Is het zo zwart-wit? Kleurenpercepties op basis van lexicale vergelijkingen met zwart, wit en rood in het Nederlands, Frans en Pools

Beata Popławska

doi:10.18290/rh25735.3

Data publikacji : 2025-08-04

Tom 73 Nr 5 (2025)

Czy to na pewno takie czarno-białe? Postrzeganie kolorów na podstawie porównań leksykalnych z czernią, bielą i czerwienią w języku niderlandzkim, francuskim i polskim

Beata Popławska

https://orcid.org/0000-0003-0196-2378

DOI: https://doi.org/10.18290/rh25735.3

Abstrakt

Każdy kraj i kultura kojarzy kolory z różnymi elementami (tzw. prototypami, znanymi również jako cognitive reference points). Prototypy to słowa, które definiują konkretny kolor, np. niebo – niebieski, trawa – zielony, krew – czerwony. Prototypy te mogą odbiegać od siebie w różnych językach. Słownictwo oraz idiomy związane z kolorami są interesującym tematem analizy dla badań porównawczych, ponieważ ukazują one różnice zarówno językowe jak i kulturowe. Celem tej analizy jest zebranie leksykalnych definicji kolorów (białego, czarnego i czerwonego) oraz porównań leksykalnych w językach niderlandzkim, francuskim i polskim, aby określić, w jakim stopniu są one postrzegane w podobny sposób.

Słowa kluczowe:

prototypy barw, porównania, przymiotniki złożone, niderlandzki, polski, francuski, kognitywne punkty odniesienia

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (Nederlands)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Al-Amar, A. M, Ababneh, M. D., & Ababneh, I. A. (2024). A cultural comparative study of white and black colours in Spanish and Arabic adages. Theory and Practice in Language Studies, 14(2), 515–523.

Bańko, M. (2007). Słownik porównań. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bawej, Izabela. (2018). Kolorowy świat w odbiorze Polaków i Niemców w szerszym kontekście językowo-kulturowym. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego

Berlin, B., & Kay, P. (1969). Basic color terms: Their universality and evolution. University of California Press.

Boon, T. den. (2007). Van Dale Groot Vergelijkingenwoordenboek. Van Dale Lexicografie.

Boon, T. den, & Geeraerts, D. (red.). (2015). Van Dale Groot Woordenboek van de Nederlandse taal (15e ed., 3 delen). Van Dale Uitgevers.

Cazelles, Nicolas. (1996). Le comparaisons du français. Belin.

Gage, J. (2008). Kolor i kultura. Teoria i znaczenie koloru od antyku do abstrakcji. Universitas.

Geeraerts, D. (1989). Wat er in een woord zit. Peeters Leuven.

Gonigroszek, D. (2008). Językowy obraz świata barw i kolorów jako przykład kulturowych różnic w językach. Językoznawstwo: współczesne badania, problemy i analizy językoznawcze, 2, 91–99.

Kay, P., & McDaniel, C. K. (1978). The linguistic significance of the meanings of basic color terms. Language, 54(3), 610–646.

Król, I. (2019). Nazwy kolorów w języku arabskim oraz w języku polskim. Polonica, 36, 29–41.

Madeja, A. (2010). Skąd pochodzą polskie nazwy kolorów. Postscriptum Polonistyczne, 2(6), 197–217.

Philip, G. S. (2003). Connotation and collocation: A corpus-based investigation of colour words in English and Italian. University of Birmingham.

Rey, A., & Chantreau, S. (2003). Le Robert. Dictionnaire d’expressions et locutions. Le Robert.

Rey, A., & Rey-Debove, J. (red.). (2020). Le Petit Robert. Dictionnaire alphabétique et analogique de la langue française. Le Robert.

Rosch, E. (1973). Natural categories. Cognitive Psychology, 4, 328–350.

Spek, E. van der. (1993). Taalmaskerade. Over beeldspraak, metaforen & vergelijkingen. Kosmos – Z&K Uitgevers.

Tabakowska, E. (2011). Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa. Universitas.

Tribushinina, E. (2008). Cognitive reference points: Semantics beyond the prototypes in adjectives of space and colour. LOT.

Tokarski, R. (2004). Sematyka barw we współczesnej polszczyźnie. Wydawnictwo UMCS.

Wierzbicka, A. (1990). The meaning of color terms: Semantics, culture, and cognition. Cognitive Linguistics, 1(1), 99–150.

Wysoczański, W. (2006). Językowy obraz świata w porównaniach zleksykalizowanych. Na materiale wybranych języków. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.