Logo
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
    •  
      Język Polski   English
    baner
    Data publikacji : 2024-12-03
    Tom 72 Nr 9 (2024)

    Mitorealizm 神实主义 Yana Lianke 阎连科. W kręgu realizmu magicznego, groteskowego i wewnętrznej prawdy o chińskiej rzeczywistości

    Lidia Kasarełło

    https://orcid.org/0000-0002-9206-6300

    DOI: https://doi.org/10.18290/rh24729.2

    Abstrakt

    Artykuł jest poświęcony próbie definicji oraz analizie wiązadeł i cech dystynktywnych mitorealizmu – chińskiego konceptu literaturoznawczego zaproponowanego przez Yana Lianke (ur. 1958). Lianke występuje w artykule w podwójnej roli, raz jako twórca wielu wybitnych powieści współczesnych – w tym sześciu przełożonych w latach 2019–2023 na język polski (Sen wioski Ding, Kroniki Eksplozji, Czteroksiąg, Całusy Lenina, Dzień w którym umarło słońce, Sutra serca); dwa – jako autor pogłębionej refleksji na temat odmian realizmu i kazualności w literaturze (książka Faxian xiaoshuo). Rozważania Yan Lianke służą jako punkt wyjścia, a zarazem jako kontekst umożliwiający usytuowanie zjawiska mitorealizmu w historii literatury chińskiej zarówno w dawnej tradycji powieściowej, w opowiadaniach Lu Xuna, jak i przede wszystkim literaturze Nowego Okresu (głównie xungen wenxue i Mo Yana). Analiza sześciu powieści pokazuje, że mitorealizm jest rodzajem wehikułu artystycznego, który pozwala na odsłonięcie wewnętrznej prawdy o absurdalnej i chaotycznej rzeczywistości współczesnych Chin. Ponieważ jest to prawda skrywana przed rozumowym rozpoznaniem „wewnętrznej przyczynowości”, w dalszej części artykułu poszukuje się znajomych modeli i strategii literackich, aby objaśnić złożoność mitorealizm Yana. W tym celu najpierw omawia się podobieństwa i różnice między mitorealizmem i najbardziej zbliżonymi do niego realizmem magicznym i groteskowym, a potem – w części poświęconej para- i metatekstualności oraz strategiom narracyjnym i językowym – przytacza przykłady obecności elementów realizmu magicznego i groteskowego w mitorealistycznej powieści Yana. Interpretacyjne eksplikacje sześciu powieści, bogato ilustrowane przykładami poprzedza obszerny fragment na temat niejednoznaczności i roli autocenzury w omawianej kreacji Yana Lianke, który wykorzystuje aluzję, magię, groteskę, absurd i tryb alegoryczny do uporania się z traumą przeszłości oraz krytyką współczesnej rzeczywistości chińskiej.

    Słowa kluczowe:

    Yan Lianke, mitorealizm, realizm magiczny, realizm groteskowy, para i metatekstualność, strategie narracyjne i językowe, autocenzura



    Szczegóły

    Bibliografia

    Statystyki

    Autorzy

    Pobierz pliki

    pdf

    Wskaźniki altmetryczne


    Cited by / Share


    Licencja


    Roczniki Humanistyczne · ISSN 0035-7707 | eISSN 2544-5200 | DOI: 10.18290/rh
    © Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II – Wydział Nauk Humanistycznych


    Artykuły w czasopiśmie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-NC-ND 4.0)