Заголовок-медиатекст по обе стороны границы (на примере русскоязычных новостных порталов метрополии и диаспоры)

Irina Rebrova; Natalia Tshuikina

doi:10.18290/rh247207.9

Data publikacji : 2024-11-20

Tom 72 Nr 7 (2024)

Nagłówki tekstów medialnych po obu stronach granicy (na przykładzie rosyjskojęzycznych portali informacyjnych metropolii i diaspory)

Irina Rebrova

https://orcid.org/0000-0002-9295-8181

Natalia Tshuikina

https://orcid.org/0000-0002-0362-1457

DOI: https://doi.org/10.18290/rh247207.9

Abstrakt

W artykule poddano analizie nagłówki, traktowane jako teksty medialne, publikowane 24 kwietnia 2023 roku na różnych rosyjskojęzycznych portalach informacyjnych zarówno w Rosji, jak i za granicą (w krajach bałtyckich, Niemczech i Austrii). Opracowywano algorytm umożliwiający analizę nagłówków na poziomie tematyczno-kompozycyjnym/pragmastylistycznym. Poprzez tę analizę starano się zidentyfikować podobieństwa i różnice pomiędzy badanymi źródłami oraz wytyczyć nadrzędne elementy tematyczne wiadomości danego dnia. W początkowej fazie analizy stało się jasne, że lokalne źródła medialne w Niemczech i Austrii w przeważającej mierze traktują priorytetowo tematy wewnętrzne, zarówno historyczne, jak i współczesne, lekceważąc jednocześnie wiadomości ze świata, w tym wydarzenia związane z trwającym konfliktem na Ukrainie. Natomiast media w krajach bałtyckich wykazują skłonność do relacjonowania wydarzeń międzynarodowych. Badanie ujawnia godne uwagi zmiany w treści wiadomości w większości źródeł, zarówno w obszarach metropolitalnych, jak i w diasporze. Wyraźnie wyłania się wspólna dominująca idea tematyczna: temat wojny. Zauważono przenikanie dyskursu wrogości w sferę wiadomości informacyjnych, zachowując jednocześnie podobieństwo prezentacji wydarzenia polikodowego na poziomie kompozycyjnym, gdzie szczególnego znaczenia nabiera znak dwukropka.

Słowa kluczowe:

nagłówek, tekst medialny, wydarzenie polikodowe, gatunek wiadomości, poziom kompozycyjno-tematyczny, dominanta tematyczna

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Apukhtin, Igor’. „Izmeneniye mediateksta pod vliyaniyemprotsessa konvergentsii SMI”. Mir russkogo slova, no. 2 (2015): 18-21 [Апухтин, Игорь. „Изменение медиатекста под влиянием процесса конвергенции СМИ”. Мир русского слова, № 2 (2015): 18-21].

Bazhenova, Yekaterina. „Predstavleniye informatsii v zagolovke setevogo novostnogo teksta”. Vestnik Amurskogo gosudarstvennogo universiteta. Seriya: Gumanitarnyye nauki, no. 52 (2011): 114-117 [Баженова, Екатерина. „Представление информации в заголовке сетевого новостного текста”. Вестник Амурского государственного университета. Серия: Гуманитарные науки, № 52 (2011): 114-117.

Cherkasova, Mariya. „Mediasobytiye i mediaobraz s tochki zreniya medialingvistiki i mediakritiki (na primere yazyka vrazhdy)”. Voprosy zhurnalistiki, pedagogiki, yazykoznaniya, no. 7.18 (89) (2010): 250-257 [Черкасова, Мария. „Медиасобытие и медиаобраз с точки зрения медиалингвистики и медиакритики (на примере языка вражды)”. Вопросы журналистики, педагогики, языкознания, № 7.18 (89) (2010): 250-257].

Dobrosklonskaya, Tat’yana. “Medialingvistika: aktual’nyye napravleniya izucheniya mediarechi”. Vestn. Mosk. un-ta. Seriya 19: Lingvistika imezhkul’turnaya kommunikatsiya, no. 4 (2020): 26-38 [Добросклонская, Татьяна. “Медиалингвистика: актуальные направления изучения медиаречи”. Вестн. Моск. ун-та. Серия 19: Лингвистика и межкультурная коммуникация, № 4 (2020): 26-38].

Duskayeva, Liliya. „Yazykovo-stilisticheskiye izmeneniya v sovremennykh SMI”. V: Stilisticheskiy entsiklopedicheskiy slovar’ russkogo yazyka, red. Margarita Kozhina, 664-675. Moskva: Flinta, 2011 [Дускаева, Лилия. „Языково-стилистические изменения в современных СМИ”. В: Стилистический энциклопедический словарь русского языка, ред. Маргарита Кожина, 664-675. Москва: Флинта, 2011].

Duskayeva, Liliya. „Vektory praksiologicheskogo analiza v medialingvistike”. Medialingvistika, no. 6.1 (2019): 4-18 [Дускаева, Лилия. „Векторы праксиологического анализа в медиалингвистике”. Медиалингвистика, № 6.1 (2019): 4-18.

Duskayeva, Liliya i Tamara Red’kina. „Vvedeniye v grammatiku rechevykh deystviy”. V: Grammatika rechevykh deystviy v medialingvistike, red. Liliya Duskayeva, 29-32. Moskva: Flinta, 2019 [Дускаева, Лилия и Тамара Редькина. „Введение в грамматику речевых действий”. В: Грамматика речевых действий в медиалингвистике, ред. Лилия Дускаева, 29-32. Москва: Флинта, 2019].

Iriskhanova, Ol’ga. Igry fokusa v yazyke. Semantika, sintaksis i pragmatika defokusirovaniya. Moskva: YASK, 2014 [Ирисханова, Ольга. Игры фокуса в языке. Семантика, синтаксис и прагматика дефокусирования. Москва: ЯСК, 2014].

Kazimyanets, Yelena. „Etot «bezumnyy, bezumnyy, bezumnyy» mir v «strannykh» zagolovkakh elektronnykh SMI”. Slavistica Vilnensis, no. 63 (2018): 273-284 [Казимянец, Елена. „Этот «безумный, безумный, безумный» мир в «странных» заголовках электронных СМИ”. Slavistica Vilnensis, № 63 (2018): 273-284].

Kovshova, Mariya. Semantika i pragmatika evfemizmov: kratkiy tematicheskiy slovar’ sovremennykh russkikh evfemizmov. Moskva: Gnozis, 2007 [Ковшова, Мария. Семантика и прагматика эвфемизмов: краткий тематический словарь современных русских эвфемизмов. Москва: Гнозис, 2007].

Kolesnichenko, Aleksandr. „Vostrebovannost’ zhanrov zhurnalistskikh tekstov v onlaynovykh SMI”. Vestn. Mosk. un-ta. Seriya 10: Zhurnalistika, no. 1 (2018): 26-42 [Колесниченко, Александр. „Востребованность жанров журналистских текстов в онлайновых СМИ”. Вестн. Моск. ун-та. Серия 10: Журналистика, № 1 (2018): 26-42].

Kon’kov, Vladimir. „Grammatika portretirovaniya okruzhayushchego mira v media”. V: Grammatika rechevykh deystviy v medialingvistike, red. Liliya Duskayeva, 88-148. Moskva: Flinta, 2019 [Коньков, Владимир. „Грамматика портретирования окружающего мира в медиа”. В: Грамматика речевых действий в медиалингвистике, ред. Лилия Дускаева, 88-148. Москва: Флинта, 2019].

Kuznetsov, Yegor. „Sopostavleniye zagolovka isoderzhaniya publikatsii kak klyuch k ponimaniyu spetsifiki klikbeyta”. Znak: problemnoye pole mediaobrazovaniya, no. 4 (42) (2021): 133-139 [Кузнецов, Егор. „Сопоставление заголовка и содержания публикации как ключ к пониманию специфики кликбейта”. Знак: проблемное поле медиаобразования, № 4 (42) (2021): 133-139].

Kupina, Nataliya i Tamara Matveyeva. Stilistika sovremennogo russkogo yazyka. Moskva: Yurayt, 2020 [Купина, Наталия и Тамара Матвеева. Стилистика современного русского языка. Москва: Юрайт, 2020].

Lomakin, Boris. „Model’ mediasobytiya kak elementa mediynoy kartiny mira”. Sovremennyy diskurs-analiz, no. 2 (30) (2022): 12-18 [Ломакин, Борис. „Модель медиасобытия как элемента медийной картины мира”. Современный дискурс-анализ, № 2 (30) (2022): 12-18].

Mokhireva, Svetlana. „Variativnost’ reprezentatsiy verbal’nogo sobytiya v SMI”. Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo universiteta, no. 373 (2013): 19-22 [Мохирева, Светлана. „Вариативность репрезентаций вербального события в СМИ”. Вестник Томского государственного университета, № 373 (2013): 19-22].

Sladkevich, Zhanna. “Deformatsiya faktual’noy informatsii v novostnykh vebresursakh s klikbeyt-zagolovkami”. Publichnaya politika 3, no. 1-2 (2019): 127-148 [Сладкевич, Жанна. „Деформация фактуальной информации в новостных вебресурсах с кликбейт-заголовками”. Публичная политика 3, № 1-2 (2019): 127-148].

Toshovich, Branko. Internet-stilistika. Moskva: Flinta Nauka, 2015 [Тошович, Бранко. Интернет-стилистика. Москва: Флинта Наука, 2015].

Tret’yakova, Yevgeniya i Vera Antropova. „K voprosu o klassifikatsii zhanrov operativno-novostnykh tekstov v internet-SMI”. Znak: problemnoye pole mediaobrazovaniya, no. 4 (26) (2017): 245-249 [Третьякова, Евгения и Вера Антропова. „К вопросу о классификации жанров оперативно-новостных текстов в интернет-СМИ”. Знак: проблемное поле медиаобразования, № 4 (26) (2017): 245-249].

Sheygal, Yelena. Semiotika politicheskogo diskursa. Moskva: RGB, 2009 [Шейгал, Елена. Семиотика политического дискурса. Москва: РГБ, 2009].

Shmeleva, Tat’yana. „«Uplotneniye zhanrov» kak tendentsiya mediasfery”. Zhanry rechi, no. 4(20) (2018): 270-276 [Шмелева, Татьяна. „«Уплотнение жанров» как тенденция медиасферы”. Жанры речи, № 4(20) (2018): 270-276].

Zharina Ol’ga. „Zagolovok kak sredstvo sozdaniya obraza gosudarstva v zarubezhnykh SMI”. Baltiyskiy gumanitarnyy zhurnal, no. 8.2 (27) (2019): 235-237 [Жарина, Ольга. „Заголовок как средство создания образа государства в зарубежных СМИ”. Балтийский гуманитарный журнал, № 8.2 (27) (2019): 235-237].