Słownictwo faunistyczne w powieści poetyckiej „Jan Bielecki” Juliusza Słowackiego przyczynkiem do rozważań lingwistycznych, kontekstowych oraz symbolicznych

Małgorzata Andrejczyk

doi:10.18290/rh23716.2

Data publikacji : 2023-08-31

Tom 71 Nr 6 (2023)

Słownictwo faunistyczne w powieści poetyckiej „Jan Bielecki” Juliusza Słowackiego przyczynkiem do rozważań lingwistycznych, kontekstowych oraz symbolicznych

Małgorzata Andrejczyk

https://orcid.org/0000-0002-8539-4373

DOI: https://doi.org/10.18290/rh23716.2

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza słownictwa faunistycznego wyekscerpowanego z powieści poetyckiej Jan Bielecki Juliusza Słowackiego. W rozważaniach podjęto próbę ustalenia, czy poeta posługiwał się utrwalonymi w świadomości użytkowników języka połączeniami wyrazowymi, czy może wykraczał w obrębie wykorzystania słownictwa faunistycznego poza kanon literacko-kulturowego kodu okresu romantyzmu. W szkicu zwrócono uwagę na łączliwość leksemów faunistycznych z innymi wyrazami, ich uwikłania kontekstowe oraz symbolikę. W analizie posłużono się teorią pól semantycznych oraz wykorzystano założenia definicji otwartej. Materiał analityczny omówiono w ramach trzech kręgów znaczeniowych: zwierzęta ptakowate, zwierzęta ssakowate, inne zwierzęta. Przeprowadzone analizy pozwoliły wyróżnić cztery sposoby kreacji świata fauny w utworze Słowackiego. Mimo że zastosowana leksyka wpisuje się, w przeważającej części, w swojski i rodzimy repertuar nazw zwierzęcych, to zbudowane połączenia językowe każą ją odczytywać w zupełnie nowym świetle.

Słowa kluczowe:

słownictwo faunistyczne, pole semantyczne, konotacja, powieść poetycka, Juliusz Słowacki

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bachórz, Józef. „Fauna w słowniku Mickiewicza”. Józef Bachórz. Jak pachnie na Litwie Mickiewicza i inne studia o romantyzmie. Wydawnictwo słowo / obraz terytoria, 2003, ss. 85-100.

Bachórz, Józef. „O «zwierzyńcu» A. Mickiewicza (rekonesans wstępny)”. Literacka symbolika zwierząt, red. Anna Martuszewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 1993, ss. 94-110.

Bartmiński, Jerzy, i Ryszard Tokarski. „Definicja semantyczna: czego i dla kogo?”. O definicjach i definiowaniu, red. Jerzy Bartmiński i Ryszard Tokarski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1993, ss. 47-61.

Bartoszewicz, Antonina. „Natura”. Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. Józef Bachórz i Alina Kowalczykowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, 2009, ss. 593-598.

Boleski, Andrzej. Słownictwo Juliusza Słowackiego (1825-1849). Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, 1956.

Boleski, Andrzej. W sferze wyobraźni poetyckiej Juliusza Słowackiego: główne motywy obrazowania. Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, 1960.

Dubisz, Stanisław. Język – historia – kultura (wykłady, rozprawy, rozważania). Wydano nakładem Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2012.

Gady, płazy i potwory w kulturach świata, red. Elżbieta Skorupska-Raczyńska i Joanna Rutkowska, Akademia im. Jakuba z Paradyża, 2018. Gorzowskie studia bestiograficzne t. 4.

Ginkowa, Łucja. „Cechy języka sentymentalnej i wczesnoromantycznej liryki krajobrazowej”. Pamiętnik Literacki, z. 4, 1978, ss. 187-214.

Grzęda, Ewa. Funkcja i estetyka motywów drzewa i lasu w twórczości Juliusza Słowackiego. Oficyna Wydawnicza Oddziału Wrocławskiego PTTK Sudety, 2000.

Igliński, Grzegorz. „Z Mickiewiczowskiego bestiariusza. Owady i robaki w «Dziadach»”. Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza, nr 9 (51), 2016, ss. 7-37.

Kępa-Figura, Danuta. Kategoryzacja w komunikacji językowej na przykładzie leksemu ptak. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007.

Klemensiewicz, Zenon. „Szkic gramatycznej charakterystyki języka Słowackiego”. W kręgu języka literackiego i artystycznego. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1961.

Koń w kulturach świata, red. Elżbieta Skorupska-Raczyńska i Joanna Rutkowska. Akademia im. Jakuba z Paradyża, 2016. Gorzowskie studia bestiograficzne t. 3.

Kot w kulturach świata, red. Elżbieta Skorupska-Raczyńska i Joanna Rutkowska, Akademia im. Jakuba z Paradyża, 2013. Gorzowskie studia bestiograficze t. 2.

Maciejewski, Marian. „«Natury poznanie» w lirykach Słowackiego. Dzieje napięć między podmiotem a przedmiotem”. Pamiętnik Literacki, z. 1, 1966, ss. 83-107.

Maciejewski, Marian. „Od erudycji do poznania. Z dziejów romantycznej liryki opisowej”. Roczniki Humanistyczne, z. 1, 1966, ss. 5-79.

Maciołek, Marcin. Kształtowanie się nazw owadów w języku polskim. Procesy nominacyjne a językowy obraz świata. Oficyna Wydawnicza WW, 2013.

Miodunka, Władysław. Teoria pól językowych. Społeczne i indywidualne ich uwarunkowania. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980.

Opozycja homo–animal w języku i kulturze, red. Anna Dąbrowska. Wrocław, 2003. Język a Kultura t. 15.

Pies w kulturach świata, red. Elżbieta Skorupska-Raczyńska i Jowita Żurawska-Chaszczewska, Akademia im. Jakuba z Paradyża, 2012. Gorzowskie studia bestiograficzne t. 1.

Pigoń, Stanisław. „Werdykt w sprawie Mickiewiczowskiego konika”. Język Polski, z. 4, 1960, s. 315.

Piotrowska-Wojaczyk, Agnieszka. Studia nad polskimi nazwami ryb (na podstawie danych słownikowych). Wydawnictwo Rys, 2018.

Ptaki i owady w kulturach świata, red. Elżbieta Skorupska-Raczyńska i Joanna Rutkowska, Akademia im. Jakuba z Paradyża, 2020. Gorzowskie studia bestiograficzne t. 5.

Sokólska, Urszula. „Językowy obraz morza w «Sonetach krymskich» Adama Mickiewicza”. Odessa i Morze Czarne jako przestrzeń literacka (Одеса та Чорне Море як літературний простір [Odesa ta Chorne More yak literaturnyy prostir]), red. naukowa Jarosław Ławski i Natalia Maliutina. Wydawnictwo PRYMAT, 2018, ss. 273-284.

Sokólska, Urszula. „Żywioł ognia na usługach emocjonalności w poezji romantycznej”. Rejestr emocjonalny języka, red. Krystyna Wojtczuk i Violetta Machnicka. Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, 2009, ss. 207-216.

Stefanowska, Zofia. „Świat owadzi w czwartej części «Dziadów»”. Zofia Stefanowska. Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1976, ss. 42-64.

Strawińska, Anetta Bogusława. „Agnieszka Piotrowska-Wojaczyk, «Studia nad polskimi nazwami ryb (na podstawie danych słownikowych)», Wydawnictwo Rys, Poznań 2018, ss. 346”. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, nr 2, 2019, ss. 295-300.

Tokarski, Ryszard. Struktura pola znaczeniowego. Studium językoznawcze. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984.

Waśkowski, Krzysztof. Polskie nazwy zwierząt. Studium historycznojęzykowe. Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, 2017.

Witkowska, Alina, i Ryszard Przybylski. Romantyzm. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.

Wyka, Kazimierz. „W kręgu «Genezis z Ducha»”. Pamiętnik Literacki, z. 4, 1955, ss. 343-382.