Transcendując dychotomie. Narrator w powieści Drach Szczepana Twardocha

Nina Nowara-Matusik

doi:10.18290/rh24725.12

Data publikacji : 2024-08-28

Tom 72 Nr 5 (2024)

Transcendując dychotomie. Narrator w powieści Drach Szczepana Twardocha

Nina Nowara-Matusik

https://orcid.org/0000-0002-7088-0395

DOI: https://doi.org/10.18290/rh24725.12

Abstrakt

Autorka artykułu bada profile i funkcje narratora w powieści Drach (2014) górnośląskiego pisarza Szczepana Twardocha. Punkt wyjścia stanowi założenie, że powieściowy narrator to konstrukt hybrydyczny, jednoczący w sobie różnorakie – mitologiczne oraz archetypowe – obrazy. Wykraczając poza konwencjonalne dychotomie, tworzy Twardoch oryginalną górnośląską powieść, w której porusza kwestię (auto)destrukcyjnej (górnośląskiej) tożsamości.

Słowa kluczowe:

narrator, smok, wąż, bóg, Górny Śląsk, hybrydyczność

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (Deutsch)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bachofen, Johan J. Das Mutterrecht. Eine Untersuchung über die Gynaikokratie der alten Welt nach ihrer religiösen und rechtlichen Natur. Stuttgart, 1861.

Bauks, Michaela. „Tannin.“ In Das Wissenschaftliche Bibellexikon im Internet (www.wibilex.de), 2019. http://www.bibelwissenschaft.de/stichwort/26497.

Brückner, Aleksander. Mitologia słowiańska i polska. Poznań: Replika, 2022.

Czok, Monika. „Brücke, Grenzstein, Smaragd… Metaphorische Darstellungen Schlesiens und seiner Bewohner.“ Germanistische Beiträge 46, Nr. 1 (2020): 203–225.

Dampc-Jarosz, Renata, und Michał Skop. „Wir kreuzen uns mit Polen. Oberschlesien als Grenzraum aus kultur- und literaturwissenschaftlicher Sicht.“ In Blick(e) über die Grenze. Transkulturelle und transdisziplinäre Ansätze in der germanistischen Forschung und Lehre, herausgegeben von Ewa Żebrowska, Magdalena Olpińska-Szkiełko und Magdalena Latkowska, 6–17. Warszawa: Stowarzyszenie Germanistów Polskich/Verband Polnischer Germanisten, 2018.

Dutka, Elżbieta. „‚Tajna historia mówiona‘. Drach Szczepana Twardocha jako głos (z) peryferii.“ Świat i Słowo 2 (2016): 59–73.

Frey-Anthes, Henrike. Unheilmächte und Schutzgenien, Antiwesen und Grenzgänger: Vorstellungen von ‚Dämonen‘ im alten Israel. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 2007.

Fuchs, Thomas. „Zwischen Leib und Körper.“ In Leib und Leben. Perspektiven für eine neue Kultur der Körperlichkeit, herausgegen von Martin Hähnel und Marcus Knaup, 82–93. Darmstadt: WBG, 2013.

Furcha, Edward J. Vorwort zu The Cherubinic Wanderer, von Angelus Silesius, ubersetzt von Maria Shrady, 24–34. New York: Paulist Press, 1986.

Grimm, Jacob. Deutsche Mythologie. Göttingen, 1835.

Hesse, Hermann. Siddhartha. Mineola, New York: Dover Publications, 1998.

Igl, Natalia. „Erzähler und Erzählstimme.“ In Grundthemen der Literaturwissenschaft: Erzählen, herausgegeben von Martin Huber und Wolf Schmid, 127–149. Berlin: de Gruyter, 2018.

Iser, Wolfgang. „Die Apellstruktur der Texte. Unbestimmtheit als Wirkungsbedingung literarischer Prosa.“ In Rezeptionsästhetik. Theorie und Praxis, herausgegeben von Rainer Warning, 228–252. München: W. Fink, 1975.

Jakubowski, Stanisław. Bogowie Słowian. Kraków: Powściągliwość i Praca, 1933.

Krüger, Annette. „Behemot.“ In Das Wissenschaftliche Bibellexikon im Internet (www.wibilex. de), 2010. https://www.die-bibel.de/ressourcen/wibilex/altes-testament/behemot.

Kryza, Anna. „Drakologia starożytna. Motyw smoka w literaturze pozabiblijnej.“ Collectanea Theologica 87, Nr. 3 (2017): 67–96.

Lemann, Natalia. „Smok, Maja, Kali i Śmierć. Histoire croisée i omnipotentni narratorzy w twórczości Szczepana Twardocha.“ Roczniki Humanistyczne 71, Nr. 1 (2023): 9–28.

Limanówka, Katarzyna. „Wypełnianie białych plam. Śląska przeciw-historia Szczepana Twardocha.“ Historyka. Studia Metodologiczne 48 (2018): 177–196.

May, Markus. „Den Drachen denken. Liminale Geschöpfe als das Andere der Kultur.“ In Den Drachen denken: Liminale Geschöpfe als das Andere der Kultur, herausgegeben von Markus May, Michael Baumann, Robert Baumgartner und Tobias Eder, 7–24. Bielefeld: de Gruyter, 2019.

Mevissen, Sofie F. „Geteiltes Gedächtnis. Die transkulturelle Kontaktzone Schlesien im deutschen und polnischen Generationenroman der Gegenwart.“ Germanoslavica 33, Nr. 1 (2022): 97–109.

Pełka, Leonard J. U stóp słowiańskiego Parnasu. Bogowie i gusła. Poznań: Replika, 2021.

Schmid, Wolf, und Katrin Dennerlein. „Grundbegriffe der Erzählanalyse.“ In Handbuch Erzählliteratur. Theorie, Analyse, Geschichte, herausgegeben von Matías Martínez, 131–165. Stuttgart, Weimar: J. B. Metzler-Verlag, 2011.

Schütt, Hans-Werner. Auf der Suche nach dem Stein der Weisen. Die Geschichte der Alchemie. München: C. H. Beck, 2000.

Schwartz, Matthias. „Im ewigen Replay der Welten. Zu Szczepan Twardochs kontrafaktischen Geschichtsfiktionen ‚jenseits des Endes der Zeit‘.“ In Interventionen in die Zeit. Kontrafaktisches Erzählen und Erinnerungskultur, herausgegeben von Riccardo Nicolosi, Brigitte Obermayr und Nina Weller, 89–116. Paderborn: Schöning, 2019.

Sobolewska, Justyna. „Szczepan Twardoch opowiada o swojej najnowszej powieści ‚Drach‘.“ Polityka, 25. November 2014, Kultura. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/160 0119,1,szczepan-Twardoch 2020-opowiada-o-swojej-najnowszej-powiesci-drach.read.

Strzelczyk, Jerzy. Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian. Poznań: Rebis, 2007.

Szczepanik, Paweł. Słowiańskie zaświaty. Wierzenia, wizje i mity. Szczecin: Triglav, 2018.

Szyjewski, Andrzej. Religia Słowian. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2003.

Twardoch, Szczepan. Drach. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2014.

Twardoch, Szczepan. Drach. Roman. Aus dem Polnischen von Olaf Kühn. Reinbek bei Hamburg: Rowohlt, 2020.

Węgrzynek, Krystian. „Rana dekapitacyjna (Śląska). Między diagnozami Jana Nikodema Jaronia i Szczepana Twardocha.“ Rana. Literatura – Doświadczenie – Tożsamość 1 (2022): 1–22.

Zając, Jan. „Tożsamość, męskość i etyka przemocy: o twórczości Szczepana Twardocha.“ In Skład osobowy: szkice o prozaikach współczesnych, Teil 2, herausgegeben von Agnieszka Nęcka, Dariusz Nowacki und Jolanta Pasterska, 437–463. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2016.

Zeller, Rosmarie. „Der Erzähler.“ In Reallexikon der deutschen Literaturwissenschaft, herausgegeben von Georg Braungart, Harald Fricke, Klaus Grubmüller, Jan-Dirk Müller, Friedrich Vollhardt und Klaus Weimar, 1: 502–505. Berlin, New York: de Gruyter, 2007.