“When a Lipan Woman Refuses Extinction”: Margo Tamez’s Dissidence against Settler-Colonial Violence at the U.S. | Mexico Border

Ewelina Bańka

doi:10.18290/rh247211.2

Data publikacji : 2024-12-23

Tom 72 Nr 11 (2024)

„Kiedy kobieta z plemienia Apaczów Lipan sprzeciwia się zagładzie”: twórczość Margo Tamez jako krytyka przemocy osadniczo-kolonialnej na granicy amerykańsko-meksykańskiej

Ewelina Bańka

https://orcid.org/0000-0001-5143-7147

DOI: https://doi.org/10.18290/rh247211.2

Abstrakt

Artykuł analizuje zbiór poezji pt. Father|Genocide autorstwa poetki, historyczki i aktywistki Margo Tamez (Apacze Lipan). Praca reprezentuje krytykę Tamez wobec polityki prowadzonej w regionie pogranicza teksańsko-meksykańskiego. Zdaniem poetki jest ona zakorzeniona w ludobójczych praktykach osadniczo-kolonialnych, które od lat niszczą zarówno pokolenia Apaczów Lipan, jak i ziemie zamieszkiwane przez to plemię. Obraz muru wyłaniający się z poetyckiej narracji Tamez ukazuje konstrukcję nie tylko jako fizyczną barierę, ale także przejaw opresji ideologicznej, kulturowej i psychospołecznej, której ofiarami są rdzenni mieszkańcy pogranicza. Dając świadectwo prawdziwego życia Apaczów Lipan w cieniu kolosalnego muru, Tamez tworzy poetycką opowieść, w której przywraca, pielęgnuje i celebruje ciało, umysł i ducha swojego ludu. W ten sposób kontynuuje tradycję i rolę Nde´ isdza´ ne´ – kobiet, które strzegą plemiennego prawa oraz dokumentują i chronią życie swojego plemienia.

Słowa kluczowe:

Margo Tamez, Apacze Lipan, Ndé Dene, kolonializm osadniczy, mur graniczny, nekropolityka, poetyckie świadczenie prawdy, plemienne strategie oporu

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adamson, Joni. “‘¡Todos Somos Indios!’ Revolutionary Imagination, Alternative Modernity, and Transnational Organizing in the Work of Silko, Tamez, and Anzaldúa.” Journal of Transnational American Studies 4, no. 1 (2012): 1–26. http://escholarship.org/uc/item/2mj3c2p3.

Anzaldúa, Gloria. Borderlands/La Frontera: The New Mestiza. San Francisco: Aunt Lute Books, 1987.

Applebaum, Anne. Gulag: A History. New York: Anchor Books, 2003.

Kauani, J. Kēhaulani. “Margo Tamez on Indigenous Resistance to the U.S.-Mexico Border Wall.” In Speaking of Indigenous Politics: Conversations with Activists, Scholars, and Tribal Leaders, edited by J. Kēhaulani Kauani. Minneapolis: University of Minnesota Press, 2018.

Lambert, Léopold. Weaponized Architecture: The Impossibility of Innocence. New York, Barcelona: dpr-barcelona, 2012.

Madsen, Deborah L. Understanding Gerald Vizenor. Columbia: The University of South Carolina Press, 2009.

Mbembe, Achille. “Necropolitics.” Translated by Libby Meintjes, Public Culture 15, no. 1 (2003): 11–40.

Minh-ha, Trinh T. Elsewhere, within Here: Immigration, Refugeesim, and the Boundary Event. New York and London: Routledge, 2011.

Rifkin, Mark. Beyond Settler Time: Temporal Sovereignty and Indigenous Self-Determination. Durham: Duke University Press, 2017.

Schaeffer, Felicity Amaya. Unsettled Borders: The Militarized Science of Surveillance on Sacred Indigenous Land. Durham: Duke University Press, 2022.

Tamez, Margo. “Dáanzho ha’shi ‘dał’k’ida’, ‘áá’áná’, ‘doo maanaashni’: Welcoming ‘long ago’, ‘way back’ and ‘remember’—as an Ndé Decolonization and Land Recovery Process.” InTensions Journal 6 (2012): 1–23. https://doi.org/10.25071/1913-5874/37370.

Tamez, Margo. Father | Genocide. New York: Turtle Point Press, 2021.

Tamez, Margo. “Father | Genocide.” Accessed May 17, 2024. https://www.margotamez.com/father-genocide.

Tamez, Margo. “Indigenous Women’s Rivered Refusals in El Calaboz.” Diálogo 19, no. 1 (2016): 7–21.

Tamez, Margo. “Nádasi’né’ nde’ isdzáné begoz’aahi’ shimaa shini’ gokal Gowa goshjaa ha’áná’idiłí texas- nakaiyé godesdzog” [Returning Lipan Apache Women’s Laws, Lands, and Strength in El Calaboz Ranchería, Texas-Mexico Border]. PhD diss., Washington State University, 2010. Academia.edu.

Tamez, Margo. Naked Wanting. Tucson: The University of Arizona Press, 2003.

Tamez, Margo. “Ndé Alliterations.” 1–8. Uploaded October 2019. Accessed 15 June 2024. https://siwarmayu.com/wp-content/uploads/2019/10/ENG_Margo-Tamez-1.pdf.

Tamez, Margo. “Nde’ Subject Position, with and alongside Community, in a Militarized Walled Zone.” Margo Tamez’ UBC Blog, May 13, 2014. https://blogs.ubc.ca/mtamez/2014/05/13/hello-world.

Tamez, Margo. “‘Our Way of Life Is Our Resistance’: Indigenous Women and Anti-Imperialist Challenges to Militarization of the U.S.-Mexico Border.” Works & Days 29, no. 57/58 (2011): 281–318.

Tamez, Margo. “Restoring Lipan Apache Women’s Laws, Lands, and Strength in El Calaboz Ranchería at the Texas-Mexico Border.” Signs: Journal of Women in Culture and Society 35, no. 3 (2010): 558–69.

Tamez, Margo. “SOVERYEMPTY narrative DeneNdé poetics |||| in |||| walled |||| home |||| lands |||.” In Indigenous Women and Violence: Feminist Activist Research in Heightened States of Injustice, edited by Lynn Stephen and Shanon Speed. Tucson: The University of Arizona Press, 2021.

Tamez, Margo. “Space, Position, and Imperialism.” Chicana/Latina Studies 7, no. 2 (2008): 112–21.

Tamez, Margo. “The Texas-Mexico Border Wall and Ndé Memory Confronting Genocide and State Criminality, beyond the Guise of ‘Impunity’.” In Beyond Walls and Cages: Prisons, Borders, and Global Crisis, edited by Jenna M. Loyd, Matt Michelson, and Andrew Burridge. Athens: University of Georgia Press, 2012.