Місця пам’яти, колективна пам’ять та змінні ідентичності в романі-літописі Василя Махна Вічний календар

Ihor Nabytovych

doi:10.18290/rh247207.7

Data publikacji : 2024-11-20

Tom 72 Nr 7 (2024)

Miejsca pamięci, pamięć zbiorowa i zmieniające się tożsamości w powieści-kronice Kalendarz wieczności Wasyla Machna

Ihor Nabytovych

https://orcid.org/0000-0001-9453-158X

DOI: https://doi.org/10.18290/rh247207.7

Abstrakt

Literatura może być szczególnym locus identitas, łączącym tożsamość indywidualną i zbiorową, pamięć zbiorową i miejsca pamięci w literacką i artystyczną całość. Powieść-kronika Kalendarz wieczności ukraińskiego pisarza Wasyla Machna jest szczególnym objawieniem artystycznym, artystycznym studium locus identitas z perspektywy prawie czterech wieków kilku grup etnicznych (narodowych) w szczególnym miejscu, gdzie granice kilku państw i imperia łączyły się i rozdzielały. Na styku trzech różnych epok, kultur, polityki i historii, w szczególnym chronotopie, bohaterowie dzieła rozwijają swoją indywidualność, swoją socjalizację w wielojęzycznej i kulturowej przestrzeni. Powieść artystycznie odtwarza dynamikę wzajemnych wpływów i interakcji ludzkich egzystencji, które rodzą się, żyją i manifestują jako artystyczne modelowanie zarówno indywidualnych, jak i narodowych tożsamości międzykulturowych.

Słowa kluczowe:

powieść, tożsamość, płynne tożsamości, pamięć, pamięć historyczna, zapominanie, miejsca pamięci, antropologia literatury, locus, współczesna literatura ukraińska

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (Українська)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Assman, Jan. “Kultura pamięci”. W: Pamięć zbiorowa i kulturowa, red. Magdalena Saryusz-Wolska, 59-99. Kraków: Universitas, 2009.

Barącz, Sadok. Pamiątki Jazłowieckie. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1862.

Butzer, Günter. “Metaforyka pamięci”. W: Pamięć zbiorowa i kulturowa, red. Magdalena Saryusz-Wolska, 185-209. Kraków: Universitas, 2009.

Eliade, Mircea. “Sviashchenne i myrske”. V: Mircea Eliade. Mefistofel i androhin. Per. Halyna Kiorian, 5-116. Kyiv: Osnovy, 2001 [Еліаде, Мірча. “Священне і мирське”. Пер. з нім. Галина Кьорян. B: Мірча Еліаде. Мефістофель і андрогін, 5-116. Київ: Основи, 2001].

Gadamer, Hans-Georg. Istyna i metod. Per. Olexandr Mokrovolskyi, t. 1. Kyiv: Yunivers, 2000 [Ґадамер, Ганс Ґеорг. Істина і метод. Пер. із нім. Олекандр Мокровольський, т. 1. Київ: Юніверс, 2000].

Gadamer, Hans-Georg. Hermenevtyka ІІ. Istyna i metod. Dopobnennia i pokazhchyky, t. 2. Per. Olexandr Mokrovolskyi. Kyiv: Yunivers, 2000 [Ґадамер, Ганс Ґеорг. Герменевтика ІІ. Істина і метод. Доповнення й покажчики. Пер. із нім. Олекандр Мокровольський, т. 2. Київ: Юніверс, 2000].

Guerquin, Bohdan. Zamek Jazłowiecki. Warszawa: PWN, 1967.

Halbwachs, Maurice. Les Cadres sociaux de la mémoire. Paris: Félix Alcan, 1925.

Joseph, John E. Language and Identity. National, Ethnic, Religious. New York: Palgrave, Macmillan 2004.

Lysyi, Ivan. “Kontsept natsionalnoi identycjnosti v sodlidzhennniach kultury”. V: Tertium non datur. Problema kulturnoi identycjnosti v literaturno-filosofskomu dykursi 19–21 st., red. Volodymyr Morenets, 40-52. Kyiv: KMA, 2014 [Лисий, Іван. “Концепт національної ідентичности в дослідженнях культури”. B: Tertium non datur. Проблема культурної ідентичности в літературно-філософському дискурсі XIX–XXІ ст., ред. Володимир Моренець, 40-52. Київ: Національний університет «Києво-Могилянська академія», 2014].

Machno, Wasyl. Kalendarz wieczności. Tłum. Bohdan Zadura. Warszawa: PIW, 2021.

Makhno, Wasyl. Vichnyі kalendar. Lviv: Vydavnytstvo Staroho Leva, 2019 [Махно, Василь. Вічний календар. Львів: Видавництво Старого Лева, 2019].

Rybchynskyi, Oleh. “Yazlivets – misto Renesansu”. Zapysky NTSh 249 (2005): 270-310 [Рибчинський, Олег. “Язлівець – місто Ренесансу”. Записки Наукового Товариства імені Шевченка 249 (2005): 270-310].

Nabytovyč, Iğor. “U potrazi za izgubljenom prošlošću: od «obiteljske sage» Oksane Zabužko ‘Muzej zabačenih tajni’ do «panoramskog romana» Marije Matios ‘Bukova zemlja’ i «romana rijeke» Vasylja Mahna ‘Vječni kalendar’”. Književna smotra, no. 202 (4) (2021): 55-62.

Smith, Anthony D. Kulturni osnovy natsii: ierarhia, zapovit i respublika. Per. Petro Tarashchuk. Kyiv: Tempora, 2010 [Сміт, Ентоні Д. Культурні основи націй: ієрархія, заповіт і республіка. Пер. Петро Таращук. Київ: Темпора, 2010].

Weil, Simone. Ukorinennia. Lyst do kliryka. Per. Mykola Riabchuk. Kyiv: D. L., 1998 [Вейль, Сімона. Укорінення. Лист до клірика. Пер. Микола Рябчук. Київ: Д. Л., 1998].