Nihilizm w myśli Giacoma Leopardiego. Od indywidualnego pesymizmu do refleksji nad ludzką cywilizacją w Zibaldone

Katarzyna Kowalik

doi:10.18290/rh25735.13s

Data publikacji : 2025-12-22

Tom 73 Nr 5 Zeszyt specjalny (2025)

Nihilizm w myśli Giacoma Leopardiego. Od indywidualnego pesymizmu do refleksji nad ludzką cywilizacją w Zibaldone

Katarzyna Kowalik

DOI: https://doi.org/10.18290/rh25735.13s

Abstrakt

W niniejszym badaniu przeanalizowany zostanie temat nihilizmu w twórczości Giacoma Leopardiego. Ten wielki włoski poeta jest ceniony nie tylko ze względu na swoją twórczość literacką, ale także stworzenie systemu filozoficznego.

W celu lepszego zgłębienia myśli Leopardiego, zostaną przede wszystkim wyjaśnione pojęcia związane z nihilizmem. Odniesiemy się do historii nurtu, zwracając szczególną uwagę na jego rozwój w XIX wieku. Podstawy teoretyczne posłużą następnie do zaobserwowania i zinterpretowania idei filozoficznych poety, zawartych w jego zbiorze Zibaldone di pensieri.

Tekst, będący prawdziwym intelektualnym dziennikiem Leopardiego, zawiera rozważania autora na różne tematy: filologii, historii, polityki, literatury, moralności, religii, filozofii, estetyki. Powracającym motywem są odniesienia do nihilizmu – duchowa pustka, negacja istnienia, poczucie nicości. Analiza pokaże, w jaki sposób poeta stworzył własną refleksję na temat cywilizacji ludzkiej, porównywalną pod pewnymi względami z ideami Arthura Schopenhauera, Friedricha Nietzschego, Sørena Kierkegaarda i Blaise’a Pascala.

Słowa kluczowe:

Giacomo Leopardi, Zibaldone, filozofia, XIX wiek, nihilizm

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (Italiano)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bellifemine, O., Bruni, R., Masi, L. (a cura di) (2023). Leopardi oltre la letteratura. Lo Zibaldone nella cultura contemporanea. Wydawnictwo Naukowe UKSW. https://wydawnictwo.uksw.edu.pl/img/cms/e-booki/Leopardi%20oltre%20la%20letteratura.pdf (accesso: 20.12.2024).

Camus, A. (1951). L’Homme révolté. Éditions Gallimard.

De Sanctis, F. (2018). Storia della letteratura italiana. BUR Rizzoli.

Ferroni, G. (2012). Storia della letteratura italiana. Dall’Ottocento al Novecento. Mondadori.

Kutnik, J. (2009). Anarchizm a nihilizm w Rosji lat 60. i 70. XIX wieku. Historyczno-filozoficzny zarys zagadnienia. In Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio I, Philosophia-Sociologia, 34, 149-165. http://dlibra.umcs.lublin.pl/Content/24003/czas16080_34_2009_11.pdf (accesso: 19.12.2024).

Lubańska, S. (2001). Pascal i Kierkegaard – filozofowie rozpaczy i wiary. Universitas.

Ollivier, S. (2008). La réception de Dostoïevski en France au début du XXIème siècle. Dostoevsky Studies, New Series, 12, 7–22. http://periodicals.narr.de/index.php/dostoevsky_studies/article/download/730/708 (accesso: 16.12.2024).

Pascal, B. (2018). Pensieri. Atlas.

Plante, G. (2013). Le défi de Gorgias. Société scientifique parallèle Inc. http://classiques.uqac.ca/contemporains/plante_gilles/defi_de_gorgias/defi_de_gorgias.html (accesso: 17.12.2024).

Szydłowska, V. (2003). Nihilizm i dekonstrukcja. Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.

Ślarzyńska, M. (2022). Un lento avvicinamento. Letture polacche dello Zibaldone. In Italianistica, 51(2), 149–163. https://doi.org/https //doi.org/10.19272/202201302012 (accesso: 28.07.2025).

Cinici. (n.d.). In Enciclopedia Treccani. Treccani. https://www.treccani.it/enciclopedia/cinici/ (accesso: 18.12.2024).

Sofistica. (n.d.). In Enciclopedia Treccani. Treccani. https://www.treccani.it/enciclopedia/sofistica/ (accesso: 18.12.2024).

Zabaione. (n.d.). In Enciclopedia Treccani. Treccani. https://www.treccani.it/vocabolario/zabaione/ (accesso: 18.12.2024).

Trzeciak, M. (2013). L’esperienza estetica nello “Zibaldone” di Giacomo Leopardi. Aracne.

Trzeciak, M. (2018). Orizzonti d’attesa sulla ricezione di Leopardi dall’Ottocento ad oggi. Ticontre. Teoria Testo Traduzione, 9, 325–340. https://teseo.unitn.it/index.php/ticontre/article/view/1072 (accesso: 28.07.2025).

Ugniewska, J. (1976). Oświeceniowy kryzys pojęcia ładu w twórczości Leopardiego. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Ugniewska, J. (1991). Giacomo Leopardi. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Wasiewicz, J. (2010). Oblicza nicości. Z dziejów nihilizmu europejskiego w XIX wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Zawadzki, A. (2012). Po jasnej stronie nihilizmu. Vattimo i Baudrillard. In E. Partyga, M. Januszkiewicz (a cura di), Nihilizm i nowoczesność (pp. 183–196). Oficyna Wydawnicza Errata.