The Psalter in Exile: Translation, Correction, and Revision of the Psalms at the Stuart Court in Saint-Germain-en-Laye

Magdalena Charzyńska-Wójcik

doi:10.18290/rh24725.2s

Data publikacji : 2024-12-31

Tom 72 Nr 5 Zeszyt specjalny (2024)

Psałterz na wygnaniu: tłumaczenie, korekta i rewizja psalmów na Dworze Stuartów w Saint-Germain-en-Laye

Magdalena Charzyńska-Wójcik

https://orcid.org/0000-0002-8789-8989

DOI: https://doi.org/10.18290/rh24725.2s

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest niezbadanemu dotychczas przekładowi psalmów na język angielski, którego dokonano na dworze króla Jakuba II na wygnaniu w Saint-Germain-en-Laye, po czym wydrukowano anonimowo w latach 1700 i 1704 (wydanie poprawione). Tłumaczami byli John Caryll i David Nairne, a zachowanie się Dziennika Nairne’a umożliwiło dokładne prześledzenie procesu tłumaczenia i rekonstrukcję podziału obowiązków między tłumaczami. Odkryty przeze mnie autograf tłumaczenia wykonany ręką Nairne’a dla królowej Marii z Modeny natychmiast po ukończeniu tłumaczenia w 1697 r., a więc przed wprowadzeniem do tekstu znaczących zmian przez recenzentów, daje niepowtarzalną możliwość wglądu w proces rewizji. Szczegółowa analiza wariatów wprowadzonych w kolejnych redakcjach ukazuje, że – mimo udziału co najmniej kilku różnych recenzentów – zastosowane procedury rewizyjne stanowiły część systematycznego procesu, którego celem było zarówno uzyskanie aprobacji niezbędnych do ogłoszenia tłumaczenia drukiem, jak i przekazanie w ręce czytelników jak najlepszego tekstu

Słowa kluczowe:

tłumaczenie, rewizja, John Caryll, David Nairne, dwór Stuartów na wygnaniu

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Charzyńska-Wójcik, M. (2013). Text and context in Jerome’s Psalters. Prose translations into Old, Middle and Early Modern English. Wydawnictwo KUL.

Charzyńska-Wójcik, M. (2019). The Psalter over the water: A multidisciplinary account of originality. Linguistica Silesiana, 40, 7–22. https://doi.org/10.24425/linsi.2019.129398

Charzyńska-Wójcik, M. (2021). Familiarity and favour: towards assessing Psalm translations. Linguistica Silesiana, 42, 43–77. https://doi.org/10.24425/linsi.2021.137231

Charzyńska-Wójcik, M. (2023). Too good is bad. On a forgotten translation of the Book of Psalms from 1700. Roczniki Humanistyczne, 71(6, Special Issue), 15–43. https://doi.org/10.18290/rh237106.2s

Charzyńska-Wójcik. M. (in prep.). The Psalmes of David over the water. John Caryll and David Nairne’s translation “from the Vulgat”. [Manuscript in preparation].

Charzyńska-Wójcik, M. & Corp, E. (in press). A recently discovered volume of Irish carols to be sung at the exiled Stuart court in France. Archivium Hibernicum.

Clancy, T. H. (1974). English Catholic books, 1641–1700: A bibliography. Loyola University Press.

Clancy, T. H. (1996). English Catholic books 1641–1700: A bibliography. Revised ed. Scolar Press.

Corp, E. (2015) James II and David Nairne: The exiled king and his first biographer. English Historical Review, 129(541), 1383–1411. https://doi.org/10.1093/ehr/ceu319

Corp, E. T. (2004). A court in exile: The Stuarts in France, 1689–1718. With contributions by Edward Gregg, Howard Erskine-Hill, and Geoffrey Scott. Cambridge University Press.

Corp, E. T. (2018). Sir David Nairne: The life of a Scottish Jacobite at the court of the exiled Stuarts. Peter Lang.

Cummings, B. (2002). The literary culture of the Reformation: Grammar and grace. Oxford University Press.

Cummings, B. (Ed.). (2011). The Book of Common Prayer: The texts of 1549, 1559, and 1662. Oxford University Press.

Daniell, D. (2003). The Bible in English. Its history and influence. Yale University Press.

Glickman, G. (2009). The English Catholic community, 1688-1745: Politics, culture and ideology. Boydell & Brewer.

Goldzweig, A. (1980). Literary censorship in France: Historical comparisons with Anglo-Saxon traditions, 1275–1940. Comparative Literature Studies, 17(3), 287–304.

Gregg, E. (1993). New light on the authorship of the Life of James II. The English Historical Review, 108(429), 947–965.

Halloran, B. M. (1997). The Scots College Paris 1603–1792. John Donald Publishers.

Jacobs, A. (2013). The Book of Common Prayer. A biography. Princeton University Press.

Lass, R. (1999). Phonology and morphology. In R. Lass (Ed.), The Cambridge history of the English language: Vol. 3. 1476–1777 (pp. 56–196). Cambridge University Press.

Myers, J. E. (2024). Manuscript devotional culture in eighteenth-century English convents: A case study. Eighteenth-Century Life, 48(1), 113–133.

Shelford, A. G. (2006). Of sceptres and censors: Biblical interpretation and censorship in seventeenth-century France. French History, 20(2), 161–181.

Shelford, A. G. (2007). Transforming the republic of letters: Pierre-Daniel Huet and European intellectual life, 1650–1720. Boydell & Brewer.

Temple, P. L. (2019). Mysticism and identity among the English Poor Clares. Church History, 88(3), 645–671.

Williams, M. (2023). Mary Beatrice of Modena: Patronage, poetry, and power. In E. Gregory & M. C. Questier (Eds.), Later Stuart queens, 1660–1735. Religion, political culture, and patronage (pp. 97–119). Palgrave MacMillan.