Wincenty Ignacy Marewicz a Aleksander Michał Sapieha  – literacki zapis relacji

Anna Petlak

doi:10.18290/rh25731.5

Data publikacji : 2025-04-02

Tom 73 Nr 1 (2025)

Wincenty Ignacy Marewicz a Aleksander Michał Sapieha – literacki zapis relacji

Anna Petlak

https://orcid.org/0000-0002-9765-8241

DOI: https://doi.org/10.18290/rh25731.5

Abstrakt

Przedmiotem badań w artykule są relacje między mało znanym pisarzem oświeceniowym, wilnianinem Wincentym Ignacym Marewiczem (1755–1822), a kanclerzem wielkim litewskim, marszałkiem Trybunału Litewskiego, Aleksandrem Michałem Sapiehą (1730–1793). Za bazę materiałową dzieł Marewicza, związanych z osobą wielkiego męża stanu, posłużyły dedykacje do poszczególnych dzieł pisarza, do zbioru utworów wierszem i prozą, teksty z tegoż zbioru, jak również utwory wydane osobno w postaci druków ulotnych (w tym jednego nieodnotowanego w opracowaniach biobibliograficznych). Kontakty te, których obraz wyłania się z dzieł pisarza, powstałych w latach 1778–1795, są przedstawione w ciekawy sposób, jednakże wydają się tajemnicze i niejasne. Marewicz przypomina w swoich utworach wiele świadectw jego wzajemnej bliskości z magnatem, brak jednak jakiegokolwiek potwierdzenia troskliwej opieki czy też stałego mecenatu ze strony Aleksandra Sapiehy w znanych dotychczas losach owego „chudego literata”.

Słowa kluczowe:

Wincenty Ignacy Marewicz, Aleksander Michał Sapieha, literatura oświeceniowa, biografizm, mecenat

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Aleksandrowska, Elżbieta. „Wincenty Ignacy Marewicz (1755–1822)”. W: Pisarze polskiego oświecenia, t. 2, red. Teresa Kostkiewiczowa i Zbigniew Goliński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.

Czeppe, Maria. „Sapieżyna z Lubomirskich Magdalena Agnieszka”. W: Polski Słownik Biograficzny, t. 35, red. Henryk Markiewicz. Warszawa–Kraków: Instytut Historii PAN, 1994.

Dąbrowski, Stanisław. „O panegiryku”. Przegląd Humanistyczny 9, nr 3 (1965): 101–110.

Estreicher, Karol. Bibliografia polska. Cz. 3. T. 25. Kraków: Akademia Umiejętności, 1913.

Gazety pisane i informacje tygodniowe z Warszawy, wyjątkowo z innych miast, z lat 1771, 1773–1774, 1777–1781 […], rkps. Biblioteka Jagiellońska, sygn. BJ 6799 II.

Kaczyński, Paweł. „Życie seksualne jako obiekt krytyki i źródło inwektyw w literaturze politycznej czasów stanisławowskich. Casus «Zagadek Sejmu Czteroletniego»”. Prace Polonistyczne, nr 68 (2013): 73–109.

Kalendarzyk polityczny na rok 1789. Warszawa: Drukarnia Pijarów, 1788.

Kaleta, Roman. „Antologia poetycka Franciszka Ksawerego Woyny”. Ze Skarbca Kultury: biuletyn informacyjny Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, nr 38 (1983): 67–132.

Kaleta, Roman. „Miejsce i społeczna funkcja literatów w okresie Oświecenia”. W: Problemy literatury polskiej okresu oświecenia, red. Zbigniew Goliński, 5–47. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1973.

Książki litewskie XVIII wieku w języku polskim: wykaz kontrolny. Wilno: Litewska Biblioteka Narodowa im. M. Mažvydasa, 2015.

Maksimowicz, Krystyna, red. Wiersze polityczne czasu konfederacji targowickiej i sejmu grodzieńskiego 1793 roku. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2008.

Marewicz, Wincenty Ignacy. Zbiory poetyckie, oprac. i wstęp Anna Petlak. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018.

Petlak, Anna. „Miłosne «odezwy» do Laury Wincentego Ignacego Marewicza”. W: Codzienność i niecodzienność oświeconych, t. 1: Przyjemności, pasje, upodobania, red. Bożena Mazurkowa, Małgorzata Marcinkowska i Szymon Dąbrowski, 191–201. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2013.

Petlak, Anna. „Obywatelska postawa Wincentego Ignacego Marewicza i jej biograficzne konteksty. «Ofiara dla Ojczyzny… roku 1792, maja dnia 14 w Wilnie»”. Sztuka Edycji 21, nr 1 (2022): 103–115. https://doi.org/10.12775/SE.2022.0009.

Poezyje dessertowe wieku naszego oświeconego, wybór i oprac. Leon Sacculus [Roman Kaleta], red. i korekta Helena Wojtas-Kaleta. Amsterdam: Wydawnictwo Sacculus, 1989 [Wrocław, 2019].

Rabowicz, Edmund, i Jerzy Kowecki, red. Zagadki Sejmu Czteroletniego. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1996.

Wolska, Barbara. „Poezja pochwalna i panegiryczna Adama Naruszewicza. Pochwały osobistości publicznych i osób prywatnych”. W: Panegiryk jako element życia literackiego doby staropolskiej i oświeceniowej, red. Monika Sulejewicz-Nowicka i Zbigniew Gruszka, 165–205. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2013.

Zielińska, Zofia. „Sapieha Aleksander Michał”. W: Polski Słownik Biograficzny, t. 34, red. Henryk Markiewicz, 565–569. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich–Wydawnictwo PAN, 1993.