Praktyki i strategie uczenia się języka polskiego wśród wielojęzycznych migrantów i uchodźców wojennych z Ukrainy

Przemyslaw Gebal; Karol Krzyżosiak; Irena Chawrilska; Zbigniew Szmyt

doi:10.18290/rh247210.10

Data publikacji : 2024-12-23

Tom 72 Nr 10 (2024)

Praktyki i strategie uczenia się języka polskiego wśród wielojęzycznych migrantów i uchodźców wojennych z Ukrainy

Przemyslaw Gebal

https://orcid.org/0000-0002-4335-5886

Karol Krzyżosiak

https://orcid.org/0000-0003-1252-0022

Irena Chawrilska

https://orcid.org/0000-0001-7699-6551

Zbigniew Szmyt

https://orcid.org/0000-0001-6658-0317

DOI: https://doi.org/10.18290/rh247210.10

Abstrakt

Wzmożona mobilność transgraniczna spowodowana rosyjską inwazją na Ukrainę skłania specjalistów, zajmujących się nauczaniem języka polskiego jako obcego i drugiego do podejmowania nowych projektów badawczych, rewidujących dotychczasowe założenia psycholingwistyczne i glottopedagogiczne. Bieżąca sytuacja uwydatnia sens dalszego wspierania rozwijanej od drugiej dekady XXI wieku dydaktyki języka polskiego jako drugiego, ukierunkowanej na uczenie się i nauczanie języka polskiego w kontekście migracji i procesów akulturacyjnych. Liczna grupa dorosłych uchodźców, mająca różne plany odnośnie do pobytu w Polsce, potrzebuje nowej, odmiennej od tradycyjnej, ścieżki kształcenia językowo-kulturowego, która umożliwi efektywną integrację społeczną.

Słowa kluczowe:

język polski, migracja, wielojęzyczność, perspektywa uczących się

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Badowska M. (2014). Rola szkoły w procesach migracji dzieci uchodźczych i imigrantów (rozprawa doktorska). Wydział Pedagogiki, Psychologii i Socjologii Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Beręsewicz, M., Kostrzewa, Z., Godlewski, D., i Szałtys, D. (2020). Populacja cudzoziemców w Polsce w czasie COVID-19. Badania eksperymentalne GUS. https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/6329/12/1/1/populacja_cudzoziemcow_w_polsce_w_czasie_covid-19.pdf

Błeszyńska K. (2010). Dzieci obcokrajowców w polskich placówkach oświatowych - perspektywa szkoły. Raport z badań. Ośrodek Rozwoju Edukacji.

Chłopek, Z., i Gębal, P. E. (red.) (2022). Bi- and Multilingualism From Various Perspectives of Applied Linguistics. Vandenhoeck & Ruprecht Verlage.

Dąbrowa E. (2011) Znaczenie tożsamości kulturowej. W: A. Biernacka-Langier, E. Dąbrowa, E. Pawlic‐Rafałowska, J. Wasilewska‐Łaszczuk, i M. Zasuńska (red.), Praca z uczniem cudzoziemskim. Przewodnik dobrych praktyk dla dyrektorów, nauczycieli, pedagogów i psychologów (s. 7–14). Biuro Edukacji m.st. Warszawy.

Di Pardo Léon-Henri, D., i Jain, B. (red.) (2020). Contemporary Research in Foreign Language Teaching and Learning. Cambridge Scholars Publishing.

Fazilatfar, A. M., Damavandi, R. R., Sani, R. H., i Heirati, J. K. (2015). Learners’ Belief Changes About Language Learning. International Journal of English Language Education, 3(1), 1–19. https://doi.org/10.5296/ijele.v3i1.6654 2014

Filip, M. (2015). Dlaczego Słowińcy nie chcą rozmawiać? O antropologicznym czytaniu historii. Rocznik Antropologii Historii, 5(8), 167–188.

Friedman, R., i George, A. (red.) (2022). Online Language Teaching in Diverse Contexts. Cambridge Scholars Publishing.

Gębal P. E. (2009). Nauczanie języków i kultur drugich. Rozwiązania systemowe na przykładzie Szwajcarii. W: J. Mąkosza-Bogdan (red.), Tradycje i perspektywy dialogu języków i kultur. Teoria - praktyka(s. 90–99). Wszechnica Polska.

Giddens, A. (1984). The Constitution of Society. University of California Press

Gil, G., i Pawlas Carazzai, M. R. (2007). Contextualizing an EFL Teachers’ Beliefs About Grammar Teaching. Revista Brasileira de Linguistica Aplicada, 7(2), 91–107. https://doi.org/10.1590/S1984-63982007000200005

Grabowska, E. (2010). Raport z badań jakościowych i ilościowych dotyczących poczucia tożsamości i trudności młodych Wietnamczyków zamieszkałych w Warszawie i okolicach. Stowarzyszenie Wietnamczyków w Polsce „Solidarność i Przyjaźń”.

Grzymała-Moszczyńska, H., Grzymała-Moszczyńska, J., Durlik, J., i Szydłowska-Klakla, P. (2015). (Nie)łatwe powroty do domu? Funkcjonowanie dzieci i młodzieży powracających z emigracji. Fundacja Centrum im. Bronisława Geremka.

Halik, T., Nowicka, E., i Połeć W. (2002). Wietnamczycy w Polsce. Integracja czy izolacja. Instytut Orientalistyczny Uniwersytetu Warszawskiego.

Haraway, D. (2016). The Cyborg Manifesto, Companion Species Manifesto, Companions in Conversation. University of Minnesota Press.

Horwitz, E. K., Horwitz, M. B., i Cope, J. (1986). Foreign Language Classroom Anxiety. Modern Language Journal, 70(2), 125–132. https://doi.org/10.1111/j.1540-4781.1986.tb05256.x

Hut, P., i Żołądek, Ł. (red.) (2013). Repatrianci i polityka repatriacyjna. Studia. Biuro Analiz Sejmowych, 34(2). https://orka.sejm.gov.pl/wydbas.nsf/0/1E3E0E94F0DFA038C1257B7A002C7CDB/%24File/Studia_BAS_34.pdf

Januszewska E., i Markowska-Manista U. (2017). Dziecko „inne” kulturowo w Polsce. Z badań nad edukacją szkolną. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Jarosz, S., i Klaus, W. (red.) (2023). Polska szkoła pomagania. Przyjęcie osób uchodźczych z Ukrainy w Polsce w 2022 roku. Konsorcjum Migracyjne.

Jawor, A., Markowska-Manista, U., i Pietrusińska, M. J. (2020). Konkultura. Wymiary uczestnictwa w kulturze młodych imigrantów z Ukrainy w Polsce. Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Krashen, S. D. (1982). Principles and Practice in Second Language Acquisition. Pergamon Press.

Krzyżosiak, K. (2024). Language Learning Beliefs and Strategies among Ukrainian Polish Speakers in the Face of the Russian Invasion. An Insight From Linguistic Anthropology. W: P. E. Gębal, i I. Janowska (red.), Theory and Practice of Polish Language Teaching. New Methodological Concepts (s. 107–123). Vandenhoeck & Ruprecht Verlage.

Levchuk, P. (2020). Trójjęzyczność ukraińsko-rosyjsko-polska Ukraińców niepolskiego pochodzenia. Księgarnia Akademicka.

Łodziński, S., i Szonert, M., (2016). Polityka migracyjna w Polsce w latach 1989–2015. W: J. Schmidt, i D. Niedźwiedzki (red.), Społeczno-kulturowa identyfikacja cudzoziemców. Raporty i ekspertyzy (s. 11–66). Wydawnictwo Naukowe UAM.

Markowska-Manista, U., i Pasamonik, B. (red.) (2017). Kryzys migracyjny. Perspektywa pedagogiczno-psychologiczna. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Michońska-Stadnik, A. (2013). Teoretyczne i praktyczne podstawy weryfikacji wybranych teorii subiektywnych w kształceniu nauczycieli języków obcych. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Nawracka, M. J. (2020). Nauczanie języka polskiego jako obcego w perspektywie refleksyjnej i kulturowej. Księgarnia Akademicka.

Nikitorowicz, J., Młynarzyk-Sokołowska, A., i Namiotko, U. (red.) (2016). Edukacja w warunkach wielokulturowości. Konteksty społeczno-metodyczne. Wydawnictwo Naukowe Katedra.

Pamuła-Behrens, M., i Szymańska,. M. (2018). Metoda JES-PL. Nauczanie języka edukacji szkolnej uczniów z doświadczeniem migracji. Języki Obcy w Szkole, (2), 4–11.

Pietrzyk B. (2010). Szkoła wobec wyzwań migracyjnych. Trendy. Internetowe czasopismo edukacyjne, (4), 22–26.

Saturno J., i Gębal P. (2022). Interkomprehensja w nauczaniu języka polskiego jako obcego (jpjo) Słowian wschodnich. Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców, 29, 213–229. https://doi.org/10.18778/0860-6587.29.14

Saturno, J. (2020). Production of Inflectional Morphology in Intercomprehension-based Language Teaching: The Case of Slavic Languages. International Journal of Multilingualism, 19(3), 383–401. https://doi.org/10.1080/14790718.2020.1730379

Thoma, N. (2022). Biographical Perspectives on Language Ideologies in Teacher Education. Language and Education, 36(5), 419–436. https://doi.org/10.1080/09500782.2022.2085046

White, C. (1999). Expectations and Emergent Beliefs of Self-Instructed Language Learners. System, 27(4), 443–457. https://doi.org/10.1016/S0346-251X(99)00044-5

White, C. (2008). Beliefs and Good Language Learners. W: C. Griffiths (red.), Lessons From Good Language Learners (s. 121–130). Cambridge University Press

Williams, A. (2007). Listen to Me, Learn With Me: International Migration and Knowledge Transfer. British Journal of Industrial Relations, 45(2), 361–382. https://doi.org/10.1111/j.1467-8543.2007.00618.x