Der Erwerb komplexer syntaktischer Strukturen des deutschen von Germanistikstudierenden mit L1- polnisch / L1- ukrainisch, L2 – englisch

Barbara Sadownik

doi:10.18290/rh247210.8

Data publikacji : 2024-12-23

Tom 72 Nr 10 (2024)

Proces akwizycji złożonych struktur syntaktycznych języka niemieckiego przez studentów germanistyki (L1 - język polski / język ukraiński, L2 - język angielski)

Barbara Sadownik

https://orcid.org/0000-0003-1528-7975

DOI: https://doi.org/10.18290/rh247210.8

Abstrakt

Przedmiotem niniejszego artykułu są problemy występujące w procesie akwizycji składni języka niemieckiego, przy czym w sposób szczególny zostały omówione zagadnienia procesu przetwarzania i przyswajania złożonych struktur szyku wyrazów, tj. regularności związanych z miejscem czasownika w zdaniach podrzędnie złożonych w języku niemieckim. Podstawę teoretyczną badań empirycznych stanowi teoria akwizycji języka drugiego Processability Theory wraz z jej najnowszą wersją Developmentally Moderated Transfer Hypothesis (Pienemann, 2015). Badania własne mają charakter diagnozy poprzecznej, w której został udokumentowany stan kompetencji formalnosyntaktycznej studentów germanistyki, których L1 jest język polski/język ukraiński, L2 język angielski (studenci 1. i 2. roku studiów magisterskich). Materiał egzemplifikacyjny został uzyskany drogą analizy tekstów pisemnych studentów. Kluczową pozycję metodologiczną przyznano zarówno prawidłowym, jak i błędnym strukturom zdania podrzędnie złożonego w języku niemieckim. Analiza miała na celu uchwycić stałe, niezmienne (uniwersalne) zasady przetwarzania i akwizycji złożonych struktur gramatycznych, które są dalece niezależne od zmiennych, takich jak język pierwszy/ojczysty, wiek lub typ akwizycji języka. Szczególną uwagę poświęcono implikacjom glottodydaktycznym przedstawionych wyników badań empirycznych.

Słowa kluczowe:

dwu- i wielojęzyczność, akwizycja języka drugiego/obcego, akwizycja składni, akwizycja struktur szyku wyrazów w zdaniach podrzędnie złożonych w języku niemieckim (SOV), syntaktyczna wiedza typu implicite vs. explicite, transfer międzyjęzykowy

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (Deutsch)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Baten, K., Aafke, B., Lochtman, K., und Van Herreweghe, M. (Hrsg.) (2015). Theoretical and Methodological Developments in Processability Theory. John Benjamins.

Berthele, R., und Udry, I. (2023). Welche fremdsprachlichen Lernziele der Schulen können mit digitalen Tools aber ohne Lernen erreicht werden? Simply playing the ostrich will not help in the long run. Zeitschrift für Interkulturellen Fremdsprachenunterricht, 28(1), 443–461. https://doi.org/10.48694/zif.3519

Bryant, D., und Rinker, T. (2021). Der Erwerb des Deutschen im Kontext von Mehrsprachigkeit. Narr Francke.

Clahsen, H., und Penke, M. (1992). The Acquisition of Agreement Morphology and its Syntactic Consequences: New Evidence on German Child Language From the Simone-Corpus. In J. Meisel (Hrsg.), The Acquisition of Verb Placement (S. 181–223). Kluwer.

Czinglar, Ch. (2014). Grammatikerwerb vor und nach der Pubertät. Eine Fallstudie zur Verbstellung im Deutschen als Zweitsprache. De Gruyter.

Di Biase, B., und Kawaguchi, S. (2002). Exploring the Typological Plausibility of Processability Theory: Language Development in Italian Second Language and Japanese Second Language. Second Language Research, 18(3), 274–302. https://doi.org/10.1191/0267658302sr204oa

Diehl, E., Christen, H., Leuenberger, S., Pelvat, I., und Studer, T. (2000). Grammatikunterricht: Alles für die Katz? Untersuchungen zum Zweitsprachenerwerb Deutsch. Niemeyer.

Ellis, R. (1989). Are Classroom and Naturalistic Acquisition the Same?: A Study oft he Classroom Acquisition of German Word Order Rules. Studies in Second Language Acquisition, 11(3), 305–328. https://doi.org/10.1017/S0272263100008159

Fäcke, Ch., und Meißner, F.-J. (Hrsg.) (2019). Handbuch Mehrsprachigkeits- und Mehrkulturalitätsdidaktik. Narr Francke.

Gogolin, I., Hansen, A., McMonagle, S., und Rauch, D. (Hrsg.) (2020). Handbuch Mehrsprachigkeit und Bildung. Springer.

Håkansson, G., und Norrby, C. (2007). Processability Theory Applied to Written and Oral Swedish. In F. Mansouri (Hrsg.), Second Language Acquisition Research: Theory Construction and Research (S. 81–94). Cambridge Scholars Publishing.

Jansen, L. (2008). Acquisition of German Word Order in Tutored Learners: A Cross-Sectional Study in a Wider Theoretical Context. Language Learning, 58(1), 185–231. https://doi.org/10.1111/j.1467-9922.2007.00438.x

Lenzing, A. (2013). The Development of the Grammatical System in Early Second Language Acquisition. The Multiple Constraints Hypothesis. John Benjamins.

Levelt, W. J. M. (1989). Speaking: From Intention to Articulation. The MIT Press.

Meisel, J. M. (Hrsg.) (1992). The Acquisition of Verb Placement: Functional Categories and V2 Phenomena in Language Acquisition. Kluwer.

Nicholas, H., Lenzing, A. und Roos, J. (2019). How Does PT’s View of Acquisition Relate to the Challenge of Widening Perspectives on SLA? In A. Lenzing, H. Nicholas und J. Roos (Hrsg.), Widening Contexts for Processability Theory (S. 391–398). John Benjamins.

Pienemann, M. (1998). Language Processing and Second Language Development: Processability Theory. John Benjamins.

Pienemann, M. (2005). An Introduction to Processability Theory. In M. Pienemann (Hrsg.), Cross-Linguistic Aspects of Processability Theory (S. 1–60). John Benjamins.

Pienemann, M. (2015). An Outline of Processability Theory and its Relationship to other Approaches to SLA. Language Learning, 65(1), 123–151. https://doi.org/10.1111/lang.12095

Pienemann, M., Di Biase, B., und Kawaguchi, S. (2005). Extending Processability Theory. In M. Pienemann (Hrsg.), Cross-Linguistic Aspects of Processability Theory (S. 199–251). John Benjamins.

Pienemann, M., Di Biase, B., Kawaguchi, S., und Håkansson, G. (2005). Processing Constraints on L1 Transfer. In J. F. Kroll und A. M. B. de Groot (Hrsg.), Handbook of Bilingualism: Psycholinguistic Approaches (S. 128–153). Oxford University Press.

Riehl, C. M., und Schroeder, Ch. (2022). DaF / DaZ im Kontext von Mehrsprachigkeit. Deutsch als Fremdsprache, 59(2), 67–76. https://doi.org/10.37307/j.2198-2430.2022.02.02

Wernicke, M., Hammer, S., Hansen, A., und Schroedler, T. (Hrsg.) (2021). Preparing Teachers to Work With Multilingual Learners. Multilingual Matters.