Intermedialny komunikat. O wyzwaniach płynących ze spotkania gatunków opery i filmu

Bogumiła Mika

doi:10.18290/rh247212.11

Data publikacji : 2024-12-27

Tom 72 Nr 12 (2024)

Intermedialny komunikat. O wyzwaniach płynących ze spotkania gatunków opery i filmu

Bogumiła Mika

https://orcid.org/0000-0002-6709-1109

DOI: https://doi.org/10.18290/rh247212.11

Abstrakt

Niniejszy artykuł traktuje o miejscach spotkania i wzajemnego oddziaływania opery i filmu oraz o wyzwaniach dla odbiorców (w tym także badaczy), jakie płyną z tego spotkania. Pierwsze medium reprezentuje muzykę artystyczną, drugie zaś kulturę popularną. Spotkanie opera–film można określić mianem relacji hybrydowej, i to wyższego rzędu, każde bowiem z tych mediów samo w sobie jest też hybrydowe, co jeszcze bardziej komplikuje proces analityczny. Tekst omawia skrótowo historię związków opery i filmu, wskazuje też rodzaje tych relacji. Przedstawia stanowiska wybranych, znaczących krytyków i analityków filmu, dotyczące tytułowego zagadnienia. Zwraca uwagę na metodologiczne wyzwania stawiane zarówno przed filmoznawcami, jak i muzykologami. Przywołana jest wreszcie teoria intermedialności Wernera Wolfa stanowiąca atrakcyjną propozycję analityczną dla badań relacji opera–film.

Słowa kluczowe:

opera, film, intermedialność, analiza, gatunek muzyczny

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Abbate, Carolyn, i Roger Parker. A History of Opera: The Last Four Hundred Years. London–New York: Penguin Books, 2012.

Abel, Sam. Opera in the Flesh: Sexuality in Operatic Performance. Boulder, CO: Westview Press, 1996.

Audissino, Emilio. Film/Music Analysis. A Film Studies Approach. London: Palgrave Macmillan, 2017.

Basini, Laura. Rec.: Marcia J. Citron, „When Opera Meets Film”. Notes 68, nr 2 (2011): 392-394.

Brecht, Bertold. Wartość mosiądzu. Tłum. Maria Kurecka i in. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1975.

Chion, Michel. Music in Cinema. Tłum. i red. Claudia Gorbman. New York: Columbia University Press, 2021.

Citron, Marcia J. Opera on Screen. New Haven: Yale University Press, 2000.

Citron, Marcia J. When Opera Meets Film. Cambridge: Cambridge University Press, 2010.

Gorbman, Claudia. Unheard Melodies: Narrative Film Music. Bloomington: Indiana University Press, 1987.

Greenwald, Helen M. Rec.: Marcia J. Citron, „Opera on Screen”. Music and Letters 83, nr 3 (2002): 501-503.

Jeal, Erica. „Making Tracks”. Rec.: Marcia J. Citron, „Opera on Screen”. The Musical Times 142, nr 1874 (2001): 65-66.

Joe, Jeongwon, i Rose Theresa, red. Between Opera and Cinema. New York: Routledge, 2002.

Joe, Jeongwon. Opera as Soundtrack. London–New York: Routledge, 2013.

Joe, Jeongwon. Rec.: Marcia J. Citron, „Opera on Screen”. Cambridge Opera Journal 13, nr 1 (2001): 81-85.

Koutsourakis, Angelos. Rethinking Brechtian Film Theory and Cinema. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2018.

Kracauer, Siegfried. „Opera on the Screen”. Film Culture, nr 1 (1955): 19-21.

Kuhn, Bernhard. Die Oper im italienischen Film. Essen: Die Blaue Eule, 2005.

Lindenberger, Herbert. „From Opera to Postmodernity: On Genre, Style, Institutions”. W: Postmodern Genres, red. M. Perloff, 28-53. Norman: University of Oklahoma Press, 1989.

Maleszyńska, Joanna. „«The movie goes to… the opera!». Uwagi o filmowej fascynacji gatunkiem”. W: Opera w kulturze, red. M. Sokalska, 281-297. Kraków: Wydawnictwo Avalon, 2016.

Oleszczyk, Michał. „David Wark Griffith: kino uczy się opowiadać”. W: Historia kina, t. 1: Kino nieme, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, 275-313. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2014.

Piccardi, Carlo. Ciné-Mémoire 1991: Films retrouvés, films restaurés (publikacja z I Międzynarodowej Konferencji “Cinémémoire”). Paris: CinéMémoire, 1993.

Piotrowska, Anna G. O muzyce i filmie. Wprowadzenie do muzykologii filmowej. Kraków: Musica Iagellonica, 2014.

Rabinowitz, Peter. „Music, Genre, and Narrative Theory”. W: Narrative Across Media: The Languages of Storytelling, red. M.-L. Ryan, 305-328. Lincoln: University of Nebraska Press, 2004.

Sokalska, Małgorzata. Wagnerowska mozaika. Wagner i wagneryzm w kulturze. Kraków: Wydawnictwo Avalon, 2018.

Sowińska, Iwona. „Dwuznaczny powab. Opera w kinie”. Kwartalnik Filmowy 31, nr 66 (2009): 127-138.

Tambling, Jeremy. Opera, Ideology and Film. Manchester: Manchester University Press, 1987.

van der Lek, Robbert. Diegetic Music in Opera and Film: A Similarity Between Two Genres of Drama Analysed in Works by Erich Wolfgang Korngold (1897-1957). Amsterdam: Rodopi, 1991.

Wolf, Werner. „Intermediality Revisited: Reflections on Word and Music Relations in the Context of a General Typology of Intermediality”. W: Word and Music Studies: Essays in Honor of Steven Paul Scher and on Cultural Identity and the Musical Stage, red. S.M. Lodato, S. Aspden i W. Bernhart, 13-34. Amsterdam: Rodopi, 2002.

Wolf, Werner. The Musicalization of Fiction. A Study in the Theory and History of Intermediality. Amsterdam–Atlanta, GA: Rodopi, 1999.