, 324–339. Warszawa: PWN, 1976.

Łaniec, Stanisław. Stanisław Moniuszko (1819-1872): biografia historyczna. Olsztyn: b.w., 2011.

Mazur, Krzysztof. Pierwodruki Stanisława Moniuszki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970.

Narkowicz, Liliana. Stanisław Moniuszko w Wilnie. Wilno: Wydawnictwo Polskie w Wilnie, 2014.

Opieński, Henryk. Stanisław Moniuszko, życie i dzieła. Lwów – Poznań: Wydawnictwo Polskie, 1924.

Pamiętnik Muzyczny i Teatralny, nr 12 (1862): 189.

Pamiętnik Muzyczny i Teatralny, nr 27 (9 lipca 1862): 426-427.

Ritter, Rüdiger. Stanisław Moniuszko i jego muzyka, tłum. Beata Kornatowska i Izabela Sellmer. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019.

Rudziński, Witold. Moniuszko. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1957.

Rudziński, Witold. Moniuszko i jego muzyka. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1970.

Rudziński, Witold. Stanisław Moniuszko w Wilnie. Studia i Materiały do Dziejów Muzyki Polskiej 1. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1955.

Rudziński, Witold i Jan Prosnak. (Red.). Almanach Moniuszkowski: 1872-1952. Warszawa: Czytelnik, 1952.

Rutkowska, Alicja. Działalność pedagogiczna Instytutu Muzycznego Warszawskiego 1860-1918. Warszawa: Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna, 1967.

Rzepko, Władysław. „Moje wspomnienia o Moniuszce”. Muzyka 9, nr 5-6 (1932): 128-130.

Rudziński, Witold i Magdalena Stokowska. (Red.). Stanisław Moniuszko. Listy zebrane. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1969.

Sikorski, Józef. „O potrzebie książek teoretyczno-muzycznych i jak by przyjść do nich”. Pamiętnik Muzyczny i Teatralny, nr 12 (14 marca 1862): 189-191.

Sowiński, Albert. Słownik muzyków polskich dawnych i nowoczesnych. Paryż: E. Martinet, 1874.

Spóz, Andrzej. (Red.). Kultura muzyczna Warszawy drugiej połowy XIX wieku. Warszawa: PWN, 1980.

Stęszewski, Jan. „Uwagi o badaniu muzyki w Warszawie drugiej połowy XIX wieku”. W: Kultura muzyczna Warszawy drugiej połowy XIX wieku, red. Andrzej Spóz, 311–325. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980.

Strumiłło, Tadeusz. Szkice z polskiego życia muzycznego XIX wieku. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1954.

Śledziński, Stefan. (Red.). 150 lat Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1960.

Śledziński-Lidzki, Stefan. „Akta moniuszkowskie w archiwum konserwatorjum warszwskiego”. Muzyka Polska 9, z. 1 (1936): 1-7.

Walicki, Aleksander. Stanisław Moniuszko. Warszawa: nakładem autora, 1873.

Wroński, Witold. „Stanisław Moniuszko”. Życie Śpiewacze, nr 10-12 (1950).